UYGUN EKİPMAN, UYGUN DONANIM, UYGUN MEKÂN VE EĞİTİMLİ PERSONELİN BİR ARADA OLMASI KAZALARI CİDDİ ANLAMDA AZALTIR

 UYGUN EKİPMAN, UYGUN DONANIM, UYGUN MEKÂN VE EĞİTİMLİ PERSONELİN BİR ARADA OLMASI KAZALARI CİDDİ ANLAMDA AZALTIR

13 Ekim 2010

03 Ekim 2010 tarihinde Hatay'da Dericiler Sitesindeki bir deri işleme tesisinde yer alan buhar kazanının patlaması sonucu 3 kişi hayatını kaybetmiş olup 1'i ağır 5 kişi de yaralanmıştır.

Söz konusu iş yerinde, 07.10.2010 tarihinde, Makina Mühendisleri Odası Adana Şubesi üyesi uzman meslektaşlarımızca yapılan ön incelemelerde, aşağıdaki bulgular tespit edilmiştir;

a)  İşletmede kazadan yaklaşık 30 dakika öncesinde elektriklerin kesildiği ve buna bağlı olarak tüm makinaların durduğu,

b)  Elektrik kesintisinden önce çalıştırılan elle beslemeli katı yakıtlı buhar kazanının içerisinde ise yakıt bulunmakta olduğu ve elektrik kesintisinden sonra da yanmanın devam ettiği,

c)  Elektrik kesintisi sonucu durmuş olan makinaların kazandan buhar çekişinin de durmuş olması ve kazanda yanmanın devam etmesi nedeni ile kazan basıncının yükselmiş olduğu,

d)  Kazan üzerinde bulunan emniyet ventillerinin devreye girmemesi ve kazanın yüksek basınç nedeni ile patlamış olduğu,

Bu tespitlere göre;

·           Kazan operatörünün, katı yakıtlı elle beslemeli kazanlarda elektrik kesilmelerinden sonra yanmayı sona erdirmek için:

- Katı yakıtın hava ile temasını kesecek şekilde üstünü örtmesi ya da

- Yakıtı, kazan içerisinden emniyetli bir şekilde dışarı alması gerekirken almadığı

·           İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği tüzüğü gereği, kazanda istenmeyen derecede bir basınç yükselmesini önleyecek olan emniyet ventillerinin standartlara uygun bir şekilde çalışıp çalışmadığı ve kazan hidrostatik testinin tarafsız ve uzman kişi ya da kuruluşlarca, yapılıp raporlandırılmadığı,

·           İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereğince işletmede eğitimli / ehliyetli bir kazan operatörünün olmadığı,

·           Belediyelerin Ruhsat Denetim Müdürlükleri Kurallarına göre söz konusu kazan II. Sınıf kazan olup "mesken ve genel kullanım binalarına en az 10 m. mesafede yapılacak veya 45 cm kalınlığında bir koruma duvarı ile ayrılarak meskûn mahaller içine koyulacak" maddesine uymadığı kazan dairesi duvarlarının son derece dayanıksız olduğu tespit edilmiştir.

Bilindiği üzere Buhar kazanları sanayinin hemen hemen her sektöründe en çok kullanılan cihazlardan birisidir. Yüksek sıcaklıklarda basınçlı buhar bulundurulması, işçi sağlığı ve güvenliği açısından önemli tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir. Kazanın gerçekleştiği Dericiler Sitesindeki bu iş yeri de bu önlemlerin alınması gereken işyerlerinin başında gelmektedir.

Ölen 1 kişinin kazanın yanında bulunan sokakta olması ve 2 kişinin de işletme içerisinde, ancak dört tarafı duvar ile çevrili kazan dairesinden ayrı bir hacimde bulunduğu dikkate alınırsa kazan dairesi uygunluğu son derece önemlidir.

Patlayan kazanın tüzük gereği "tarafsız ve uzman kişilerce" periyodik kontrollerinin yılda bir kezyapılması, emniyet tedbirlerinin belli aralıklarla denenmesi kazaları önleyecek, kazan dairelerinin gerekli yasa ve yönetmeliklere uygun yapılması ise kazalar sonucu oluşabilecek can ve mal kayıplarını azaltacaktır.

İşletmelerde "uygun ekipman, uygun donanım, uygun mekan ve eğitimli personelin bir arada olması" kazaların oluşumlarını ciddi anlamda azaltacak hatta yok edecektir. Bunların birinin eksik olması kaza oluşumu oranını artıracaktır.

Ülkemizde denetimlerin ve kontrollerin yeteri kadar yapılmaması sonucu bu tür kazalara sık sık rastlanmaktadır. Gerekli uzman kadrolarla denetimlerin sıklaştırılması ve yaygınlaştırılması şarttır. Bu konuda sorumluluk ilgili bakanlıklar ve yerel yönetimlere düşmektedir.

Bu ölümlü iş kazasında patlamanın meydana geldiği iş yerinde çalışan işçilerin tümünün sigortasız olması, iş sağlığı ve güvenliği alanında, kayıtsız, sigortasız çalıştırma, denetimsizlik ve kuralsızlık gibi ülkemizin önemli sorunlarının ne kadar iç içe geçmiş olduğunun acı bir göstergesidir.

Ülkemizde bulunan periyodik kontrol gerektiren ekipmanların sadece yaklaşık % 5 inin konusunda uzman, belgelendirilmiş mühendisler tarafından kontrol edildiği ve her basınçlı kabın aslında bir bomba olduğu düşünüldüğünde bu ve benzeri kazaların yaratabileceği tehlikelerin boyutlarını bir kez daha düşünmek gerekmektedir.

Makina Mühendisleri Odası Adana Şubesi olarak bu tür faciaların yaşanmaması için yetkilileri görevlerini eksiksiz yapmaya, denetim ve kontroller konusunda Odamızla işbirliğine davet ediyor, bu süreç içerisinde uzman meslektaşlarımızla birlikte her türlü desteğe hazır olduğumuzun altını çiziyoruz.

TMMOB

Makina Mühendisleri Odası

 Adana Şube Yönetim Kurulu