ENERJİ TASARRUFU İÇİN KAZANLARIMIZI BİLİNÇLİ KULLANALIM...!
Kalkınmakta olan ve nüfusu artan bir ülke olması nedeniyle Türkiye `nin enerji tüketimi hızla artmaktadır. Bu da doğal kaynakların büyük bir hızla tüketilmeye başlamasına neden olmuştur. Bu bilinçsizce tüketim, enerji kaynaklarının verimli kullanımını gündeme getirdiği gibi, tüketim sonucunda oluşan her türlü katı sıvı ve gaz atıkların da arıtılmadan doğaya atılmasının meydana getirdiği önemli çevre kirliliğinin önlenmesi arayışını da beraberinde getirmiştir.
Konutlarda ısınma amaçlı enerji tüketimiyle, kaybedilen ısı enerjisi karşılanmakta ve ortam ile yüzey sıcaklıklarını konfor şartlarının gerektirdiği seviyelerde tutabilmek temelde hedeflenmektedir. Isınma sırasında tüketilen bu enerji çevreye kaybedilmekte ve kıt enerji kaynaklarımızla çevre kirletilmektedir. Diğer bir ifadeyle, yanlış ve bilinçsiz kazan kullanımı ile enerji için harcanan miktarın bir kısmı israf edilmekte yani havayı ısıtmaya ve çevreyi kirletmeye harcanmaktadır. Bu nedenle, hem ülkemiz hem kendi cebimiz hem de çevremiz için, ısınma amaçlı enerji tüketimimizin mümkün olan en az düzeye indirilmesi gereklidir. Yani, kazanların ekonomik, güvenli ve çevreyi koruyucuşekilde işletilmesi ana amacımız olmalıdır.
Burada gerek ateşçinin seçilmesi gerekse de kazanın istenilen şartlarda yakılmasının sağlanmasında apartman yöneticilerine büyük görevler düşmektedir. Bundan ötürü aşağıda belirtilen hususların tekrar gözden geçirilmesi büyük yarar sağlayacaktır.
a) Her şeyden önce, kullanacağınız kazanın seçimine büyük özen gösterin verimi yüksek olan kazanla daha az yakıt yakılacak ve böylece hem paradan tasarruf sağlanacak hem de yaşadığımız çevre korunmuş olacaktır,
b) Kazancı (ateşçi); eğitilmiş yeterli bilgili deneyime sahip olmalıdır,
c) Ateşçi aynı zamanda kapıcılık görevi yapıyorsa, dışarıya gönderilme saatleri iyi ayarlanmalıdır. Aksi halde ızgara üzerine kömür yükleme zamanı gecikecek, kazan sönmeye başlayacak ve kazan suyu soğuyacaktır. Ateşçi kazanı tekrar rejime sokmak için çok acele davranıp daha fazla yakıt besleyecek, böylece gereksiz yakıt parası ödenecek ve düzensiz yanmadan çevre kirlenecektir,
d) Kazanın termostat ayarı günün değişen saatlerinde değişen dış hava sıcaklığına göre iyi ayarlanmalıdır,
e) Kazanla ilgili yapılan her türlü baca analizi, periyodik test, bakım, onarım vb`lerini kaydedildiği bir "Kazan Sicil Defteri" bulundurulmalıdır,
f) Kazan günlük işletme kartı tutulmalıdır. Bu rapora kazanla ilgili bazı değerler işlenmeli ve apartman yöneticisi tarafından kontrol edilmelidir. Bu şekilde, hem kazanın günlük işleme durumu izlenir hem de kazan sorunlarının belirlenmesinde kolaylık sağlanır,
g) Kullanılan yakıt miktarı mümkünse ölçülmeli (sıvı yakıtlarda sayaç ile) ve kaydedilmelidir. Yakıt stok kartları tutulmalıdır,
h) Kazan dairesinde kullanılmayan borular ayrılmalı ve gereksiz fazla boruların bağlantısı kesilmelidir,
i) Tüm sızıntılar (su, yakıt) gecikme olmadan onarılmalıdır. Bu tür sızıntılar sadece enerji kaybına neden olmaz, aynı zamanda da emniyet için tehlike oluştururlar,
j) Kazanınızın bakımı için, teknik servis hizmeti varsa, kazan imalatçısı ile bakım sözleşmesi yapılmalıdır,
k) Kazan duman boruları düzenli olarak temizlenmelidir Kömürlü kazanlarda en az haftada bir kazan çıkışındaki duman gazı sıcaklığı ölçülmeli ve günlük olarak kaydedilmelidir. Bu sıcaklık; olması gereken baca gazı sıcaklığından 20-30 °C arttığı zaman, duman boruları toz ve kurumla kirlenmiş demektir.
ŞUNU ASLA UNUTMAYIN: 0.1 mm kalınlığındaki kurum tabakası bile kazanın veriminin %1 düşmesine neden olur. Bu da boşa giden para ve çevre kirlenmesinin artması demektir. Bu yüzden duman boruları düzenli temizlenmelidir.
l) Kazanın baca gazı testi düzenli olarak yaptırılmalıdır. Böylece yakıtın kazanda verimli yakılıp yakılmadığı ve çevreye zarar verici yanmış gazların düzeyi hakkında bilgi sahibi olunur. Başka bir deyişle, mevcut kazanınızın verim düzeyi ortaya çıkar. Buradan da, mevcut kazanı işletmenin mi yoksa bunun yerine yeni bir kazanı satın alıp kullanmanın mı daha ekonomik olduğuna karar verilebilir. Her verim düşüşünün, cebinizden boş yere para çıkmasına neden olduğunu asla unutmayın. Baca gazı analiz cihazının kullanılmasıyla, yanma verimindeki iyileşme ve bunun sonucu yakıttan sağlanan tasarruf, eski veya yetersiz işletilen kazanlarda %7 ile %10 arasında değişir. Bu değer, iyi işletilen ve iyi bakımlı kazanlarda %3`den azdır,
m) Kazan dairesindeki izoleli borular gözden geçirilmelidir. İzole yapılması gereken borular çıplak bırakılmamalıdır. Bu; boş yere harcanan para demektir,
n) Kazanların yıllık kontrolü yaptırılmalıdır. Aksi takdirde emniyetsiz bir kazan çalıştırılmış, can ve mal güvenliğinizi tehlikeye sokmuş olursunuz.
Bir ülkede üretilen enerjinin mümkün olabilen en yüksek verimle üretilmesi ve iletilmesi sağlanırken, bir taraftan da enerjinin gereksizce kaybolmasını önlemek gerekmektedir. Enerji tasarrufu kar demektir. Enerjiyi sorumsuzca kullanmak ve savurganca harcamak ekonomimiz için büyük bir kayıptır. Saygılarımla...
Doç. Dr. Mete KALYONCU