SOBA VE DOĞALGAZ KULLANIMINA DİKKAT! KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİNE KARŞI GEREKLİ TEDBİRLER ALINMALIDIR

Basına ve Kamuoyuna;

Havaların soğumasıyla birlikte soba, şofben, kombi ve bu cihazların bacalarından kaynaklanan karbon monoksit zehirlenmeleri riskinin arttığı bir döneme girmekteyiz. Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı daha güvenilir bir yaşam ortamı için aşağıdaki öneri ve uyarılarımızı, bir kez daha kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.

Doğalgaz kullanılan ortamlarda zehirlenmelerin asıl nedeni; tam yanmanın sağlanamamasından dolayı ortaya çıkan karbonmonoksit gazıdır. Doğalgaz kimyasal özellikleri bakımından zehirli değildir. Ancak havadan hafif bir gaz olduğundan tesisatta meydana gelen bir kaçak sonrası kapalı alanlarda yukarıda birikir. Çok miktarda birikme yapması ortamdaki oksijeni azaltacağından boğulmalara ve patlamalara sebep olabilmektedir. Bu sebeple doğalgaz kullanımında alınacak bazı basit tedbirlerle, hayati boyutlara varabilecek kazaların önüne geçmemiz mümkün olabilir.

Doğalgaz Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir? 

• Doğalgaz tesisatlarına kesinlikle müdahale edilmemeli, yetkisiz kişi ve kuruluşlara tamir ve bakım gibi işlemler yaptırılmamalıdır.
• Gaz açma işlemi gerçekleştirildikten sonra tesisatlara yeni bir cihaz bağlanması halinde, kesinlikle bu durumdan gaz dağıtım firmasını haberdar edilmelidir.
• Pencere veya duvarlara monte edilen, ortama taze hava girmesini ve herhangi bir gaz kaçağı durumunda da gazın dışarıya tahliye edilmesini sağlayan menfezlerin asla iptal edilmemeli ve üzeri kapatılmamalıdır.
• Kombi, şofben gibi cihazlar her yıl kışa girmeden yetkili servisler aracılığıyla bakımı yaptırılmalıdır.
• Baca gazının kimyasal yapısında veya diğer dış etkenlerden dolayı bacaların deformasyona uğraması ihtimaline karşı yetkilendirilen baca temizleme firmaları tarafından kontrol ettirilmelidir.
• Gaz kaçağı riskini ortadan kaldırmak için ocak ve kombilerdeki eskimiş, paslanmış veya ömrü tamamlanmış bağlantı refleksleri mutlaka yenilenmelidir.
• Lodoslu havalarda baca çekişi olumsuz yönde etkileneceğinden gaz sızıntısına karşı dikkatli olunmalı, bacalı cihazın bulunduğu odadaki menfezlerin açık olması sağlanmalıdır.
• Cihaz baca bağlantı fleksleri yıpranmamış, delinmemiş olmalı, flekslerin baca girişleri ile arasındaki boşluğu sıcaklığa dayanıklı malzeme ile sızdırmaz hale getirilmelidir.
• Baca çekmeme durumunda cihazların çalışmasını engelleyen emniyet sistemi her bacalı cihazda mutlaka olmalı, olan cihazlarda bu sistem devre dışı bırakılmamalıdır.
• Bacalı cihazların olduğu mahal yatak odası&banyo olmamalı, bu cihazların olduğu mahallerde yatılmamalıdır.

Ülkemizde doğalgaz kullanımı her geçen yıl artsa da soba kullanımı hala daha ısınmada önemli bir paya sahiptir. Bu sebeple soba kullanımı konusunda gerekli hususlara dikkat edilmesi, güvenli bir yaşam ortamı için son derece önem teşkil etmektedir.

Kömürlü Sobalarda Dikkat Edilecek Hususlar

• Sobalarda kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu ve izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmaması önem taşımaktadır.
• Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar.
• İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artmaktadır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler.
• Kömürü tutuşturmak için üzerine az miktarda kağıt ya da karton ve bunların üzerine de kolay yanan çıra ve odun konulmalıdır.
• Sönmekte olan sobaya tutuşması güç yakıtların asla konulmaması gerekir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir. Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması, sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar.
• Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalıdır.
• Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı; baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırılmalıdır.
• Özellikle lodoslu havalarda ölüm olayları artmaktadır. Bacalar standartlara uygun değilse lodoslu havalarda soba yakılmamalıdır.
• Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine haiz olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmelidir.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak daha önceki açıklamamızda ifade ettiğimiz gibi; güvenli bir yaşam ortamı için kamusal denetimin önemini bir kez daha vurguluyor, geçtiğimiz yıllarda yaşanan üzücü olayların bir daha yaşanmaması için gerekli tedbirlerin alınması konusunda kamuoyunu daha dikkatli olmaya çağırıyoruz.

İbrahim M. TATAROĞLU

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUBESİ YÖNETİM KURULU SEKRETERİ