DİPLOMA KİRALAMA DURDURULMALIDIR

Basına ve Kamuoyuna;

Yetki ve uzmanlık gerektiren birçok meslek alanı ve özellikle mühendislik dallarına ait internette yer alan kiralık diploma ilanlarının sayısı her geçen gün artıyor. Yasal olmayan bu yöntem ile farklı mesleklere ait diplomaların kiraya verildiğini görmek mümkün.

Uzun yıllardır ekonomiyi tamamen piyasalaştıran, özelleştiren, serbest, güvencesiz ve esnek çalışma biçimlerini açığa çıkaran uygulamalar işsizlik, cari açık, ithalata ve sıcak paraya bağımlılık gibi olguları Türkiye için kronikleşmiş sorunlar haline getirdi ve getirmeye devam ediyor.

Bu politikalar aynı zamanda mühendislik hizmetlerini de etkilemiş, mühendisliğin sanayi, tarım, kent ve toplum yaşamına yönelik, bilimsel teknik temellerdeki kamusal, toplumsal hizmet niteliği aşındırılmıştır. Çalışma yaşamıyla ilgili neoliberal düzenlemeler bir bütün olarak emeğin ve mühendisliğin aleyhinedir.

Mühendisliği, bilim, tecrübe ve yaratıcılığı kullanarak doğal kaynaklardan insana, topluma faydalı üretimler sağlama, toplumsal refaha katkı sunma faaliyeti olarak da tanımlayabiliriz. Bir mühendis, teknolojiyi insanlık yararına uygulayandır, aklı ve bilimsel yöntemleri toplumsal faydaya dönüştürendir.

Ancak ülkemizde eğitim sorunlarının en ağır biçimlerinin yaşandığı alanlardan bir tanesi üniversitelerdir. Odamıza bağlı meslek disiplinleriyle ilgili bölümü bulunan üniversite sayısı her geçen gün artmakta ancak eğitimin niteliği düşmektedir. Bu ise eğitimini tamamlamış bir mühendisin becerilerine uygun iş bulabilme olanaklarını güçleştirmektedir. Eğitimdeki niteliksizleşme, sanayideki daralma, üretim süreçlerinde ortaya çıkan değişim, mühendisleri yeniden biçimlendirmekte; mesleki formasyonlarını geliştirmeyi engellemekte ve istihdamı daraltmaktadır. İşsizliğin artması ücretleri olumsuz yönde etkilemekte, işsizlik tehdidi mühendisler üzerinde de ağırlaşmaktadır.

Gençler eğitim sorunları başta olmak üzere, olumsuz istihdam ve çalışma koşullarından dolayı geleceğe umutla bakamaz hale gelmişlerdir. Bugün her dört gençten biri işsizdir. Çalışanlar, kendisi yerine başka bir çalışanın kolayca ikame edilebileceği tehdidi ile daha uzun mesai saatleri, düşük ücretler ve güvencesiz koşullarda çalıştırılmaktadır.

Ülke ihtiyaçlarıyla ve sanayi politikalarıyla bağdaşmayan yükseköğretim planlaması nedeniyle üniversite mezunları işsizliğe mahkûm edilmiştir. Yüzbinlerce mühendis, mimar ve şehir plancısı, mezun olduğu alan dışında çalışmak zorunda kalmakta, yüzbinlerce mezun ise hiç iş bulamamaktadır.

Diğer yandan TMMOB ve T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı arasında, mühendis, mimar ve şehir plancılarının ücretli çalıştıkları sektörlerde kayıt dışı istihdamı önleme amacıyla imzalanan işbirliği protokolünün SGK tarafından tek taraflı fes edilmesi üyelerimizin çalışma haklarını geri dönülmez biçimde geriletmiştir.

Bu tarz yanlış uygulamalar sonucunda iş yaşamında çeşitli sorunlar açığa çıkmaktadır. Son günlerde internette yayınlanan ve sayısı giderek artan kiralık diploma ilanları da bu sorunlardan bir tanesidir.

Yasal olmamasına rağmen internette çok sayıda diploma kiralama ilanları yer alıyor. Nerdeyse bir sektör haline gelen bu uygulama ile iş yeri sahipleri çalıştırmak zorunda olduğu uzmanlara yüksek maaş ve sigorta primi ödemeden maliyetini düşürüyor. Firmaların yaptığı işlerde isteyerek ya da istemeyerek gerçekleştirilen bir takım hatalar olabilir. Bu hatalar denetim sırasında fark edildiğinde sorumlu olacak ilk kişi bu işin yönetmelik ve kanunlara uygun yapıldığına dair imza atan kişidir, yani mühendistir, üyelerimizdir! Yapılan hatanın büyüklüğü, çeşidi, maliyeti, düzeltilebilirliği, can ve mal kaybına yol açıp açmadığı ise alınacak cezanın süresini belirliyor.

Eczacı, mühendis, pratisyen hekim, veteriner hekim, kimyager, psikolog veya sosyolog diploması, tarımsal danışmanlık, işyeri açma ve işçi çalıştırma belgesi gibi çok farklı mesleklere ait diplomaların farklı rakamlarla kiraya verildiğini görmek mümkün. Diplomasını kullandıran kişiler tespit edildiği durumlarda bakanlık yetkilileri kişiler hakkında tutanak tutarak kişilerin dosyalarını meslek örgütüne gönderiyor. Bu tespitler sonucunda Odamız tarafından kişilere meslekten men cezası veriliyor. Üyelerimizin mühendisliğin bilim, akıl ve mesleki birikim ile kamu yararını gözeterek yapılan bir meslek olduğunu unutmamalı ve diplomalarını kiralamamalıdır.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak; üyelerimizin mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin toplumsal çıkarlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak amacı ile faaliyet yürütüyoruz. TMMOB ve T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı arasında imzalanan SGK protokolünün tek taraflı feshinin iptali başta olmak üzere üyelerimizi düşük ücretlerle çalışmaya ve sigorta primlerinin eksik yatırılması nedeniyle güvencesiz bir geleceğe mahkûm eden uygulamalara son verilmeli ve yasal düzenlemeler yapılmalıdır.