DOĞAYA SAYGILI, GÜVENLİ VE UCUZ ULAŞIM İÇİN DENİZ VE DEMİRYOLLARINA YATIRIM YAPILMALIDIR.

Türkiye’de uzun bir süreden beri karayolu taşımacılığına verilen aşırı önem, diğer taşıma türlerinin ihmal edilmesine yol açmıştır. Sonuçta verimsiz yol kullanımı, yüksek yatırım maliyetleri, enerji ve arazi kayıpları, gürültü, çevre tahribi, hava kirliliği, verimsiz araç parkı, her yıl artan trafik kazaları ve dışa bağımlılıkla birlikte bugün ulaşımda yaşanan kaosun oluşmasına neden olunmuştur. 1950’de ülkemizde yolcu taşımalarının yüzde 49,9’u karayolu, yüzde 42,2’si demiryolu ile; yük taşımalarının ise yüzde 55,1’i demiryolu, yüzde 17,1’i karayolu ile yapılmaktaydı. Ancak Marshall planı çerçevesinde Türkiye’ye dayatılan ulaşım politikası uyarınca demiryolları atıl bırakılarak karayolu merkezli ulaşım politikası benimsenmiştir. Bu nedenle bugün yolcu ve yük taşımacılığının yaklaşık yüzde 90’ı karayolu ile yapılmaktadır. Demiryolu yolcu taşımacılığı ise yüzde 1’e, yük taşımacılığı yüzde 4’e gerilemiştir. Taşımacılığın tamamına yakını karayolu ile yapıldığı için karayolu güvenlik problemi ön plana çıkmaktadır. Karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu kombine taşımacılığının tek bir taşıma zinciri oluşturacak şekilde entegrasyonu ve buna yönelik yeterli fiziki kapasiteye sahip yükleme, boşaltma ve aktarma terminalleri, alt yapısı ve elektronik ağ ve işlemleri yoktur. Bu noktada ulaşımın toplumsal gereksinimler doğrultusunda planlandığı; karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu, suyolu ve boru hatlarının teknik ve ekonomik açıdan uyumlu olduğu, kaynakların rasyonel kullanıldığı, toplu ve bütünleştirilmiş bir ulaştırma sisteminin geliştirilmesi ülkemizin öncelikli gereksinimidir. Bu bağlamda kentimizi ve kentlimizi de yakından ilgilendiren bir ulaşım sorunu olan Demiryolu Sorununa dikkat çekmek önemini korumaktadır.

1-)ADAPAZARI TRENİ Bölge halkının güvenli ve ucuz ulaşımını sağlayan Adapazarı treninin seferleri 01/02/2012 tarihi itibariyle durduruldu. Yüksek Hızlı Tren için yapılan Demiryolu çalışması öncesi; ADAPAZARI EKSPRESİ ile Haydarpaşa-Adapazarı arasında ayda yaklaşık ortalama 427 bin kişiye hizmet veriliyordu. 2015 yılında ADAPAZARI TRENİ yeniden hizmete girmiş, ancak sefer sayısı 24 ten 4 gidiş- ve 4 geliş seferden toplam 8 e, durak sayısı 31 den 11’ e düşürülmüştür. 4 gün önce Köseköy ve Derbent istasyonlarında durmaya başlamasıyla durak sayısı 13’e yükseltilmiştir. Halen 42evler, Dilovası, Tavşancıl, Kuruçeşme, Tuzla gibi önemli tren istasyonları kapalı durumdadır. Tren güzergâhı Pendik ve Mithatpaşa arasında sınırlandığı için binlerce kişi trenden faydalanamıyor. Acilen kapalı olan tren istasyonlarının tekrar açılmasını, sefer sayısının en az (eskisi gibi) 24 sefer olmasını ve güzergâhının (eskisi gibi) Haydarpaşa – Adapazarı tren istasyonlarına uzatılmasını talep ediyoruz.

2-) BANLİYO TRENİ Haydarpaşa-Gebze arasında çalışan günde 124 sefer yapan ve 27 tren istasyonunda duran banliyö tren (19 Haziran 2013 tarihinden itibaren) tamamen durdurulmuştur.2012 yılında 26 milyondan fazla kişinin faydalandığı tren halen faaliyette değildir. Tren seferleri durdurulmadan duraklara TCDD tarafından asılan görseller elimizde mevcuttur. 24 ay kapatılacağı açıklanarak çalışmalar başlamış idi. Haziran ayında 5 yıl olacak. Bu treninde en kısa sürede tekrar vatandaşın hizmetine sunulmasını istiyoruz.

3-)YÜK TAŞIMACILIĞI Organize Sanayi Bölgeleri ve Limanların demiryolu bağlantıları yoktur. Bu durum değerlendirilmelidir. Taşıma maliyetleri ve trafik kazaları buna bağlı olarak artmaktadır. Sanayicinin rekabet gücü azalmaktadır. Birkaç öneri : Yük taşımacılığı düşünülmeden demiryolu taşımacılığı planlaması yapılmamalıdır. Fazladan bir yatırıma gerek olmadan mevcut demiryolu altyapısı ile ulaşım sorunu azaltılabilir. Daha önce tren bilet fiyatları otobüs fiyatlarından ucuzdu. Kamu yararı gözetilerek tren seyahat ücretleri düşürülmelidir. Karayolu, havayolu, denizyolu, demiryolu ve kentler arası ulaşım ile kent içi ulaşım politikaları ülke genelinde birbirleri ile entegre olacak şekilde planlanmalı ve kombine-toplu taşımacılık yaygınlaştırılmalıdır. Kocaeli, İstanbul ve Sakarya illerinin demiryolu ulaşımında entegrasyonu acilen sağlanmalıdır. Trafik güvenliği, ulaşımda karayollarının payının azaltılması ve kaza riski en az olan diğer taşıma türlerine ağırlık verilmesi ile sağlanmalıdır. Demiryoluna göre iki kat, suyoluna göre neredeyse üç kat fazla enerji tüketen karayolu yatırımları gözden geçirilmelidir. Yatırım maliyetleri, enerji tüketimi, çevresel etkiler, emisyon değerleri dikkate alınarak öncelik demiryolu ve denizyoluna verilmeli, mevcut sistemlerin kapasite ve verimlilikleri geliştirilerek tam kullanımı ile petrol bağımlılığının azaltılması hedeflenmelidir. Demiryolu yatırımlarında sadece yolcu taşımacılığında kullanılan yüksek hızlı tren ile yetinilmemeli, yük taşımacılığı gündeme alınmalıdır. Demiryolu konvansiyonel hat uzunlukları artırılmalı, hat yenileme işlemleri ve elektrifikasyonuna hız verilmeli, ulaşım güvenliğini etkileyen hatların bakım ve onarımı için bütçe ayrılmalıdır. Trafik Güvenliği Kurulu ve İl Trafik Komisyonlarında TMMOB ve ilgili meslek odaları temsil edilmelidir. Kent merkezlerine trafik akışı caydırıcı hale getirilmeli, kentsel imar uygulamaları ile ulaşım politikaları uyuşmalı, çevre yolları ve şehir geçişlerinde yapılaşma önlenmelidir. Kent içi toplu taşımacılığında halk, kent örgütlenmeleri, meslek odaları ve üniversitelerin görüşleri alınmalı, özelleştirmelerden vazgeçilmelidir.

08/05/2018

Murat KÜREKCİ

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şubesi Başkanı