KEÇİÖREN`DE 5 KİŞİNİN ÖLÜMÜNE YOL AÇAN ZEHİRLENME OLAYI ÜZERİNE YAPILAN AÇIKLAMA

02.04.2012 tarihinde Keçiören Şefkat Mahallesi Erdek Sokak`ta meydana gelen soba zehirlenmesinde 2`si çocuk 5 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Olay duyulduktan sonra Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi`nce atanan İnceleme Heyeti, Savcılığın izni ile olay mahallinde incelemelerde bulunmuştur. İnceleme Heyetinde yer alan üyelerimizce yapılan ilk ön incelemede:

YAPILAN TESPİT VE HUSUSLAR

-   Mevcut soba kovalı kuzineli tip olup ısıtma kapasitesi 5,7 kW`dır.

-  Soba dairenin salonunda kurulmuştur. Salonun pencereleri PVC doğrama pencere olup, salonda ve ev içinde havalandırma yetersizdir. Soba için yeterli yakma havası bulunduğu ortamda mevcut değildir.

-   Soba borusu salonda 1,2 metre yükselip bir dirsek ile yandaki yatak odasına, yatak odasından da bir dirsek ile banyodan geçerek bina aydınlığı duvarına monte edilmiş olan adi siyah saçtan mamul sac bacaya bağlanmıştır.

-   Baca yatay mesafesi çok uzun olup bacada dikey yüksekliğinin ¼`ünden fazladır. Genel kural olarak yatay boca borusu en kısa yoldan dikey bacaya bağlanmalıdır. (TS 11382) TS 11386 standartları gereğidir. Mevcut bacanın yatay boru mesafesi 6,5 m. olup dikey baca mesafesinin 1/3`ünden fazladır. 

-   Soba borusu birleşim yerleri, standardı belirsiz yapışkanlı alüminyum folyo bantlar ile sızdırmaz hale getirilmiş olup, ancak bu folyolar yer yer kalkmış vaziyettedir.

-   Yatay dikey baca boruları içerisinde hava yetersizliğinden dolayı eksik yanmadan oluşan kurum, baca içindeki su buharının yoğuşmasından zift, katran şeklinde birikmiş ve baca dışına da taşmış vaziyettedir.  Bu durum itibariyle de potansiyel kurum yangını rizikosu oluşturmaktadır.

-   Mevcut dikey baca çapı 12 cm yüksekliği 18 m olup sobacı ve tenekeci imalatıdır. TS 11383, TS1856-1, TS 11386 standartlarına aykırıdır. Standartlara uygun bir baca değildir.

-    Bina aydınlığı içerisine monte edilen baca, soğuk dış hava şartlarına maruz izolesiz, kılıfsız baca olup bu bacanın aydınlığın içine tesisi de bina yönetmeliğine aykırıdır.

-   Bina aydınlığı içerisinde yapılan incelemede yatay bacanın dikey bacaya bağlandığı T parçasının tabanının çürümüş, delinmiş, dökülmüş ve tamamen açık olduğu, dikey baca borusu üzerinde yer yer elek şeklinde irili ufaklı deliklerin mevcut olduğu ve dikey baca birleşim yerlerinden yer yer duman sızdırdığı,

-   Yatay ve dikey baca içerisinde kurum, zift katran birikmiş olduğu, oluşanın katran veya ziftin bacanın dış yüzeyine akmış olduğu görülmüştür. 

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

1.  Standartlara uygun olmayan bacadaki delinme ve çürümenin bacanın dış havaya maruz olması, izolesiz olması sebebiyle yanmış baca gazı içerisindeki su buharının yoğuşarak, baca gazı içerisindeki kükürt oksitleriyle reaksiyona girip sülfit veya sülfirik asit oluşması sonucu meydana gelmiş olduğu

2.  Zehirlenme olayının, havalandırmanın yetersiz olduğu ortamda tesis edilen sobadaki eksik yanma sonucunda oluşan, muhteviyatında zehirli karbonmonoksit, karbondioksit ve kükürtdioksit gazlarından oluşan atık gaz sıcaklığının, tabanı delik olan ve soğuk havaya maruz dikey bacanın tabanından giren soğuk hava sebebiyle sıcaklığının düşmesi, baca çekişinin aynı şekilde düşmesi, azalması veya rüzgâr, üst basınç gibi atmosferik dış hava şartlarından etkilenerek baca çekişinin kısmen veya tamamen ortadan kalkması sonucu (delikli bir sigarada duman gelmeyişi örneği gibi) zehirli gazların yatay borudan geri teperek sobanın içinde bulunduğu oda içine yayılıp, birikmesi sonucu meydana gelmiş olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak her kış döneminde bacalı cihazların, sobaların, bacaların kullanımında dikkat edilecek hususlar konusunda kamuoyunu bilgilendirmeye ve bir toplumsal bilinç oluşturmaya çalışıyoruz. Bu konuda hazırladığımız broşürler, bilgi ve belgelere Odamızın www.mmo.org.tr adresli web sitesinden de ulaşılabilir.

Bu konuda odamız konuyla ilgili kuruluşlarla birlikte çalışmaya ve üzerine düşen sorumluluğu almaya hazırdır. Kazada yaşamını yitiren ailemizin, yakınları ile tüm sevenlerine baş sağlığı diliyor, acılarını paylaşıyor ve bu tür ölümlü olayların yaşanmaması için ilgili tüm kurum, kuruluşlar ile kamuoyunu yukarıda aktardığımız bilgiler ışığında duyarlı olmaya davet ediyor ve bu olayın takipçisi olacağımızı kamuoyuna saygı ile duyuruyoruz.

TAVSİYELERİMİZ

Soba standarda uygun bacaya bağlanmalıdır

En kısa yoldan bacaya bağlanmalıdır.

Baca ve boruları tamamen sızdırmaz olmalıdır.

Periyodik temizlik ve kontrol bakımları yapılmalıdır.

Soba klapesi tamamen kapatılmamalıdır.

Yatmadan önce mutlaka söndürülmelidir.

Özellikle rüzgârlı havalarda kullanılmamalıdır.

Sobanın bulunduğu mahal yeteri şekilde havalandırılmalıdır.

Temiz, uygun yakıt kullanılmalıdır.