OKUL SERVİS ARAÇLARINA DİKKAT!

 Denetimler Artırılmalı,

Uygulamadaki Aksaklıklar Giderilmelidir!

"Geleceğimiz olan çocuklarımız, 17 Eylül 2018 Pazartesi günü itibarı ile 2018 - 2019 Eğitim - Öğretim Yılına başladılar. Öğrencilerimize, öğretmenlerimize ve tüm eğitim camiasına şimdiden başarılar diliyoruz.

Ancak, geçtiğimiz yıllarda Öğrenci Servisleri ile ilgili yaşadığımız kazaların tekrar yaşanmaması amacıyla gerekli önlemlerin alınması ve denetimlerin yapılması için ilgilileri ve yetkilileri uyarmak ve öğrenci velilerini bilgilendirmek için aşağıdaki bilgilerin kamuoyuna yayılması ciddi önem taşımaktadır. Çocuklarımızı emanet ettiğimiz Öğrenci Servislerinde tüm velilerin ilk önceliği elbette ki güvenlik. Çocuklarımızı gözümüz arkada kalmadan, gönül rahatlığı ile servislere emanet edebilmeliyiz. Geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız kazaların yaşanmaması için denetim mekanizmalarının sağlıklı bir şekilde kurulması ve işletilmesi gerekmektedir. Geçtiğimiz yıl İzmir’in Çiğli İlçesi’nde kreşe giden 3 yaşındaki Alperen Şahin’in, uyuduğu okul servisinde unutulup hayatını kaybetmesi; yine Şubat ayında engelli kız öğrenci Fatma Zehra’nın okul servis aracında unutulup 45 dakika boyunca kilitli araçta mahsur kalması; okul servis araçlarında hem denetimde hem de uygulamada var olan yetersizlikleri bir kez daha gözler önüne sermiştir.

Ulaştırma Bakanlığı’nın 2007’de yayımladığı ve günümüze kadar çeşitli eklemeler yapılarak değişikliğe uğrayan "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği” tüm eksikliklerine rağmen bu konuda bir disiplin sağlamaktadır. Ancak denetimlerdeki yetersizlikler ve uygulamadaki aksaklıklar nedeniyle ciddi sorunlar oluşmakta; üzücü kazaların önüne geçilememektedir. Durum böyle olunca; öğrenci velilerine de büyük sorumluluk düşmekte; dikkat edilmesi ve takipçi olunması gereken birçok konu bulunmaktadır.

Diyarbakır ilimizde 2017-2018 eğitim-öğretim yılında 465,200 Örgün Eğitim öğrencisi bulunmaktadır. Diyarbakır’da S plakalı yaklaşık 1000 Okul Servis Aracı görev yapmaktadır.

Makina Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi olarak; binlerce okul servis aracının çalıştığı Diyarbakır’da çocuklarımızın can güvenliği açısından, son derece önemli bazı bilgileri öğrencilerimizin ailelerine ve yetkililere bir kez daha hatırlatmak istiyoruz.

Öncelikle Okul Servis Araçlarının teknik açıdan güvenliği çok önemlidir. Bunun yanında, servis şoförlerinin ve rehber personellerin trafik güvenliği, ilk yardım, iletişim ve ilgili mevzuat konularda eğitimlerle desteklenmesi de gerekmektedir.

Servis Araçlarında olması gerekli ve zorunlu şartları kamuoyunun bilgisine sunuyoruz.

Araç ve personel kriterlerine dikkat

İlk yapılması gereken okul servis araçlarının ve personelinin yönetmeliklere uygun olup olmadığını sorgulamaktır. Okul servis aracının yaşı 12’yi aşmamış olmalıdır. Taşıt içi düzeni sağlamak, okul öncesi eğitim ve ilköğretim öğrencilerinin inme ve binmeleri sırasında yardımcı olmak üzere bulundurulması zorunlu olan rehber personelin ise; 22 yaşını doldurmuş ve en az lise mezunu olması gerekmektedir.

Şoförün hizmet sicillerinin temiz olmasına özen gösterilmeli, kılık kıyafeti yönetmeliklere uygun ve mali sigortası yapılmış olmalıdır.

Şoförler öğrencileri rahat, güvenli bir şekilde kanun ve yönetmeliklere uygun olarak taşımakla yükümlüdürler. İlgili yönetmeliklere göre okul servis şoförleri, her beş yılda bir bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarına dair bir raporu yetkili sağlık kuruluşundan almış olmalıdırlar. Şoför ve Rehber Personel, Türk Ceza Kanununun 103, 104, 109, 188, 190, 191,227 ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 35 inci maddelerindeki suçlardan affa uğramış olsa bile hüküm giymemiş olmalıdır. Şoförler; E Sınıfı Sürücü Belgesi için 3 yıllık, B Sınıfı Sürücü Belgesi için 5 yıllık sürücü belgesine sahip olmalıdır. Şoförler, son beş (5) yıl içerisinde; bilinçli taksirli olarak ölümlü trafik kazalarına karışmamış olmalı, alkollü olarak araç kullanma ve hız kurallarını ihlal nedeniyle, sürücü belgeleri birden fazla geri alınmamış olmalıdır.

 'OKUL TAŞITI' yazısı mutlaka bulunmalıdır. Okul servis aracının arkasında, öğrencilerin iniş ve binişleri sırasında yakılmak üzere en az 30 cm çapında kırmızı ışık veren bir lamba bulunmalı ve bu lambanın yakılması halinde üzerinde siyah renkte büyük harflerle 'DUR' yazısı okunacak şekilde tesis edilmiş olmalı, lambanın yakılıp söndürülmesi tertibatı fren lambaları ile ayrı olmalıdır

Araçlar kanun ve yönetmeliklere uygun işaretler taşımalıdır.  Servis hizmeti veren araç sahipleri can ve mal güvenliğini sağlamak amacı ile gerekli önlemleri almış olmalıdır.  Bu kapsamda; taşıtın cam ve pencereleri sabit olmalı, iç düzenlenmesinde yaralanmaya neden olabilecek demir aksam yumuşak bir madde ile kaplanmalıdır. Araçlar; temiz, bakımlı ve güvenli durumda bulundurulmalı, altı ayda bir yetkili/yeterli servislerde bakım ve onarımları yapılmalıdır. Servis araçlarının kapıları iniş ve binişlerde güvenli ve emniyetli olmalı, kapıların hâkimiyeti sürücüde olmalıdır. Taşıtlarda her öğrenci için standarda uygun emniyet kemeri bulunmalı ve kullanımına dikkat edilmelidir. Servis için kullanılan taşıtlarda görüntü cihazları ve müzik sistemi kullanılmamalıdır. Bu araçların teknik özellikleri ile yerleşim şeması, araç içinde görülür bir yere asılmalıdır.

Araçlarda mutlaka araç takip sistemleri bulunmalı ve ilgili kurumların denetimine açık olmalıdır. Bu sistem sayesinde servis güzergahları, hız vb. süreçleri kayıt altına alınarak karşılıklı güven ilişkisinin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca araç, kaza ve trafik sıkışıklığı gibi sorunlar yaşadığında veli, okul aile birliği gibi ilgili diğer kişi ve kurumlarla mobil iletişimi sağlayacak şekilde donatılı olmalıdır.

Okul Servis araçlarının kaportası, camları, dikiz aynaları, dış görünüşü, dış yüzeyi, kabin içi, lastikleri, koltukları, iç aydınlatması, dış aydınlatması, motoru, aktarma organları, frenleri, reflektörleri, yangın söndürücüleri, kapıları ve ilgili yönetmeliklerde zorunlu olan tüm aksamlarının kontrol edilmesi, ilgili ve yetkili kurumlarca rapor edilmesi gerekmektedir.

Bunların yanında yeni yürürlüğe giren ve önümüzde ki yıla ertelenen koltuk sensörü uygulaması da faydalı olabilecek bir durumdur. Koltuk sensörü sayesinde öğrencinin koltuğa oturduğu, emniyet kemerini taktığı şoför tarafından önündeki ekrandan takip edilebilecektir. Ancak teknoloji ne kadar ileler ise ilerlesin, araçtaki yardımcı rehber personelin iyi, eğitimli ve işini severek yapması, olası sorunların önüne geçebilecek en önemli etken olduğu da unutulmamalıdır.

Mesafe tuzağına düşmeyin

Servis ücretleri ödenirken okul ile ev arasındaki ulaşım mesafesi ve Diyarbakır UKOME’nin açıkladığı servis ücretleri bilinerek ödeme yapılmalıdır. Bazı firmalar, servisin gittiği en uzak mesafenin ücretini istemektedirler. Özel okullar dahil hiçbir okul idaresi, okul aile birlikleri veya servis firmaları tarafından açıklanan tarifelerin üzerinde bir ücret belirleyemezler. Ayrıca yıllık ücretler hesaplanırken, yarıyıl tatili hesap dışı tutulmalıdır. 

Kamusal, ucuz, nitelikli toplu taşıma yaygınlaştırılmalıdır

Okul servis araçlarının sahip olması gereken özellikler üretim aşamasında dikkate alınmalı, TSE tarafından okul servis aracı standardı belirlenerek tek tip hale getirilmelidir. Servis aracı şartlarını sağlayan araçlara, İl Trafik Komisyonları tarafından izin verilmelidir. Ülke çapında yapılacak bir araştırma ile gerek duyulan okul servis aracı sayısı 2–3 yılda bir belirlenmeli, tahditli plaka uygulaması yaygınlaştırılmalıdır.

Servis araçlarının teknik muayenelerinin yapıldığı resmi birimler en önemli denetim noktalarıdır ve bu görevin verdiği sorumluluk bilinci ile davranmalıdırlar. Başta okul yönetimi olmak üzere okul aile birliği, veliler ve tüm yurttaşlarımız da karayolu ulaşımındaki öğrenci araçlarının ulaşım güvenliğine duyarlı davranmalıdırlar.

Trafiği olumsuz etkileyen ve önemli bir kazanç kapısı haline getirilen servis taşımacılığının, artık kontrol altına alınması şarttır. Sorunun kamusal, ücretsiz, nitelikli toplu taşıma ile çözülebileceği açıktır. Bu anlamda, yerel yönetimin politikalarını gözden geçirmesi ve kamu yararı doğrultusunda hareket etmesi gerekmektedir.

TMMOB Makina Mühendisleri Diyarbakır Şubesi olarak, kamusal denetim anlayışımız gereği, toplum yararı ve kamu güvenliği için tüm okul servis araçlarını denetlemeye hazır olduğumuzu belirtir, yetkili kurumları ve kamuoyunu duyarlı olmaya davet ediyoruz.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

Diyarbakır Şube Yönetim Kurulu Adına

Şube Başkanı

Sait BAHÇE