KURULDUĞU GÜNDEN BERİ UYARIYORUZ! METROBÜS TEHLİKELİ BİR ULAŞIM YÖNTEMİDİR!
TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri Serkan Sevat, 29.08.2024 tarihinde İstanbul Küçükçekmece Sefaköy’de yaşanan metrobüs kazası ile ilgili kamuoyunu bilgilendiren bir açıklama yayınladı.
KURULDUĞU GÜNDEN BERİ UYARIYORUZ!
METROBÜS TEHLİKELİ BİR ULAŞIM YÖNTEMİDİR!
29.08.2024 tarihinde, İstanbul Küçükçekmece Sefaköy’de, Beylikdüzü yönünde ilerleyen metrobüsün, karşı şeritten gelen başka bir metrobüse çarpması sonucu meydana gelen kazada 1 yurttaşımız hayatını kaybetti, 2'si ağır 50 yurttaşımızda yaralandı.
Öncelikle, hayatını kaybeden 22 yaşındaki genç yurttaşımız Ferhat Uçar’ın yakınları için başsağlığı, yaralanan yurttaşlarımız için acil şifalar dileriz.
İstanbul’un trafik sorununu ve insanımızın rahat ve güvenli seyahat etme hakkını yüksek derecede önemseyen Makina Mühendisleri Odası olarak, ulaşımın her alanında olduğu gibi, metrobüs hattı ile ilgili de, bilimin ve tekniğin ışığında, görüşlerimizi geçmişte de defalarca ilettik. Kendi özel hattı olan diğer toplu ulaşım yöntemlerine göre, ucuz ve hızlı tesis edilebilmesi dışında hemen hiç üstünlüğü olmayan, işletmesi zor, işletme maliyeti yüksek ve daha da önemlisi, oldukça “tehlikeli” bir toplu taşıma yöntemi olarak gördüğümüzü, projenin duyurulduğu ilk yıllardan beri halkımıza ve yetkililere anlatmayı görev bildik.
Kazanın sonrasında basına ve sosyal medyada paylaşılmaya başlanan ilk görüntülerde, bölgede bir yol çalışmasının yapıldığı görülmektedir. Kazanın nedeni teknik incelemeler sonrası yapılacak uzman incelemeleriyle ortaya çıkacaktır.
Görüntüler incelendiğinde bu tarz kazaların bir daha yaşanmaması adına, yol güvenliği planlama ve önlemleri alınmalı, yol çalışması sırasında devam etmesi zorunlu olan taşıma hizmeti varsa güvenli olmasını sağlayacak işaretleme, yönlendirme ve parkur düzenlemelerinin yeterli şekilde olmasını sağlayacak çalışmaların yapılması öngörülmektedir.
İşletmeye alındığından beri meydana gelen çok sayıda kazanın irdelenmesi sonucu toplu taşımada metrobüs yöntemi, mümkün olduğunca, yer altından yapılacak raylı sistemler oluşturulana kadar, kısa süreli ve geçici kullanılacak bir yöntemdir. Metrobüsün ulaşım modeli olarak hayata geçtiği tarihlerde İstanbul gibi bir metropolün ulaşım sisteminin merkezinde ve ulaşımın yıldızı gibi lanse edilmiştir ancak uzun yıllar kullanılacak, büyük yatırımlar yapılacak bir yöntem olmadığı kesindir.
Metrobüs yöntemi kullanımda kaldığı sürece, en azından daha güvenli kullanılması adına, belirttiğimiz bazı önemli konuları yinelemek gerekirse;
- Hattın hız sınırı 60 km/s olarak belirlenmelidir. Hız sınırının hattın hiçbir yerinde aşılmadığından emin olmak için teknolojik önlemler arttırılmalı, denetimler sıkılaştırılmalıdır. Durak girişlerinde, durağın konumuna ve yol koşullarına göre uygun hızlar belirlenmeli, araçların duraklara bu hızların üzerinde girmesine engel olacak önlemler alınmalıdır.
- Sürücüler için olduğu kadar araçlar için de oldukça yıpratıcı olan metrobüs hattında yeni araçlar kullanılmak zorundadır. Kullanım ömrü, toplam seyir mesafesi ve imal yılı açısından eskimiş araçlar bu hatta daha fazla kazaya sebep olacaktır. Eski araçların kullanımda olması teknoloji kullanımını da mümkün kılmamaktadır. Araç filosunun yenilenerek, acil fren sistemi (AEBS) gibi gelişmiş sürüş güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanmalıdır.
- Bilindiği üzere, metrobüs hattı yolcu durakları konumlanması sebebiyle, uygun araç sayısının yetersizliğinden, ulaşım ters yönlü olarak yapılmaktadır. Soldan direksiyonlu araçlar ile soldan trafik işletilmek zorunda kalınmaktadır. Bu durum kaza ihtimalini ve muhtemel kazaların şiddetini artıran önemli bir durumdur. Araç filosu uygun araçlardan oluşturularak ülkemizde kullanılan sağdan trafik akış yönüne geçilmelidir. Bu sağlanıncaya kadar sürecek mevcut trafik akış yönü uygulamasında kullanılan araçların far ve ayna ayarlamaları buna göre yapılmalıdır.
- Sürücülerin sürücü takip sistemi ile anlık ve sürekli denetlenmeleri, denetim sonuçlarına göre ödül/ceza sistemi ile teşvik edilmeleri gerekmektedir. Sürücüleri baskı altında hissettiren koşullar varsa tespit edilip ortadan kaldırılmalıdır. Sağlık kontrolleri ve psikometrik ölçümleri sık aralıklar ile yapılmalıdır.
- Sürücülerin eğitim ve eğitim denetimi sıklıkları artırılmalı, eğitimlerin ciddiye alınması sağlanmalıdır. Özellikle metrobüs gibi zor bir hatta çalışan sürücülerimizin tecrübeli, özel eğitilmiş olmaları gerekmektedir. Bunu yanı sıra çalışma koşulları, süreleri ve en önemlisi yol güvenliğine dair performansları sürekli takip edilmelidir. Ancak sadece iyi sürücü olmak, kaza ihtimalini sıfıra indirmemektedir. Alınacak önleyici tedbirler, değişen yol şartları konusunda sürücülerin önceden bilgilendirilmesini kolaylaştıracak iletişim sistemleri sürücülere destek olmalıdır.
- Yeni otomobillerde zorunlu hale gelen birçok güvenlik önleminin (otonom araç teknolojilerinin önemli unsurları, şerit takip, takip mesafesi, sürücü uyku algılayıcı vb.) metrobüslerde uygulanmasına dair çalışma yapılmadır.
- Yol çalışmaları sırasında devam etmesi zorunlu olan taşıma hizmetini güvenliğe alacak işaretleme, yönlendirme ve parkur düzenlemeler uygun olmalıdır.
- Hattın risk yönetimi sürekli olarak gözden geçirilip güncellenmeli, ilgili iç unsurların risk yönetimine etkili katılımı sağlanmalıdır. Meslek odaları ve üniversiteler gibi uzman dış kuruluşlar ile ilişkiler yoğunlaştırılmalıdır.
Makina Mühendisleri Odası olarak bir kez daha önemle vurgulamak isteriz ki, İstanbul’un metrobüs odaklı toplu ulaşım sisteminden kurtulmaya, çok daha çevre dostu ve güvenli olan raylı ulaşım sistemlerini, deniz taşımacılığını artırmaya ihtiyacı vardır. Bu amaçla, ilgili kurumlarımızın kısa, orta ve uzun vadede yapacağı tüm planlama ve çalışmalara, kurumumuzun bilgi ve birikimiyle, Motorlu Araçlar Komisyonumuz ve üyelerimizin gücüyle destek olmaktan mutluluk duyacağımızın bilinmesini isteriz.