DUDULLUDA BİR MAYTAP FABRİKASININ PATLAMASI HAKKINDA - 10.06.2005

 TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi
Basın Bildirisi

VATANDAŞLARIMIZIN CAN VE MAL GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE ATABİLECEK, HER TÜRLÜ PATLAYICI MADDE İMALAT, MONTAJ VE DEPOLAMA FAALİYETİNİN RUHSATLANDIRILMASI VE DENETLENMESİ İÇİŞLERİ BAKANLIĞININ VE ÇALIŞMA BAKANLIĞININ GÖREVİDİR.

9 Haziran Perşembe günü saat 11'de Ümraniye Dudullu'da Demirciler Sanayi Sitesi'ndeki bir binada meydana gelen patlamada 6 vatandaşımız öldü. Patlamada ölen

    * Arda Abanoz
    * Can Abanoz
    * Atilla Koçar
    * Ercan Atik
    * Çetin Öztatlı
    * Cemal Topal

isimli vatandaşlarımızın yakınlarına başsağlığı diliyoruz.

Patlamanın meydana geldiği işyerinin bulunduğu Demirciler Sanayi Sitesi, Dudulu Organize Sanayi Bölgesinin bir parçasıdır. Dudullu Organize Sanayi Bölgesinde toplam 3 sanayi sitesi ve bir fabrikalar bölgesi bulunmaktadır. Organize Sanayi Bölgeleri Yasasına göre kurulan bu siteler kuruluş yönetmeliklerinde belirlenen faaliyetler dışında faaliyet gösteren işyerlerine ruhsat veremezler. Demirciler Sanayi Sitesi Yönetmeliğinde de bu sitede yanıcı, parlayıcı, patlayıcı madde imal edilemez ve depolanamaz, şeklinde madde bulunmaktadır.

Söz konusu işyeri, araştırmalarımıza göre havai fişeklerin patlayıcı, fünye ve diğer elektronik aksamının birleştirilerek kullanılmaya hazır duruma getirildiği, buradan müşterilere sevkıyat yapılan, bir ara montaj ve depolama tesisi olduğu, ayrıca işyerinde çok miktarda konfeti, balon, plastik oyuncak malzemesi bulunmakta olduğu tespit edildi. Ölümlerin patlamanın yanı sıra büyük ölçüde yangın ve duman zehirlenmesi ile gerçekleştiği sanılmaktadır. Kesin durum otopsi sonrası belli olacaktır.

İşyerinin, herhangi bir çalışma izni, ruhsatı veya başvurusu bulunmayan, kayıtlara göre irtibat bürosu olarak görünen kaçak bir imalat ve montaj yeri olduğu anlaşılmaktadır.

Patlayıcılarla ilgili uyulması gereken standartlar TS 11903 ve TS 11904'te belirtilmektedir. Sürtme, darbe, ve ısı etkisi altında başka bir maddenin katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddeler patlayıcı madde olarak isimlendirilir. Patlayıcı maddelerle ilgili Patlayıcı Parlayıcı Maddelerle ilgili 1475 sayılı yasa ve 7/7551 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre işyerlerinde uyulması gereken kurallar:

*Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerin üretildiği, işlendiği ve depolandığı

işyerinin etrafıduvar, tel örgü veya tel kafesle çevrilmiş ve giriş çıkışlar kontrol altına

alınmış olacaktır. Yabancı şahıslar, ancak sorumlu memur refakatinde içeriye girebileceklerdir.

*Geniş bir alana yayılmış ve etrafı duvar, tel örgü veya tel kafesle çevrilmiş işyerlerinin

hududu, geceleriuygun şekilde aydınlatılacak ve bekçiler buraları gece ve

gündüz gözeteceklerdir.

*Parlayıcı, patlayıcı ve tehlikeli işler, genellikle meskün yerler dışında veya tecrit edilmiş bina ve

mahallerde, mümkün olduğu kadar az işçi ile, kapalı bir sistem içinde, tekniğin icaplarına

göre gerekli tedbirler alınarak yapılacaktır.

*İşyerlerinin güvenlik alanı içinde, sigara ve benzerlerinin içilmesi; kibrit, çakmak, ateş

kızgın veya akkor halinde cisimler ile parlayabilecek veya yangın doğurabilecek her

türlü maddenin taşınması ve kullanılması yasaktır.

*Bu hususları sağlamak için giriş-çıkış kapılarında gerekli kontroller yapılacak, kolay ve iyi

görülen yerlere gerekli uyarma levhaları konacak, işçilerin sigara içebileceği yerler ve ateşli

maddelerle çalışılmasına müsaade edilen bölümler, güvenlik alanlarından ayrı yerlerde

olacak ve bunlar uygun levhalarla belirtilecektir.

* Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddeler üretilen, işlenen ve depolanan işyerlerinde;

  - İzinsiz içeriye girmenin ve kibrit, çakmak, ateş ve kıvılcım veren alet ve benzeri

cisimlerin içeriye sokulmasının yasak olduğu ayrı ayrı levhalar halinde ana giriş kapılarına,

  -Binada veya bölümde bulundurulabilecek en çok işçi sayısı, madde miktarı ve binada

yapılmasına izin verilen işin ne olduğu ayrı ayrı levhalar halinde işin yapıldığı

kısmın kapısına,

  -Diğer hususları kapsayan gerekli levhalar, uygun yerlere konulacaktır.

Pratik uygulamada pek çok işyerinin ruhsatsız olarak faaliyet sürdürdüğü, Sanayi sitesi yönetimlerinin,

belediyelerin, İçişleri Bakanlığı yetkililerinin, Çalışma Bakanlığı yetkililerinin bu kuralsızlıklara göz

yumduğu, işyerlerinin kapatılması için harekete geçmedikleri görülmektedir.

Yangına ilk müdahaleyi yapması gereken Demirciler Sanayi Sitesi İtfaiyesinin tankının susuz olduğu görülmüştür. Ayrıca DES yönetiminin en yüksek risk sınıfına (5.derece) sahip böyle bir işyerinin sanayi sitesi içinde faaliyet göstermesine nasıl göz yumduğu soru işaretidir.

Patlayıcı malzemelerin bir yerden bir yere naklinin kesinlikle güvenlik güçleri nezaretinde yapılması zorunludur. Bu malzemelerin ithal, imal, satış, depolama ve taşıma için Patlayıcı Maddeler Yasasına göre ayrı ayrı ruhsat alınması, bu malzemelerin kullanımı için de İlçe Emniyet Müdürlüklerinden izin alınması gerekmektedir. Bu nedenle İçişleri Bakanlığının bu malzemelerin ruhsatlı bir işyerinden ruhsatsız başka bir işyerine nakline niçin izin verdiğini açıklaması gerekir.

Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak bu tür faciaların yaşanmaması için yetkilileri görevlerini eksiksiz yapmaya, denetim ve kontroller konusunda Odamızla işbirliğine davet ediyoruz.

TMMOB
Makina Mühendisleri Odası
İstanbul Şubesi Başkanı
Tevfik PEKER