ELEKTRİK VE DOĞALGAZ ZAMLARI ENFLASYONU DAHA DA KÖRÜKLEYECEK, YÜKSEK FATURALAR YURTTAŞLARIN BELİNİ BÜKECEKTİR

Elektrik ve Doğalgaz Zamları Enflasyonu Daha da Körükleyecek, Yüksek Faturalar Yurttaşların Belini Bükecektir
Enflasyon Rakamları Hilesiz, Doğru Bir Şekilde Saptanmalı, Tüm Çalışan ve Emeklilerin Ücretleri Gerçek Enflasyonun En Az Yüzde 25 Üzerinde Belirlenmelidir

“Yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır” diyen siyasi iktidar, 01.09.2022 tarihinde doğalgaz ve elektrik fiyatlarını bir kez daha yüksek oranda artırmıştır.
Yapılan zamlar nedeniyle:
•    TC Merkez Bankası raporlarında da belirtildiği üzere, enerji fiyatlarındaki artıştan ötürü, hizmet ve üretim maliyetleri artan tüm hizmet sektörlerinde ve sanayi kuruluşlarının ürünlerinde fiyatlar artacaktır.
•    İzlenen yanlış politikalar ve ona bağlı fiyat artışlarından ötürü enflasyon düşmeyecek, hızla yükseltecektir.
•    Ankara’dan örnek verirsek, bireysel ısıtmalı bir konutun aylık doğalgaz faturası 456 TL; elektrik faturası 240 KWH için 416,30 TL, elektrik ve gaz fatura toplamı 872,30 TL’ye ulaşmıştır.
•    Milyonlarca dar gelirli yurttaş, yüksek elektrik ve doğalgaz faturalarını ödemekte güçlük çekecek, ödeyemedikleri elektrik ve doğalgaz faturaları yüzünden çok sayıda yurttaşımız karanlık ve soğuğa mahkum edilecektir.
Doğalgaz ve petrol fiyatlarında dünya ölçeğinde artışlar olduğu doğrudur. Ancak, izlediği yanlış politikalarla, son on yılda dışa bağımlılık oranı yüzde 99,5 olan doğalgaz tüketimini yüzde 37, yüzde 93 olan petrol tüketimini yüzde 44, yüzde 60 olan taşkömürü tüketimini yüzde 23 artıran da mevcut iktidardır. Üçte ikisi karayollarındaki 26 milyon araç tarafından tüketilen petrol tüketimini daha da artırmak için raylı ulaşımı ihmal edip, kâr garantili otoyol inşaatlarını teşvik eden ve doğalgaz depolama tesislerinin kapasite artırma yatırımlarındaki çok büyük gecikmelere göz yuman da aynı iktidardır.
Ayrıntılı sayısal veriler açıklamamıza ekli grafiklerde verilmiştir. Gerek son birkaç yıl içinde, gerekse 2022 yılı içinde enerji fiyatlarındaki artışlar, TÜİK’in resmi enflasyon oranlarının çok üzerindedir. Türkiye’nin 2022 yılı enerji hammaddeleri ithalatı 100 milyar dolara ulaşarak rekor kıracaktır.
Halkımızın yakıcı güncel ihtiyaçları temelinde atılması gereken acil adımlar şunlardır:
•    Çok ciddi bir sorun olan ve giderek çoğalan enerji yoksulluğunun yakıcı etkilerini azaltmak için enerji yoksullarına kamusal destekler artırılmalı ve genişletilmelidir. Elektrik ve Makina Mühendisleri Odalarının yıllardır dile getirdiği, bir ailenin aylık asgari elektrik tüketiminin 230 kilovat saat olduğu gerçeğini görmezden gelen siyasi iktidar, fahiş elektrik ve doğalgaz zamlarını protesto eylemlerinin yaygınlaşması üzerine konutlara 1. kademede tüketim sınırını 240 kilovat saate yükseltmek zorunda kalmıştır. Düşük gelirli ailelere yapılan elektrik yardımının üst sınırı ise hala 150 kilovat saattir. 2 milyon 140 bin hanenin 150 kilovat saate kadar tüketimlerini devlet karşılamaktadır. Bu uygulama derhal gözden geçirilmeli, hanede yaşayan kişi sayısından bağımsız olarak yoksul ailelerin 240 kilovat saate kadar tüketimlerinin tamamı kamu tarafından karşılanmalıdır.
•    Bireysel ısınma ile ısınan bir konutun yıllık doğalgaz tüketimi, örneğin Ankara’da 960 m3’tür. Eylül ayı BaşkentGaz satış fiyatlarıyla, bu tüketim için ödenecek miktar 5.472 TL’dir. Düşük gelirli ailelere yapılacağı açıklanan 450–1.150 TL yardım, bugünden sonra hiç yeni zam yapılmasa bile, ödenecek gaz bedelinin yalnızca yüzde 8–21’ni karşılamaktadır. Bugün yardıma ihtiyaç duyan bir hanenin doğalgaz için ödeyeceği paranın yalnız onikide biri ile beşte birini karşılayan destek düşük ve yetersizdir. Destek tutarı, yıllık gaz ihtiyacı olarak ödenecek gaz bedeline eşitlenmeli ve kapsamı tüm düşük gelirli aileleri kapsayacak şekilde genişletilmelidir. Ayrıca yerel yönetimler bedelsiz veya düşük bedelle su desteği vermelidir.
•    Enerji girdileri ve ürünlerindeki yüksek vergiler düşürülmeli, elektrik faturalarına eklenerek konut abonelerinden zorla tahsil edilen kayıp/kaçak bedeli ve dağıtım şirketlerine ilave kazançlar sağlayan tüm kalemler iptal edilmelidir.
•    Konutlarda temel ihtiyaçlardan olan elektrik, doğalgaz, su ve iletişim, çağdaş insan yaşamının temel unsurlarıdır. Yurttaşların bu temel ihtiyaçları KDV, ÖTV vb. vergilerden muaf olarak karşılanmalıdır.
•    Hızla artan enflasyon karşısında ücretler ve maaşlar da çok hızlı şekilde aşınmaktadır. Ücretler üzerindeki gelir vergisi geriye çekilmelidir. En düşük emekli maaşı asgari ücrete eşitlenmeli, ücretler her ay veya her üç ayda bir, gerçek enflasyonun yüzde 25 üzerinde belirlenmelidir.
 

YUNUS YENER
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI BAŞKANI