BİREYSEL KLİMALARIN DOĞRU KULLANIMI VE ENERJİ TASARRUFU İÇİN NELER YAPILMALI?

Geçtiğimiz günlerde Antalya’nın Muratpaşa İlçesi Yıldız Mahallesi'ndeki özel bir hastanede klima ünitesinin patlaması nedeniyle 1 kişi hayatını kaybetti, 3 kişi yaralandı. Bu vahim olaya dair haberin basında veriliş şekli ve bilgi eksikliği nedeniyle yapılan “klima patladı” şeklinde yorumlar, split klima kullanıcılarını tedirgin eder hale gelmiştir. Ancak öncelikle çok açık bir şekilde şunu belirtmek gerekir ki, split klima patlamaz! Klimalarda kullanılan yaygın olarak kullanılan gazların büyük bir bölümü yanıcı patlayıcı özelliğe sahip değildir.

Bahsi geçen vahim olayın detayı irdelendiğinde, söz konu patlamanın klima sistemine yapılan bakım sırasında gerçekleştiği ve bakım ekibinin kullanmakta olduğu makina/teçhizat kaynaklı olduğu da anlaşılmaktadır. Ancak bu haberlerin basında veriliş şekli nedeniyle klimanın patlayıcı bir cihaz olduğu izlenimi yaratılmıştır. Standartlara uygun üretilen ve yetkili klima servisleri tarafından montajı yapılan klimalarda patlama durumunun yaşanması teknik olarak mümkün değildir. Değinilmesi gereken bir diğer husus da klima montajı sırasında yapılan elektrik bağlantılarıdır. Yetkili ve ehil olmayan kişilerce gerçekleştirilen elektrik bağlantılarının risk teşkil ettiği dikkate alınmadır.

Tüm bunlara ek olarak kullanılan klimaların insan sağlığı açısından temizliğinin de periyodik olarak yapılması şart olup, üretici firmaların kullanım kitapçıklarında tanımladıkları şekilde filtre temizliklerinin yapılması gerekir. Klimatize ortam sıcaklığı da insan sağlığı açısından büyük önem taşımakta olup, klimatize edilen ortam ile dış ortam sıcaklık farkının yüksek olmamasına özen gösterilmeli, klimatize edilen ortamın sıcaklığı dış ortama göre göreceli olarak fazla düşürülmemelidir.

Yaşam alanlarında konfor şartlarının sağlanması için yaygın olarak kullanılan split klimalar, bu mekânları kullanan insan sağlığını direkt olarak etkilemektedir. Bu nedenle kullanım ve bakımları büyük önem taşır.

Soğutma ve ısıtma amacıyla kullanılabilen split klimalar, genellikle soğutma uygulamalarında merkezi sistemlere bireysel alternatif olarak ortaya çıkmaktadır. Özellikle bilinçsiz kullanımda insan sağlığı üzerinde risk oluşturabilen bu makinaların kullanımlarında ve cihaz alımlarında dikkat edilmesi gereken hususlara dair TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak bir bilgilendirmede bulunma sorumluluğumuz olduğunu düşünmekteyiz.

Bireysel Klima Satın Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar

1. Klima alırken, hangi tip ve hangi kapasitede klima alınacağı yetkili ve uzman kişinin onayı ile karar verilmelidir.
2. Uygun kapasitede klima seçimi, verimlilik açısından çok önemlidir.
3. Klimanın, sezonsal verimliliği dikkate alınarak dur-kalk çalışan klimalar yerine çok daha fazla enerji tasarrufu sağlayan inverter kompresörlü klimalar tercih edilmelidir.
4. Alınacak klimanın ses düzeyine dikkat edilmeli, düşük ses seviyesine sahip cihazlar tercih edilmelidir.
5. Alınacak klimanın kumandası kolay kullanımlı, termostat ayarı kolay görülür olmalı ve zaman ayarlı açma ve kapama imkânı olmalıdır.
6. Benzer klimaları karşılaştırırken verimi yüksek klimalar tercih edilmelidir. Verim değerini COP(ısıtmadaki verim), EER (soğutmadaki verim) gibi kısaltmalarla gösterilen sayının yüksekliğinden veya A, B, C gibi harflerle belirtilen enerji verimliliği sınıfından anlaşılabilir.
7. Ev, küçük ofis, mağaza gibi mahallerde kullanılmak üzere tasarlanmış bireysel klimalar, hastanelerin ameliyathane, yoğun bakım ve benzeri ünitelerde kullanılmamalıdır.

Bireysel Klimaların Doğru Kullanımı ve Enerji Tasarrufu İçin Yapılması Gerekenler

1. Klimanın filtresi düzenli temizlik için kolay çıkarılır olmalıdır. Filtreler üretici firma tavsiyesine uygun aralıklarla temizlenmelidir.
2. Klima cihazının periyodik bakımı yılda 2 defa yapılmalıdır.
3. Klima montajı yapılırken klimanın altında elektrikli bir cihaz bulunmamasına dikkat edilmelidir.
4. Klima cihazı, ısı, su buharı veya yağ buharına maruz kalacak mahallere konmamalıdır.
5. Klimanın üflediği serin hava yakın mesafeden bir insanın üzerine vurmamalıdır.
6. Klimanın montaj yapılacağı duvar cihazı taşıyacak sağlamlıkta olmalıdır.
7. Klimayı soğutma modunda çalıştırırken çok düşük sıcaklığa ayarlanmamalıdır. Türkiye iklim şartlarında 24c, 25c, 26c ayarlanmalıdır. Düşürülen her 1c sıcaklık, klimanın elektrik tüketimini %8 artırır.
8. Klimanın üfleme hızı gereğinden yüksek tutulmamalıdır.
9. Nemli günlerde klima cihazı nem alma modunda çalıştırılmalıdır.
10. Çok sıcak günlerde perde ve jaluzi gibi elemanlarla güneşin rasyasyondan gelen enerjisi azaltarak enerji tasarrufu sağlanabilir.
11. Klima cihazının dış ünitesinin hava giriş ve çıkışları serbest olmalıdır. Dış ünite mümkünse kuzey cepheye konmalıdır.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak; havalandırma sistemlerinin ve bunları çalıştırma şartlarının uygun olup olmadığının denetlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması, yıllık periyodik bakımlarının yapılması, bakım personellerinin eğitilmesi konularında, uzman makina mühendislerine dayalı örgütlü yapımızla, kamu kurumları ve derneklerle işbirliği yaparak kamu adına ve kamu güvenliği için her zaman görev almaya hazır olduğumuzu bir kez daha kamuoyu ile paylaşıyoruz.