YÜKSEK OKUL MEZUNLARI VE KURSİYERLERİ MÜHENDİS VE MİMARLARIN AMİRİ KONUMUNA GETİRİLİYOR!

 DAVALARA "YARGI REFORMU"YLA MI ENGEL OLUNACAK?

Teknik hizmetler sınıfında yüksek okul mezunları ve kursiyerleri mühendis ve mimarların amiri konumuna getiren, "Kamu Kurumu ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin" 5, 15 ve geçici 3. maddelerinin iptaline yönelik açtığımız davanın, HSYK'nın atadığı yeni üyelerin -birkaç istisna dışında-  "Birliğin dava açma ehliyeti bulunmadığı" yönündeki oylarıyla esastan görüşülmesi engellenmiştir. Çoğunluk kararı, "Görevde yükselme yönetmeliğinin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin kuruluş amaçlarıyla bir ilgisi bulunmadığı, olayda davacı Birliğin menfaatinin ihlali söz konusu olmadığı, bu itibarla, dava konusu Yönetmeliğin iptalini istemede davacı Birliğin dava açma ehliyeti bulunmadığı" biçiminde gerekçelendirilmiştir.

Birliğin menfaatinin ihlal edilmediği yönünde verilen bu kararı kabul etmek olanaklı değildir. Birliğin kendi üyelerinin hak ihlallerine karşı sessiz kalması, onların hak ve menfaatlerini savunmaması kabul edilemez bir durumdur. Dava konusu yönetmeliğin geçici maddesine dayanılarak, yıllardan beri, iki yıllık yüksekokul mezunları -buna kursiyerler de eklenmiştir- teknik hizmetler sınıfında görev alan mühendis ve mimarların amiri durumuna getirilmişler, gerek belediyelerde gerekse il müdürlüklerinde bu durum yaygın bir uygulamaya dönüştürülmüştür. Bu atamalar, hizmet ve çalışma barışı yönünden mühendis ve mimarları huzursuz etmektedir. Birliğin, bu düzenlemelere karşı taraf olmaması meslek örgütü olmanın doğasına aykırıdır.

Meslek örgütünü, mensuplarının haklarını savunmaktan men eden Danıştay kararı bizi endişelendirmiştir. Çünkü, "menfaat ilişkisi" ilk defa bu kadar dar yorumlanmaktadır. Bugüne kadar görevde yükselme yönetmeliklerine karşı Birliğimizce onlarca dava açılmış ve hiçbirinde ehliyet yokluğu yönünde karar çıkmamıştır. Bu kararla, bugüne kadar kökleşmiş Danıştay kararları göz ardı edilmiştir. İlk defa blok olarak atanan üyeler, blok olarak hareket etmişler ve Danıştay'ın yerleşik kararlarını, oluşmuş içtihatları, dolayısıyla kurumsal hafızasını yok saymışlardır.

Yargıdaki bu bloklaşma, korkutucudur, ürkütücüdür. Çünkü, idareyi denetleyecek tek makam idari yargıdır. Yargının idareyi denetlemekten çekindiği durumda, hak ve özgürlüklerin teminatı ortadan kalkacaktır. O zaman hak arama özgürlüğünden ve hukuk devletinden söz edilemeyecektir. İnsanlığın tüm savaşımı yönetenlere karşı hak ve özgürlük taleplerinin güvence altına alınmasına yönelik olmuştur. Bugün, bu hak ve özgürlükleri yönetenlere teslim etme anlayışı hem insanlık tarihini yadsımak hem de aslında bağımsız yargının varoluş gerekçelerini de ortadan kaldırmakla eşanlamlıdır.

Sonuç olarak, Danıştay Başkanlığına ve Daire Başkanlıklarına Adalet Yüksekokulu mezunlarının atanmasına yönelik bir kanun ya da yönetmelik düzenlemesi hakim ve savcıları ne kadar ilgilendiriyorsa, dava konusu görevde yükselme yönetmeliği de mühendis ve mimarları o kadar ilgilendirmektedir. Verilen kararda, menfaat ihlali, ehliyet yokluğu savı maddi olarak ve hukuken kabul edilemez bir yorumdur.

Yargının fonksiyonu,  hiçbir kurum ve kuruluşun fonksiyonuna benzemez. Yargının taraflı ve iktidar yönüne bükülmesi durumunda hiçbir özgürlüğün teminatından söz edilemez. Bu nedenle, kaygımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz.

Mehmet Soğancı
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı