BASIN AÇIKLAMASI: ANKARA’DA LPG’Lİ ARAÇ GERÇEĞİ: BAŞKENTTE 450 BİN LPG’Lİ ARAÇ SIZDIRMAZLIK RAPORU OLMADAN TRAFİKTE SEYREDİYOR
Makina Mühendisleri Odası (MMO) Ankara Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ö. Varlık ÖZERCİYES, 22.07.2017 tarihinde, Ankara’da LPG’li araç denetimlerine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Ankara’da LPG’li Araç Gerçeği:
Başkentte 450 Bin LPG’li Araç Sızdırmazlık Raporu Olmadan
Trafikte Seyrediyor
2005-2012: Sektördeki disiplinsizlik ve denetimsizliğin üzerine gidildi
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın, 11 Nisan 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yaptığı yetki devriyle; “LPG’ye dönüştürülen araçların son kontrolleriyle birlikte montaj tespit raporlarının” da Oda’mızca düzenlenmesine başlanmış, bu tarihten sonra piyasa denetimi tamamen sağlanmıştır.
2012-2017: "Gaz Sızdırmazlık Raporu" bulunmaması, "ağır kusur"dan "hafif kusur"a dönüştürüldü
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü 19.12.2011 tarihli Genelge ile araç muayene istasyonlarında araç ruhsatına LPG/CNG dönüşümü işli olan araçlar için "Gaz Sızdırmazlık Raporu"aranması zorunluluğunu kaldırmış; gaz sızdırmazlık raporu bulunmamasını, "ağır kusur"dan "hafif kusur"a dönüştürmüştür. Genelge, LPG/CNG`li araç kullanıcılarının keyfiyetine yol açmış, 2012 yılı Ocak ayı 2005-2012 yılları arasında gerçekleştirilen sistemli, disiplinli denetim sayesinde oluşan yaygın güvenilirlik ortadan kalkmaya başlamıştır.
2017: Denetim ve kontrol tamamen ortadan kaldırılıyor
T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 24 Haziran 2017 tarih ve 30106 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”te yapılan yeni değişiklikle ise, denetim ve kontrol sektörde faaliyet yürüten firmalara bırakılmaktadır. Yapılan değişikliğin yürürlüğe girmesi halinde, montaj firması ile tüketici arasındaki bağımsız ve tarafsız denetim mekanizması kalkarak denetimsizlik ve kontrolsüzlük had safhaya ulaşacak; halkın can ve mal güvenliği, merdiven altı yetkisiz firmaların piyasa koşullarına terk edilerek tehlikeye atılacaktır.
Denetimsizlik, facialara davetiye çıkarıyor
19.12.2011 tarihli Genelge sonrası yaratılan olumsuz tabloyu açıklamak ve denetimin tamamen kalkması durumunda oluşacak tehlikeyi anlayabilmek için, Ankara’daki durumu özetlemek yeterli olacaktır.
TÜİK’in 2016 yılsonu verilerine göre; Başkentte toplam otomobil sayısı 1.297.145 adet, LPG’li otomobil sayısı da 568.916 adettir. Yani Ankara’daki otomobillerin neredeyse yüzde 50’si LPG’lidir. LPG’li ticari araçların yılda bir, özel araçların da iki yılda bir gaz sızdırmazlık denetimini yaptırması gerekmektedir. Şubemizden 2015 yılında 52.047adet, 2016 yılında ise 69.883 adet LPG’li araç gaz sızdırmazlık raporu almıştır. Bu durumda iki yıl boyunca Ankara’da gaz sızdırmazlık denetiminden geçen araç sayısı 121.930’dur.
Bu verilerden de anlaşılacağı üzere, 2016 yılında Ankara’daki LPG/CNG’li araçların sadece yüzde 12’si gaz sızdırmazlık testi yaptırmıştır. Bu oran 19.12.2011 tarihli genelge öncesi yüzde 70’lerde iken, şimdi yüzde 12 seviyelerine kadar düşmüştür. Özetle şu anda yaklaşık 450 bin LPG’li araç, gaz sızdırmazlık raporu olmadan başkent trafiğinde seyir halinde bulunmaktadır.
LPG/CNG’li ticari araçların durumu da çok düşündürücü
Her gün binlerce insanın şehir içi taşımasını yapan LPG/CNG’li ticari araçların durumu da oldukça düşündürücüdür. 2011 yılında toplam 1004 ticari araç Şubemizden gaz sızdırmazlık raporu almışken; genelge sonrası 2012 yılında 382, 2013’te 289, 2014’te 245, 2015’te 326 ve 2016’da 805 araç muayeneden geçmiştir.
Üzücü kazalarla karşılaşmadan, UYARIYORUZ!
Yine TÜİK verilerine göre ülkemizde LPG’li araç sayısı son 10 yılda 2,5 katına çıkarak 2016 yılı sonunda 4.439.631’e ulaşmıştır. Ülkemizde var olan yaklaşık 4,5 milyon LPG’li aracın karayollarında güvenli seyrini arttırmaya yönelik Türkiye’nin dört bir yanında çalışma yürüten Odamızın, LPG/CNG sektörünün ve ilgili tüm kurumların görüşüne başvurulmadan yönetmelikte yapılan değişiklik ile piyasa koşullarının kayıt dışı, yetkisiz, niteliksiz, bünyesinde uzman bulundurmayan, standart dışı malzemenin kullanıldığı kontrolsüz firmalara terk edilerek kamu güvenliği açısından vahim sonuçlar doğuracak ciddi kazalara davetiye çıkarıldığı bilinmelidir.
Keza, 18 Temmuz 2017 tarihinde Mardin’in Artuklu İlçesi’nde karşılaşmak istemediğimiz manzaralardan biri yaşanmış, iki aracın çarpışması sonucu 4 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Çarpmanın etkisiyle takla atıp yanmaya başlayan 21 AV 248 plakalı LPG’li aracın Montaj Tespit Raporu ve Gaz Sızdırmazlık Raporu, 2010 yılında Odamız Diyarbakır Şubesi Van Temsilciliğimiz tarafından düzenlemiş olup, ilgili aracın o tarihten sonra araç sızdırmazlık kontrol merkezine gitmediği tespit edilmiştir. 2012 yılından itibaren defaatle altını çizmemize rağmen, Gaz Sızdırmazlık Raporu bulunmamasını “ağır kusur”dan “hafif kusur”a dönüştüren genelge geri çekilmemiş, raporun alınması araç sahibinin inisiyatifine terk edilerek ölüme davetiye çıkarılmıştır.
Benzer üzücü kaza ve patlamalarla karşılaşmadan yönetmeliği acilen geri çekmeye davet ediyoruz. Yetkililere kamusal denetimin önemini bir kez daha hatırlatıyor; standartlara uygun dönüşümü yapılmayan ve kontrol edilmeyen araçların trafikte birer bombaya dönüşeceğini özellikle vurgulamak istiyoruz.
Ö. Varlık ÖZERCİYES
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
Ankara Şube Yönetim Kurulu Başkanı