ENDÜSTRİ 4.0 VE ZİNCİRDEN KOPMAMAK

×

Hata mesajı

  • Notice: _bootstrap_glyphicons() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 771 satırı) içinde Undefined index: 3.0.
  • Warning: _bootstrap_glyphicons() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 777 satırı) içinde array_merge(): Expected parameter 1 to be an array, null given.
  • Warning: _bootstrap_glyphicons() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 781 satırı) içinde array_merge(): Expected parameter 1 to be an array, null given.
  • Warning: _bootstrap_glyphicons() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 841 satırı) içinde array_merge(): Expected parameter 1 to be an array, null given.
  • Warning: _bootstrap_icon() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 875 satırı) içinde in_array() expects parameter 2 to be array, null given.
  • Warning: _bootstrap_icon() (/srv/www/html/sites/all/themes/bootstrap/includes/common.inc dosyasının 875 satırı) içinde in_array() expects parameter 2 to be array, null given.
İstanbul Şubesi

Yayına Giriş Tarihi

05 Temmuz 2019

Endüstri 4.0‘ın temelinde yatan; dijitalleşmeyi besleyen teknolojik gelişmeler, otomasyon ve veri paylaşımı, sistemler arasında ve zincir içerisinde bütünleşmeyi daha da fazla öne çıkarıyor. Söz konusu teknolojik gelişmeler, Depo Yönetim Sistemleri (WMS), Ulaşım Yönetim Sistemleri (TMS), Akıllı Ulaşım Sistemleri (ITS), Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) gibi bilinen ve kuruluşların çoğunluğunun kullandığı uygulamalar olarak yerini almıştır.

Ezgi Doğan

Endüstri Mühendisi

Bilginin kullanımı tedarik zincirinin operasyonel, stratejik ve planlama gibi tüm karar aşamalarında etkin rol oynar. Eldeki bilginin faydalı olabilmesi için doğru, zamanında erişilebilen, paylaşılan ve tedarik zincirinde görünebilirliği arttıran özelliklerini taşıması beklenir. Temelde amaçlanan tedarik zincirindeki değişkenliği azaltmak ve hem talep hem de tedarik belirsizliğini gidermektir. Pazardaki değişimlerden ve promosyonlardan haberdar olunması, üretim, dağıtım, sistem ve planlarının koordinasyonunun sağlanması, perakendecinin müşteri talebini nereden tedarik edebileceğini hızla görmesi, perakendecinin veya üreticinin tedarik problemlerine hızlı bir şekilde uyum sağlaması ve çevrim sürelerinin düşürülmesi gibi birçok başlık tedarik zincirinde üzerinde durulun konulardır. Tedarik zincirindeki her bir üye talep belirsizliği, tedarik belirsizliği, bilgi eksikliği veya bilginin çarpıtılması nedeniyle kendi faaliyetlerini en kötü durum senaryosuna göre planladığından kamçı etkisi nedeniyle oluşacak dalgalanmalar da kaçınılmaz olur. Kamçı etkisinin boyutuna göre yarattığı sonuçlar ise; aşırı stok yatırımları, tedarik zincirindeki maliyetlerin artması, müşteriye sunulan hizmet düzeyinin düşük olması, kayıp satışlar, nakliye ve depo olanaklarının verimsiz kullanılması, düzensiz kapasite kullanımı, atıl üretim kapasitesi oluşması, gelir kayıpları ve temin sürelerinde artış gibi birçok açıdan sıralanabilir.

Kamçı etkisini ve doğurduğu olumsuz sonuçları giderebilmek adına zincir boyunca sürekli bilgi akışı ve paylaşımı, tutarlı fiyat politikaları, tedarik zincirinde bilişim teknolojilerinin etkin kullanımı ve işbirlikçi yaklaşımlar öne çıkmaktadır. Günümüzde tüm bu birikimlerin ve daha fazlasının yeni bir vizyonla harmanlanıp karşımıza çıktığını görüyoruz. Tedarikçiler, üreticiler, müşteriler arasındaki işbirliği ve süreçlerin dijitalleştirilmesi ve otomasyonu, siparişin gönderildiği zamandan ürünün kullanım ömrü sonuna kadar olan tüm evrelerin şeffaflaşması artık farklı bir bakış açısıyla değerlendirilmektedir. Endüstri 4.0 veya dijital dönüşüm ile birlikte bilişim ve otomasyon sistemlerinin etkilediği birçok alanda olduğu gibi tedarik zincirinin de dijitalleştirerek evrimleşmesine sebep olmuştur. Endüstri 4.0‘ın temelinde yatan; dijitalleşmeyi besleyen teknolojik gelişmeler, otomasyon ve veri paylaşımı, sistemler arasında ve zincir içerisinde bütünleşmeyi daha da fazla öne çıkarıyor. Söz konusu teknolojik gelişmeler, Depo Yönetim Sistemleri (WMS), Ulaşım Yönetim Sistemleri (TMS), Akıllı Ulaşım Sistemleri (ITS), Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) gibi bilinen ve kuruluşların çoğunluğunun kullandığı uygulamalar olarak yerini almıştır. Bunlarla birlikte; sensör ağları, bulut teknolojisi ve iş zekâsı sistemleri aracılığıyla toplanan gerçek zamanlı ve anlamlı bilginin, yönetimin karar vermedeki etkinliğini artırması ve yakın gelecekte giderek daha da esnek ve verimli hale dönüştürmesi beklenmektedir.

Geldiğimiz noktada internet teknolojileri, uçtan uca tedarik zinciri halkalarındaki operasyon yönetimi süreçlerindeki sanallaştırmaları dinamik olarak kullanmalarına izin verir. Böylelikle tedarik zinciri paydaşlarının, zaman alıcı ve hataya açık olan yerinde gözlem yerine siber sistemlerle sanal nesneler temelinde, internet üzerinden iş süreçlerini uzaktan ve gerçek zamanlı olarak izlemesi, kontrol etmesi, koordine etmesi, planlaması ve optimize etmesi sağlanmış olur. Tedarik zincirindeki bileşenlerin entegrasyonu ve işleme gereksinimlerini desteklemek adına işbirliğine dayalı bulut tabanlı bir platform üzerinden farklı sensör, nesnelerin interneti (IoT) ve bulut bilişim depolama katmanının bütünleşik kombinasyonlarıyla toplanan veriler, kullanıcılar için anlamlı olacak şekilde düzenlenir. Dolayısıyla da, tedarik zincirindeki farklı aktörler arasındaki takip edilebilirlik, işbirliği ve birlikte çalışabilirlik için ileri ve geri yöndeki akışlarda bilgi paylaşımı sağlanır. Gelişmiş tedarikçi entegrasyonu ve tüm birimler arası gerçek zamanlı bilgi akışına olanak tanıyan bu platformlar sayesinde tüm paydaşlar yoldaki ve eldeki stokları gerçek zamanlı göz önüne alıp aynı güncel arz ve talep dinamiklerini görebilirken bunlarla ilgili aldıkları aksiyonları bu platform üzerinden diğer paydaşlarla yine gerçek zamanlı paylaşabilirler. Böylece yazının başında belirtilen bilginin sahip olması beklenilen doğru, zamanında erişilebilen, paylaşılan ve tedarik zincirinde görünebilirliği arttıran özellikleri en üst seviyede sağlanmış olacaktır. Nihayetinde, kaçınılan kamçı etkisi ve azaltılmaya çalışılan maliyet çıktıları kontrol altına alınılabilir hale gelecektir.

Endüstri 4.0’ı besleyen teknolojilerin tedarik zincirinde hakimiyeti ile tedarik zincirinin yapısında tedarikçi, üretim, dağıtım ve müşterinin eşgüdümlü şekilde yönetilecek ilişkide olduğu bir yapıya doğru önemli bir evrilme yaşanacaktır. Özellikle nesnelerin interneti, tedarik zinciri liderlerinin bilgiye nasıl erişip işbirliği yapacakları üzerinde büyük bir etki gösterecektir. Endüstri 4.0’dan maksimum faydanın elde edilebilmesi için dijital vizyon ile birlikte işletmelerin ve tedarik zincirlerinin inovasyon yapabilme yeteneklerini geliştirmeleri oldukça elzemdir. Küresel rekabet koşullarında bir akıllı fabrikanın özerk olarak üretim yapmasıyla fabrika içi verimlilik sağlanıp şirket özelinde iyileştirici çıktılar elde edilebilir. Ancak bu düzeyde faaliyet sürdüren firmanın tedarikçileri de bu hıza yetişmeli ve müşterileri de bunu talep ediyor olmalıdır. Üzerinde durulması gereken sorulardan birisi de pazar bunu kendi kuralları içinde düzenleyebilecek mi yoksa dijital dönüşüme ve vizyonuna yetişmek için özel olarak uğraşacak mı? Söz konusu zincirin içerisinde zayıf halkaya tahammülün olamayacağı aşikâr. Firmaların bu noktada bilinç düzeyini yükseltmede nasıl bir yol izleneceği sorusu için sistematik çalışılmasında ve bunun için özel politikaların geliştirilmesinde fayda var.

Bir yandan rekabet, üretim esnekliği ve kontrolü, verimlilik ve gelir artışı meydana gelirken, AR-GE ve uygulama maliyetlerinin yüksek ve teknolojiye bağımlılığın sıkıca olması nedeniyle yaşanacak küçük aksamalar büyük etkilere neden olabilir. Olası kontrol kaybı, uyumsuzluk, zincirdeki kırılganlık ve dalgalanmalara karşı dayanıksız bir yapı teşkil eder. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu dönüşüm hızına ayak uyduramayan firmalar sorun yaşamakla kalmayıp paydaşlarına da bu sıkıntıyı yansıtacaktır. Bu sorunları yaşamak istemeyen firmaların bulut teknolojisi gibi yeni iş modellerini kullanması ve firma organizasyonlarında esneklik, ölçülebilirlik ve standartlaştırılmış uyum süreçlerini uygulayabilmesi önem taşımaktadır. Bu çözümler birbirine entegre edilmedikçe, eldeki verileri analiz edemedikçe ve bu analizlerin sonuçlarına göre hizmet geliştiremedikçe sonuç alınması çok güç. Tüm bunların önüne geçmek ve en önemlisi tedarik zincirinden kopmadan sürdürülebilir olmak için dijital vizyonun oturtularak geç kalınmadan gerekli yatırımlar hızlandırılması gerekir.