MMO BATMAN İL TEMSİLCİLİĞİ SORAÇAN AVM YANGINI İLE İLGİLİ KOMUOYUNU BİLGİLENDİRDİ.

SORAÇAN AVM YANGINI İLE İLGİLİ BATMAN MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASININ BASIN AÇIKLAMASIDIR

Turgut Özal Bulvarında bulunan SORAÇAN AVM`de  26 Haziran 2020’de büyük bir yangın meydana gelmiştir. Alevlerin kısa sürede büyümesiyle yangın tüm AVM’yi küle çevirmiştir. Bu yangın felaketinde sevindirici olan tek olay  can kaybının yaşanmamış olmasıdır. SORAÇAN AVM`de ciddi zarara yola açan bu yangın için kentimize, AVM esnafına ve halkımıza geçmiş olsun dileklerimizi sunarız.

Makine Mühendisleri Odası Batman İl Temsilciliği olarak, yangın sonrası SORAÇAN AVM ile ilgili bilgi toplamaya çalıştık. Bu kaza kent halkının aslında ne kadar büyük tehlikeler ile iç içe yaşadığının da göstergesi olmuştur. Başta kentimizi yöneten kurum ve kişiler olmak üzere herkesin üzerine düşen sorumlulukları bir kez daha gözden geçirmesi gerektiği aşikârdır.

İlk incelemelerimize göre:

• AVM’nin herhangi bir yangın tesisatına dair projelerinin olmadığı ve dolayısıyla herhangi bir yangının başlaması anında otomatik olarak yangını algılayacak ve devreye girecek bir yangın yangın algılama ve söndürme  sistemi ile donatılmamış olduğu söylenebilir. Şayet AVM’de faal vaziyette ve yangın yönetmeliklerine göre tasarlanıp yapılmış bir yangın söndürme sistemi olsaydı yangın bu boyutlarda bir felakete yol açmayacaktı.
• Yangının SORACAN AVM`nin klima tesisatından kaynaklandığı tahmin edilse de sonraki göstergeler yangının çıkış sebebinin henüz bilinemediği yönündedir.
• Bina dış kapıları acil kaçış açısından uygun olmadığı anlaşılmıştır.
• Binanın dış cephesinde yangın hidrandı bulunmadığı görülmüştür.

Buna göre;

"Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik"`in 1. Maddesinde amaç, "Bu Yönetmeliğin amacı; kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı aşamalarında, herhangi bir şekilde çıkan yangının, can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlayacak yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlamaktır." Şeklinde tanımlanmış olup, madde 5`te "Projeler, diğer yasal düzenlemeler yanında, yangın güvenliği açısından bu Yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değilse binaya yapı ruhsatı verilmez." İfadesine yer verilmiştir.

Yapılan ön inceleme ile binanın yangın ve acil durum açısından güvenli olmadığı anlaşılmıştır. Binanın meydana gelebilecek yangınların algılanması ve ilk müdahale yapılmasını sağlayacak gerekli özelliklere sahip olmamasına rağmen, yerel yönetimler bu binayı nasıl ruhsatlandırdıkları sorulması gereken en önemli sorudur.

Bu yangın, kentimizdeki AVM`lerin, Hastanelerin, Kültür Merkezlerinin, Okulların, Kamu Binalarının, Otoparkların, Otellerin v.b. yapıların benzer eksikliklerle kullanıldığını düşündürmektedir.

İş sağlığı ve iş güvenliği kurullarının kapsamı genişletilerek, öncelikle hastanelerde olmak üzere hayata geçirilmesi ve bu kurullar aracılığı ile düzenli risk analizlerinin yapılarak can güvenliğini tehdit eden unsurların bertaraf edilmesinin en önemli adımı atılmalıdır. Halka açık hizmet binalarında alınacak tedbirler için gerekli finansman, şirket mantığıyla değil, kamu hizmet üretimi anlayışıyla, önce insan diyerek sağlanmalıdır. Yangın algılama ve uyarma sistemleri binaların yüksekliğine bakılmaksızın özellikle kamuya açık toplu yaşanan binalarda zorunlu hale getirilmelidir. Binalarda elektrik kaynaklı yangınların en aza indirgenmesi için; İşçi sağlığı ve iş güvenliği kanunu, yangın yönetmeliği, ilgili meslek odalarının resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren yüksek gerilim işletme sorumluluğu yönetmelikleri gibi  mevzuatların gerekleri derhal yerine getirilmelidir.

AVM, Hastahane, Otel ve Endüstriyel Tesisler kurulurken hangi aşamalardan geçmelidir?

Bu durumu genel olarak birkaç madde üzerinden irdelersek,

1. Daha proje aşamasındayken, yerleşim yerlerine mesafesi, ulaşım yolları, konumu gereği herhangi bir yangın olayında çevreye yayılma durumları değerlendirilmelidir. Acil durum ekiplerinin ne kadar sürede ulaşabileceği hesaplanmalıdır.
2. Proje yangın mimarisine uygun olarak tasarlanmalıdır. Olası çıkabilecek yangınlarda özellikle yangın dumanını cebri sistemler kullanmadan mimari çözümlerle yapı dışarına tahliyesi de mümkündür. Duman bina içerinde kaldığı müddetçe yangının yayılmasına ve boğma ve zehirleme etkisi ile can kaybına yol açacaktır.
3. Yangın mimarisinde kaçış yolları ve merdivenleri tasarlanmalı ve tesis içerisinde en optimum mesafelerde konumlandırılmalıdır.
4. Yangın mimarisinde endüstriyel tesislerin en azından farklı yangın yüküne sahip alanlarının kompartımanları ile birbirinden ayrılmasına yönelik tasarımlar yapılmalıdır. Bu sayede yapının bir bölgesinde çıkacak yangın, kompartımanın yangın dayanım süresine göre yapının diğer kısımlarına sirayet etmeyecektir.
5. Endüstriyel tesislerde faaliyet alanına göre yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı ve oksitleyici birçok kimyasal madde bulunabiliyor. Tesiste depolanan madde, depolama şekli ve depo büyüklüğü ise yangın yükünü ve yangının yayılma hızını değiştirebilmektedir. Bu durumlar yangın öncesi ve sonrası tedbirler için göz önünde bulundurulmalıdır.
6. Yangın güvenlik önlemlerini aktif ve pasif önlemler olarak ikiye ayırabiliriz. Aktif önlemler yangın esnasında devreye girerek yangını kontrol altına alan veya söndüren, yangın dumanını kontrollü bir biçimde yapı dışarısına gönderen sistemlerdir. Pasif önlemler yapısal olarak alınan önlemlerdir. En bilinen önlem yangına dayanıklı izolasyon uygulamalarıdır.
7. Aktif ve pasif güvenlik uygulamaları yapının geometrisi, yüksekliği, cephe mesafeleri, yangın kompartıman alanları, depolama şekli gibi parametrelerden yola çıkarak yapılmalıdır.
8. Yangın uyarı ve algılama sistemleri mutlaka tesis edilmeli ve diğer güvenlik sistemleri ile entegrasyonları yapılmalıdır.
9. Mutlak suretle acil durum tatbikatları içerisinde yangın ve tahliye tatbikatı yapılmalıdır.
10. Yapı içerisinde yapılacak mimari, üretim ve depolama ile alakalı değişiklikler ve revizyonlarda mutlaka yangın güvenliğine etkisi değerlendirilmelidir. Unutulmamalıdır ki yangın tehlike sınıfı, yangın yükü ve yanıcı madde cinsinin değişmesi söndürme sistemleri ile alakalı hesaplamaları değiştirebilir. Eğer böyle bir durum olursa sisteminiz etkili çalışması söz konusu olamaz.
11. Yangın söndürme sistemlerinin bakım ve işletmesi eksiksiz yapılmalıdır. “İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği gereği” yasal zorunluk olan Yangın Söndürme Sistemlerinin Yıllık Periyodik Kontrollerinin yapılması gereklidir.

Makine Mühendisleri Odası Batman İl Temsilciliği olarak, bu yangından tüm ilgili tarafların dersler çıkarması gerektiği düşüncesindeyiz. Can ve mal kaybına neden olacak kazaların önüne geçmek elimizdedir. İlimizde bulunan çok sayıda alışveriş merkezi, hastane, okul, kamu binası gibi binaların yeniden incelenmesi, yukarıda sıraladığımız tespitlerin yapılması için kurumlarımızdan destek alınabileceğini hatırlatır, yangın ve acil durum açsından eksiklerinin biran önce tespit edilip giderilmesi gerekmektedir. Bu eksiklerini tamamlayıncaya kadar ticaret amaçlı binaların kullanılmasına engel olunmalıdır. Aksi halde meydana gelecek olumsuz sonuçlardan yerel yöneticiler büyük ölçüde sorumlu olacaktır.

Makine Mühendisleri Odası Batman İl Temsilciliği