Mühendislerden: Kürtçe proje - Yüksekova Haber

DİYARBAKIR- Kürtçe dilinde hazırlanacak projelerin uygulamada olası hayati hataları önleyeceğine dikkat çeken MMO Diyarbakır Şube Başkanı Mesut Çelik, "Asansör kullanma talimatı, kazan dairesindeki kritik noktalarda veya oldukça hayati öneme sahip olan LPG kontrollerinde tehlik e derecesinin Kürtçe yazılı olarak belirtilmesi uyarıyı daha anlaşılır kılacak. Yani tehlikeli bir alana İngilizce 'Danger' yazmaktan daha etkili olacaktır" dedi. 

Bölgede iki dilli belediyecilik hizmetleri ile başlayan ve işyeri isimleri, restaurant menüleri gibi günlük yaşamda giderek yaygınlaşan iki dilli uygulamalara mühendislik alanı da eklendi. 13 ilde temsilcilikleri bulunan Diyarbakır Makine Mühendisleri Odası (MMO) Türkçe ve Kürtçe'nin Kurmancî lehçesinde olmak üzere iki dilli olarak hazırlanmış olan bir projeyi onayladı. Merkezi Batman'da bulunan Nubahar Mühendislik Bürosu'nun Türkçe-Kürtçe olarak hazırladığı mekanik tesisat projesi, 23 Mart tarihinde Diyarbakır MMO'nun onayından geçerek, uygulamaya konuldu. Makine Mühendisi Zeki Baran'ın imzasını taşıyan mekanik tesisat projesi, bu alanda hazırlanmış ilk Türkçe-Kürtçe proje özelliğini taşıyor. 

'Uygulamada faydalı olacak'

Kürtçenin artık yaşamın birçok alanında kullanıldığını ifade eden MMO Diyarbakır Şube Başkanı Mesut Çelik, bu uygulamanın mühendislik alanında da başladığını söyledi. Geçmişte kendilerine Türkçe dışında İngilizce gibi yabancı dillerden de projeler geldiğini ifade eden Çelik, üyelerinin Türkçe-Kürtçe olarak hazırladığı projesine de onay verdiklerini belirtti. Üyelerinin bu konudaki çaba ve iradesine destek verdiklerini kaydeden Çelik, "Odamız bundan sonra da bu tür çabalara destek verecektir" dedi. Özellikle bölgede iki dilli hazırlanacak projelerin uygulamada oldukça faydalı olacağını vurgulayan Mesut Çelik, şunları ifade etti: "Projelerin bire bir uygulanmasında pozitif etkisinin olacağını düşünüyorum. Bu uygulama, bizim alanımızda sık sık dile getirilen 'projeler uygulanmıyor' eleştirisine de çözüm getirebilir. Çünkü projelerin genel olarak tesisatçılar tarafından uygulandığını düşünürsek, ana dili Kürtçe olan bölge insanı kendi dilinde hazırlanmış olan projeyi daha doğru ve bire bir uygulayabilir. Bu da hem uygulamada kolaylık sağlar, aynı zamanda olası yanlış uygulamaları önleyebilir." 

'Danger yazmaktan daha etkili'
Çalışma alanlarında, şantiyelerde ağırlıklı olarak kullanılan dilin Kürtçe olduğuna dikkat çeken Çelik, meslek alanlarında gerek projeler gerekse yazılı uyarıların bu dilde olmasının kamu güvenliği açısından da oldukça önemli olduğuna dikkat çekti. Çelik sözlerini şöyle sürdürdü: "Örneğin, bir asansör uyarısının Kürtçe yazılması belki hayat kurtaracak veya daha fazla uyarıcı etkisi olacak. Asansör kullanma talimatı, kazan dairesindeki kritik noktalarda veya oldukça hayati öneme sahip olan LPG kontrollerinde tehlike derecesinin Kürtçe yazılı olarak belirtilmesi, hem uyarıyı daha anlaşılır kılacak, bu da farkındalığın artmasına yol açacak. Yani tehlikeli bir alana İngilizce 'Danger' yazmaktan daha etkili olacaktır." 
Meslek alanları açısından Kürtçe eğitimin önemine dikkat çeken Çelik, üniversitelerin son dönemlerde Kürtçe ile ilgili çalışmalarının mühendislik eğitiminde de kullanılmasını dilediklerini söyledi. 

'İngilizce oluyorsa niye Kürtçe olmasın'

Projeyi hazırlayan Makine Mühendisi Zeki Baran, iki dilli proje hazırlama ihtiyacını şöyle anlattı: "Kürtçe benim anadilim; annem, babam tek kelime Türkçe bilmezler. Okula başlamadan önce ben de tek kelime bilmezdim. Çocukluğumuz Kürtçe konuştuğumuz için çoğu zaman dayağa varan hakaretlere maruz kalmakla geçti. Kürtçe proje hazırlama fikri de Kuzey Irak'a hazırladığımız bir projenin kapağında Türkçenin yanı sıra İngilizcenin de istenmesiyle oluştu. İngilizce oluyorsa, niye Kürtçe olmasın diye düşündüm." Artık tüm projelerini Türkçe-Kürtçe olarak iki dilli hazırladığını ifade eden Baran, projeyi hazırlama aşamasında Kürtçe sözlükten yararlandığını ancak teknik terimleri bulmakta zorlandığını söyledi. 

Baran, KURDÎ-DER başta olmak üzere, Kürt dili ile ilgili çalışma yürüten kurumların desteği ile eksiklerin tamamlanabileceğini belirterek, bu uygulama ile ilgili aldığı tepkileri şöyle anlattı: "Tepkiler genelde olumlu yönde. Başta Makine Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi olmak üzere, tüm kesimlerin ortak görüşü daha önceden yapılması gereken bir çalışma olması yönündeydi." 

Başlangıç itibariyle projenin kapağını iki dilli hazırladıklarını ancak şu an proje ile ilgili hesapların büyük kısmını Kürtçe'ye çevirdiklerini kaydeden Baran, "Bu çalışmayı projelerimizin uygulama alanı olan şantiyeler başta olmak üzere, hayatımızın her alanında uygulamaya sokmak için elimizden ne geliyorsa onu yapmaktan geri kalmayacağız" dedi. DİH