FORKLİFT VE İSTİF MAKİNALARININ ÇATALLARININ TAHRİBATSIZ MUAYENESİ

Fabrikalarda, depolarda, şantiyelerde yük taşınması gereken kapalı ve açık alanlarda yoğun olarak kullanılan forklift ve istif makinalarında yükler  çatal kollarında  yorulmaya sebep olmakta bu durum gözle görülebilen veya görünemeyen yüzey  hataları ya da farklı hacimsel hatalar olarak kendini göstermektedir.

TMMOB Makine Mühendisleri Odası olarak İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereğinde periyodik kontrollerini düzenli aralıklarla yaptığımız Forklift ve İstif Makinalarının “Çatal Kolları” için TS EN  ISO 9712 standardına göre sertifikalandırılmış, konusunda uzman teknik görevli kadrosuyla, tahribatsız muayene hizmetleri gerçekleştirerek çatal kolları muayenesi gerçekleştirilmektedir.

ÇATAL KOLLARININ KONTROLLERİ NEDEN ÖNEMLİ

Forklift ve istif makinalarının yük taşıyan bölümleri olan çatal kolları genellikle dövme malzemeden üretilirler. Dövme yöntemi ile üretilen bu çatallar üzerinde gözle görünür deformasyon olmamasına rağmen, yüzey üzerinde ani kırılmalara neden olabilecek çatlaklar bulunabilmektedir. Yüzey üzerinde görülemeyen bu çatlaklar ancak tahribatsız muayene metotları (Sıvı Penetrasyon Muayenesi-Manyetik Parçacıkla Muayene)  kullanılarak tespit edilebilmektedir.

KONTROL METODU VE YASAL ZORUNLULUK

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği forklift, istif makinası, transpalet, lift gibi kaldırma ekipmanlarının risk analizi ile belirlenecek periyotlarla 1 yılı geçmeyen sürelerde periyodik kontrollerinin yapılmasını zorunlu tutmaktadır. Bu cihazların periyodik kontrollerinde TS ISO 5057 (Endüstriyel araçlar-Kullanımda olan forklift çatal kollarının muayenesi ve tamiri )standartını kontrol kriteri olarak belirtmektedir.

TS ISO 5057 standartı 4.Bölüm Muayene Aralıkları bölümünde kullanılan çatal kollar, 12 aydan fazla olmayan aralıklarda ve herhangi bir hasar veya kalıcı şekil değişikliği tespit edildiğinde muayene edilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca aynı standartın 5.2. Yüzey Çatlakları bölümünde “Çatal kol, çatlaklar için, tamamen gözle muayeneden geçirilmeli ve gerekli görülürse, tahribatsız çatlak tespit işlemine tabii tutulmalıdır. Ataçmanların gövdeye bağlantısı dahil, kolların dirseklerine ve üstlerine ve alt kancalara özel dikkat sarf edilmelidir. Yüzey çatlakları tespit edildiğinde,çatal kol kullanımdan çekilmelidir.” ibaresi yer almaktadır.

İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik  Şartları Yönetmeliği ve TS ISO 5057 standartı gereğince yönetmelikte belirtilen yük altında çalışan ve yorulma sebepli yüzey ve hacimsel hataların oluşabileceği forklift, istif makinası, transpalet, lift kaldırma cihazlarının “Çatallarının” tahribatsız muayenelerinin yapılarak yorulma çatlaklarının tespiti İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği açısından büyük bir önem taşımaktadır.