İzmit Halkevine, Tarihimize ve Kentimize Sahip Çıkıyoruz!

Basın açıklaması metni; 

İzmit Halkevine, Tarihimize ve Kentimize Sahip Çıkıyoruz!

Son günlerde yerel basında,  “Halkevi Binasının” geleceği yeniden tartışılmaya başlanmış ve farklı öneriler kamuoyuyla paylaşılmıştır.

İlimiz Milletvekili Sayın Fikri Işık, “Halkevi binası, benzinlik ve Yalı Camii yanındaki binanın yıkılarak, bu alanın kent meydanına çevrilmesini ve altına ise kapalı otopark yapılmasını; yıkılacak Halkevi Binasının da başka bir mahalle taşınmasını” önermiştir.

Halkevi Binasının restorasyonu konusunda, İlimizde faaliyet yürüten bir firma tarafından hatırı sayılır bir miktar para yardımı ile birlikte projelerinin çizildiği bilinmesine rağmen bugüne kadar çalışmaların başlamamış olması durumunun üzerine, Sayın Işık’ın önerisi düşündürücüdür.

Kocaeli halkı, Halkevi Binası’nın restorasyon çalışmalarının başlamasını uzun zamandır beklemekte iken, Sayın Işık’ın yıkma yönünde önerisi yalnızca mühendislik-mimarlık ve şehir plancılığı anlayışına uygun olmadığı gibi, aynı zamanda tarihimize ve turizme de bir darbedir.

Mesele; Cumhuriyet dönemi mimari mirası ile hesaplaşma meselesidir.

İstanbul'da AKM, Ankara'da İller Bankası ve birçok Cumhuriyet dönemi mimari mirasının bir hesaplaşma aracı olarak kullanıldığı gibi ilimizde bu hesaplaşma Mimar Seyfi Arkan'ın eseri olan Halkevi binası üzerinden tartışmaya götürülmek istenmektedir.

Mesele, bir binanın yıkılarak başka bir yerde yenisinin inşaası meselesi değildir.

Cumhuriyetin değerlerini yok ederek ideolojik olarak mekanların bellekler üzerindeki izleri silinmeye çalışılmaktadır. Cumhuriyetin erken dönem kuruluşlarından olan “Halkevleri“ döneminin ihtiyaçlarına cevap verme fonksiyonunu bütün süreçlerinde yerine getirmiştir. 1935 li yıllarda yapılan plan doğrultusunda, İzmit kent merkezinin gelişiminin tetikleyicisi olarak görülerek, kıyı şeridinin imarı için de önemli bir başlangıç olarak değerlendirilmiştir.  D-100 karayolunun yapılmasından önce “Deniz Kıyısı” özelliği ile kentin muhteşem görselinin en güzel kesitlerinden sonraki süreçte hem önündeki meydan (Halkevi Meydanı), hem de kente kara yolu ile olan erişimdeki merkezi durağı (Halkevi Durağı) ile de kentsel hafızaya kazınmış, hayatlarımızda yer edinmiş kentin simgelerindendir. Günümüze geldiğimizde; mimarisi, İzmit ve yakın çevresi ile yakın tarihimize yaptığı ev sahipliği ve toplumsal-kültürel değişimdeki işlevselliği ile kentimizin simgelerinden olmuştur.

Mesele bir tarihin bütününden ve bağlamından koparılması meselesidir.

Cumhuriyetin erken dönem kuruluşlarından olan “Halkevleri “ halkın eğitim, kültür, sanat alanlarında aydınlanmasının, çağdaş bir toplum olabilmesinin önemli araçlarındandır. Zaman zaman Halkın sağlık ve ekonomik sorunlarına deva olmuş kuruluşlardandır.

İzmit Halkevi Binası Cumhuriyet Yakın Tarihinin örnek yapılarındandır ve Osmanlı yapıtı olan Fevziye Camii,, Kapanca Sokağı ve yine kentin ticari aksı olan Fethiye Caddesi ile bütünleşmiş bir yapıdır. Bu ilişkinin korunması yönünde planlama yapılmalıdır. Aksi yönde yapılacak tüm çalışmalar kent tarihine vurulacak bir darbedir.

İzmit Halkevi Binasının yıkılmasının ya da yerinden koparılarak başka bir yerde yeniden inşa edilmesinin teklif edilmesi ne kent yararı, ne de kamu yararı ile açıklanamaz. Bu öneri olsa olsa, Cumhuriyetin bir tarihi değerinin ve kazanımının daha değersizleştirilmesi, unutulması ve yok olması anlamına gelir.

Halkevi, İzmit’in vazgeçilmezlerindendir. 

İzmit’in sorunları ilgili tarafların birlikteliği ve bütüncül planlama yaklaşımı ile çözülebilir.

İzmit Halkevi uzun zamandır bakımsız, sahipsiz bırakılmış ve işlevsizleştirilmiştir. Başka bir yere Halkevi binasının yapılması ile mevcuttaki binanın korunması aynı şey değildir. TMMOB, Binanın fenne ve sanata uygun olarak restorasyonunun yapılarak harabe olmaktan kurtarılması ve yeniden sanata, edebiyata, şiire, kongrelere, konferanslara, kurslara, seminerlere, eğitimlere v.s. ev sahipliği yapmasını ve konunun kent yöneticilerinin gündemine alınmasını önermektedir.

TMMOB olarak, konunun ilgili kurumlarıyla birlikte, TMMOB’ye bağlı ilgili Oda birimlerimizin yapılacak çalışma içerisinde gönüllü olarak çalışacağını Kent Kamuoyuyla paylaşıyoruz.

Kent halkını, kentin tüm kurum ve kuruluşlarını “kendi evi olan” İzmit Halkevine ve kent hafızasına sahip çıkmaya davet ediyoruz.

Murat KÜREKCİ

TMMOB Kocaeli il Koordinasyon Kurulu Sekreteri

09.05.2019