"KARAYOLLARI TRAFİK KANUN TASARISI" HAKKINDAKİ ODA GÖRÜŞ

TMMOB

MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI'NIN
"KARAYOLLARI TRAFİK KANUN TASARISI" HAKKINDAKİ
GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ
14.10.2008

Madde Şekli 1:

Tanımlar
Madde 3- (1) Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aşağıda gösterilmiştir.
..................

b) Karayoluna, karayolu üzerinde ve kenarındaki tesislere ilişkin tanımlar:

Değişiklik Önerisi 1:

Tasarının 3. maddesinin b bendine aşağıdaki tanımın eklenmesi önerilmektedir.

 "Otogaz Bayii : Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) ve/veya Sıkıştırılmış Doğal Gaz (CNG) Otogaz İstasyonları işleten gerçek veya  tüzel kişi."

Gerekçe 1:

Bilindiği üzere ülkemizde Araçların LPG/CNG'ye dönüştürülmesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 29.06.1995 tarih ve 22328 sayılı Resmi Gazete'de de yayımlanan "Araçların İmal, Tadil ve Montajı (AİTM) Hakkında Yönetmeliğin 119. Maddesine Bir Alt Bent Eklenmesine Dair Yönetmelik'le yasal olarak başlamıştır. Uygulamanın başlamasıyla birlikte gerek ekonomik olması gerekse hava kalitesinin korunmasına olumlu etkileri nedeniyle LPG Yakıt Sistemli Motorlu Taşıtların kullanımlarında önemli artış meydana gelmiştir.

Araç sayısında meydana gelen artışa paralel olarak şu anda piyasada yılda ortalama 1,5 milyon ton tüketilen LPG "Otogaz" istasyonlarında tüketildiği ve adıyla motorlu taşıtlarda kullanıldığı ve bu bayilerin sayısının yaklaşık 4000 olduğu bilinmektedir. Önümüzdeki yıllarda sıkıştırılmış doğal gaz kullanımında olası artışlara bağlı otogaz istasyonlarının CNG ikmali de yapacağı bilinmektedir.

Otogaz bayilerinin ve LPG/CNG Yakıt Sistemli Motorlu Taşıtların motorlu taşıtların nedeniyle değişiklik önerisinde bulunulmuştur.

Madde Şekli 2:

Tanımlar
Madde 3- (1) Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aşağıda gösterilmiştir.
..................

c) Araçlara ilişkin tanımlar:

Değişiklik Önerisi 2:

Tasarının  3. maddesinin c bendinde yer alan Araçlara ilişkin tanımlar  kısmına aşağıdaki tanımın eklenmesi önerilmektedir.

 "LPG / CNG Yakıt Sistemli Motorlu Taşıt : Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) ve Sıkıştırılmış Doğal Gaz (CNG) alternatif olarak kullanılmak üzere yakıt sisteminde münferit veya  seri  olarak dönüşümü gerçekleştirilmiş motorlu araçtır."

Gerekçe 2:

Gerekçe 1 ile özdeştir.

Madde Şekli 3:

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu

Madde 4- (1) Karayolu güvenliğinin sağlanması için gerekli koordinasyonu sağlamak, hedef ve stratejileri belirlemek ve bunların uygulanmasını izlemek üzere Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu oluşturulmuştur.

(2) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu; İçişleri Bakanının başkanlığında Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre ve Orman, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Sanayi ve Ticaret, Ulaştırma Bakanlıkları Müsteşarları ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı, Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü, Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlarından oluşur. 

Değişiklik Önerisi 3:

Taslağın  4. maddesinin 2. fıkrasının aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

(2) Karayolları Trafik Güvenliği Kurulu; İçişleri Bakanlığının Başkanlığında Adelet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre ve Orman, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Sanayi ve Ticaret, Ulaştırma Bakanlıkları Müsteşarları ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı, Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü, Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanları, Karayoları Genel Müdürlüğü, Ulaşım ve Trafik bölümü olan Üniversitelerden, Vakıflardan, Derneklerden ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Temsilcilerinden oluşur."

Gerekçe 3:

Tasarıya göre Karayolları Güvenliği Yüksek Kurulu kaldırılarak Bakan  yerine Müsteşarların katıldığı  Karayolları Trafik Güvenliği Kurulu oluşturulmuştur. Karayolları Trafik konusunda ilgili alanlarda çalışma yapmak üzere Karayolları Trafik Kanununda 8 Bakanlık yetkilendirilmiştir. Ayrıca ülkemizde bu konuda çalışan birçok kamu ve kamu kurumu niteliğinde kuruluş ve sivil toplum örgütü(Dernek, meslek odası vb. ) vardır. "Trafik Güvenliği" gibi ülkemiz ve toplumun bütününü ilgilendiren bir konuda bilimsel ve teknik gelişmelerin gecikmeksizin uygulamaya yansıtılabilmesi gerekmektedir. Trafik Güvenliğinin Mühendislik hizmeti ile sağlanacağı düşünülerek 2918 sayılı kanunun yürürlükteki yer alan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin ve Karayolları Genel Müdürlüğünün Karayolları Trafik Güvenliği Kurulundan çıkarılmaması gerektiği düşünülmektedir. Değişiklik bu amaca yönelik olarak önerilmektedir.

Madde Şekli 4:

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu

Madde 4- (1) Karayolu güvenliğinin sağlanması için gerekli koordinasyonu sağlamak, hedef ve stratejileri belirlemek ve bunların uygulanmasını izlemek üzere Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu oluşturulmuştur.
.......................

(3) Kurul, yılda en az iki defa olmak üzere, Başkan tarafından toplantıya çağrılır. Kurul, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Kurulun sekretarya görevi, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığınca yürütülür. İhtiyaç duyulması halinde oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere İçişleri Bakanlığınca; üniversitelerden, vakıflardan, derneklerden ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından kurul toplantılarına temsilci çağrılabilir.

Değişiklik Önerisi 4:

Taslağın  4. maddesinin 3. fıkrasının aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

(3) Kurul yılda en az iki defa olmak üzere, Başkan tarafından toplantıya çağrılır. Kurul, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Kurulun sekretarya görevi, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığınca yürütülür. İhtiyaç duyulması halinde oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere İçişleri Bakanlığınca ; üniversitelerden, vakıflardan, derneklerden ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından kurul toplantılarına temsilci çağrılabilir."

Gerekçe 4:

Karayolları Genel Müdürlüğü, Ulaşım ve Trafik bölümü olan Üniversitelerden, Vakıflardan, Derneklerden ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluş temsilcileri 2. madde içine alındığı için bu maddeden çıkarılması önerilmektedir.

Madde Şekli 5:

İl ve İlçe Trafik Komisyonları
Madde 15- (1) İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla illerde vali veya yardımcısının başkanlığında, Belediye Başkanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, kuruluşu bulunan yerlerde Ulaştırma Bölge Müdürlüğü temsilcileri, taşıma sektöründe faaliyet gösteren ilgili oda ile şoförler odası temsilcisi; valilikçe uygun görülen üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların temsilcilerinden oluşan il trafik komisyonu; ilçelerde kaymakamın başkanlığında aynı kuruluş temsilcilerinin katıldığı ilçe trafik komisyonu kurulur. Bu komisyonlara, görüşleri alınmak üzere oy hakkı olmaksızın diğer kuruluş temsilcileri de çağrılabilir.

Değişiklik Önerisi 5:

Taslağın 15. maddesinin "Belediye Trafik birimleri  görev ve yetkilileri" bölümünde yer alan 1. fıkranın aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

(1) İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla illerde vali veya yardımcısının başkanlığında, Belediye Başkanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, kuruluşu bulunan yerlerde Ulaştırma Bölge Müdürlüğü temsilcisi; Valilikçe uygun görülen üniversite, Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların temsilcilerinden oluşan il trafik komisyonu; ilçelerde kaymakamın başkanlığında aynı9 kuruluş temsilcilerinin katıldığı ilçe trafik komisyonu kurulur. Bu komisyonlara, görüşleri alınmak üzere oy hakkı olmasızın diğer kuruluş temsilcileri de çağrılabilir.

Gerekçe 5:

Karayolları Trafık Kanununun 15. maddesinde oluşan trafik il komisyonlarına Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği temsilcisinin katılması öngörülmüştür. Ayrıca Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği temsilcisinin de eklenmesiyle yine il-ilçe trafik düzeninin sağlanmasına yönelik çalışmalarda çağdaş uygulamaların yaşama geçirilmesinde uzman mühendis ve mimarların katkısının sağlanması amacıyla değişiklik önerisinde bulunulmuştur. 

Madde Şekli 6:

Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları
Madde 52- (1) Sürücü adaylarının sınavları, fakülte ve yüksekokulların trafik ile ilgili bölümlerinden mezun olanlar ile trafik hizmetlerinde fiilen 3 yıl çalışmış veya çalışmakta olan yüksek okul mezunları öncelikli olmak üzere yüksekokul mezunu asgari "B" sınıfı sürücü belgesi bulunan ve Milli Eğitim Bakanlığınca sınav sorumlusu olabileceğine dair belge verilen sınav sorumluları tarafından yapılır
...................

(6) İş makinesi sürücülerinin eğitimleri ve eğitimde başarılı olanların sınav başarı belgesi Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarca verilir. Bu kurumların işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programları Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir.

Değişiklik Önerisi 6:

Taslağın 52. maddesinin 6. fıkrasının aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.

(6) İş makinası sürücülerinin eğitimleri ve eğitimde başarılı olanların sınav başarı belgesi 
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarca veya TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nca  verilir. Bu kurumların işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programları Milli Eğitim Bakanlığı'nca  TMMOB Makina Mühendisleri Odası görüşü alınarak belirlenir.

Gerekçe 6:

İş Makinaları sürücülerinin eğitimine  ilişkin uzmanlık alanı konusunda birikim ve deneyimi olan ve anılan konuda mesleki bilgi ve deneyime sahip olan TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nın da Milli Eğitim Bakanlığı ile beraber yapmaları uygun olacaktır.

Madde Şekli 7:

Karayollarında trafiğin akışı

Madde 56-  (1)  Karayollarında trafik sağdan akar. 
        (2) Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler;
    a) Araçlarını, gidiş yönüne göre yolun sağından, tırmanma şeritli yollarda çıkış yönündeki ağır ve düşük hızlı araçlarını yolun sağ şeridinden, diğer araçlarını sağ şerit müsait ise bu şeritten, sağ şerit müsait değil ise orta şeritten, bölünmüş ve tek yönlü çok şeritli yollarda yol ve trafik durumuna göre hızının ve araç cinsinin gerektirdiği şeritten sürmek,

Değişiklik Önerisi 7 :

Taslağın  56. maddesinin 1. fıkrasının a bendinin aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

Madde 56- (1) Karayollarında trafik sağdan akar. 
(2) Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler;
    a) Araçlarını, gidiş yönüne göre yolun sağından, tırmanma şeritli yollarda çıkış yönündeki ağır ve düşük hızlı araçlarını yolun sağ şeridinden, diğer araçlarını sağ şerit müsait ise bu şeritten, sağ şerit müsait değil ise orta şeritten, bölünmüş ve tek yönlü çok şeritli yollarda yol ve trafik durumuna göre hızının ve araç cinsinin gerektirdiği şeritten sürmek, 
Tırmanma şeridinin çıkış yapan araçlar tarafından kullanılıyor olması halinde,  İniş yönündeki araçlar, bu şeritte çıkış yapan araçların geçmelerini beklemek, orta şerit (tırmanma şeridi) müsait olduktan sonra önündeki aracı geçmek amacıyla, kısa süreli kullanmak zorundadır.  

Gerekçe 7 :

Tırmanma şeritlerinin iki yönlü taşıt trafiğinin her iki yönden gelen araçların kullanımlarına eşit öncelikli olduğu anlaşılmaktadır. Bu yanlış anlaşılmanın düşey trafik işaret levhalarında belirtilmesi gerektiği gibi, yatay trafik işaretlemelerinde de belirtilmesi gerekmektedir.

Türkiye genelinde bu tür yollarda meydana gelen trafik kazaların çoğunluğu, sürücülerin bu yanlış anlaşılmadan kaynaklanmaktadır.

Madde Şekli 8:

Şerit izleme, gelen trafikle karşılaşma, araçlar arasındaki mesafe ve geçiş kolaylığı sağlama
Madde 65- (1) Sürücülerin şerit izlerken;

.................

f) Dört veya daha çok şeritli ve iki yönlü yollarda; motosiklet, otomobil, minibüs, otobüs ve kamyonet dışındaki araçları sürenlerin, geçme ve dönme dışında en sağ şeritten gitmeleri,

Değişiklik Önerisi 8:

Taslağın  " Şerit izleme, gelen trafikle karşılaşma, araçlar arasındaki mesafe ve geçiş kolaylığı sağlama" bölümünde yer alan 65. maddenin 1. fıkranın f bendinin aşağıdaki gibi yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

f) Dört veya daha çok şeritli ve iki yönlü yollarda; motosiklet, otomobil, minibüs otobüs ve kamyonet dışındaki araçları sürenlerin, geçme ve dönme dışında en sol şeritten gitmeleri,

Gerekçe 8:

Sayılan araçların dışındaki çekişi, traktör, iş makinası vb. geçme ve dönme dışında sağ şeritte gitmeleri gerekmektedir. İlgi maddedeki sağ şeridin sehven yanıldığı kanısıyla düzeltilmesi amacıyla öneride bulunulmuştur.

Madde Şekli 9:

Trafik Kazası Tespit Tutanağı
Madde 86- (1) Trafik kazası gerçekleştiğinde;

.................

(7) Kazaya karışan tarafların maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı düzenlenmesi hususunda kendi aralarında anlaşamamaları halinde, kazaya ilişkin tespit tutanağı Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince yetkilendirilen kişiler veya görevlendirilen sigorta eksperleri tarafından düzenlenir. 

Değişiklik Önerisi 9:

Taslağın 86. maddesinin " Trafik Kazası Tespit Tutanağı" bölümünde yer alan 7. fıkrasının aşağıdaki gibi yeniden düzenlenmesi  önerilmektedir.

(7) Kazaya karışan tarafların maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı düzenlenmesi hususunda kendi aralarında anlaşamamaları halinde, kazaya ilişkin tespit tutanağı 
Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince yetkilendirilen kişiler veya görevlendirilen sigorta eksperleri tarafından düzenlenir. Bu işlemleri yapacak olan kişilerde TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından mesleki yeterliliği belgelendirilmiş Makina Mühendisi olması şartı aranır.

Gerekçe 9:

Trafik kazalarının tespiti ve kusur değerlendirme işlemlerinin uzmanlık alanı kapsamında ve Trafik kazalarının rekonstrüksiyonu konusunda mesleki eğitim almış ve mesleki yeterlilikleri ilgili meslek odasınca belgelendirilmiş Makina Mühendislerince yapılması, Mahkemelerin maddi gerçeklere bilimsel ve objektif ulaşma zemini yaratacaktır. Bu nedenle anılan değişiklik önerilmektedir.