15-16 HAZİRAN DİRENİŞİ VE DİNMEYEN İŞÇİ VE HALK DİRENİŞLERİNİ SELAMLIYORUZ!
15-16 HAZİRAN DİRENİŞİ VE DİNMEYEN İŞÇİ VE HALK DİRENİŞLERİNİ SELAMLIYORUZ
11 Haziran 1970’te çıkarılmaya çalışılan yasa ile sendika seçme özgürlüğü kısıtlanmak ve DİSK kapatılmak istemiştir. Buna karşı bulunduğu girişimlerden sonuç alamayan DİSK Yönetiminin vermiş olduğu direniş kararı ile Marmara’daki fabrikalarından çıkan işçiler 15-16 Haziran günlerinde İstanbul’da kitlesel protestolar yapmışlardı.
1960’ların işçi mücadelelerinin üzerinden yükselen ve Türkiye işçi sınıfı tarihinin en büyük işçi direnişlerinden biri olan 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişi örgütlü olmanın ve haklarına sahip çıkarak mücadele etmenin, kazanmak için şart olduğunu göstermiş, söz konusu yasa Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.
15-16 Haziran 1970'li yıllarda sınıf mücadelesinin yükselmesine ve örgütlü gücünün büyümesine büyük katkı sağlamıştır.
15-16 Haziran Direnişinden yaklaşık bir yıl sonraki 12 Mart 1971 muhtırası ve o ara rejim dönemi, “sosyal uyanışın ekonomik gelişmeyi aştığı” gerekçesine dayanmakta, sermayenin mutlak hakimiyeti istenmekteydi.
İşçilerin, gençliğin, yoksul köylünün ve bütün emekçi halkın aydınlanmasının önünü kesmeye yönelik çabalar 12 Eylül 1980 faşist darbesi ve sonraki iktidar dönemlerinde doruğa ulaşmıştı. Örgütlenme, sendika, toplu sözleşme, grev, gösteri, yürüyüş hakları neredeyse yok edilmişti. Sömürünün yoğunlaşması, sefalet ücretleri, güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması, işçi sağlığı ve iş güvenliği gerekliliklerinin ihlali ve laikliğin tasfiye edilmesiyle insanlık dışı çalışma ve yaşam koşulları had safhaya ulaşmıştır.
Serbestleştirme-özelleştirmeler, sendikasızlaştırma, esnek-güvencesiz çalışma, kayıt dışı istihdam, kıdem tazminatı ve emeklilik haklarına uzanan uygulamalar, Covid-19 salgını koşullarında daha da ağırlaşan sömürü ve işsizlik-yoksulluk-hayat pahalılığı kıskacı, emekçilerin çalışma ve yaşam haklarını yok edici düzeye gelmiştir.
Ancak emekçiler de grevlerle bir direniş geleneği oluşturmuştur. 1961 Saraçhane Mitingi, 1963 Kavel direnişi, 1966 Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası direnişi, 1968 Derby Lastik Fabrikası direnişi, 1970 15-16 Haziran direnişi, 1970’lerin MESS direnişleri, 1989 Bahar Eylemleri, 1991 Büyük Madenci Yürüyüşü,kamu çalışanlarının 1995 yılındaki büyük eylemlilikleri, 1994-1995 direnişleri, 2000’li yıllarda Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) Kanunu’na karşı direnişler, Paşabahçe, SEKA, TELEKOM ve diğer özelleştirme karşıtı direnişler, 2010 yılındaki TEKEL direnişi, 1 Mayıs mitingleri ve günümüzdeki sayısız direniş gösteriyor ki emekçilerin mücadelelerinin önünü kesmek mümkün değildir.
15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişi ışığında işçi ve hak direnişlerini selamlıyoruz. Ülkemizin bağımsızlık, demokrasi, laiklik, emek ve sosyal mücadele geleneklerini ilgilileriyle bir arada sürdüreceğiz ve mutlaka mücadele edenler kazanacaklardır!
MEHMET ALİ ELMA
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şube Başkanı