6495 sayılı ?Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun? Üzerine Basın Açıklaması Gerçekleştirildi.

Bilindiği üzere 6495 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" üzerine TBMM görüşmeleri devam ederken 09.07.2013 tarihinde saat 21.30`da bir gece yarısı operasyonu ile 3194 sayılı İmar Yasası`nda değişiklik önergesi verilmiş, 12.07.2013 tarihinde yasa kabul edilmiş, 01.08.2013 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmış, 02.08.2013 tarihinde de Resmi Gazete`de yayımlanmıştır. 

Yapılan değişiklik ile 3194 sayılı İmar Yasası`nın 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin dördüncü cümlesi ile ikinci fıkrasının üçüncü cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiş ve şu bent eklenmiştir: 

"ı) Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemez. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemez." 

Bilinmesi gerekir ki; harita, plan, etüt ve projeler ilgili meslek mensuplarınca hazırlanmakta, ilgili idarelere onaylatılmakta ve buna göre yapıların ruhsatlandırılması, ilgili idareler tarafından gerçekleştirilmektedir. İmar Yasası`nın uygulanmasına yönelik ilgili idareler; belediyeler, valilikler ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak tanımlanmıştır. Bu idareler dışında herhangi bir kurum ve kuruluşun, İmar Yasası çerçevesinde onay, vize gibi işlemler dahil olmak üzere yapılaşma süreciyle ilgili görevi bulunmamaktadır. Eskiden olduğu gibi bugün de meslek odalarının İmar Yasası çerçevesinde bir görevleri yoktur.

Bu nedenle İmar Yasası`na eklenen "harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez" hükmü, Meslek Odaları açısından bir anlam ifade etmemektedir. Meslek Odalarının bu yönde bir görevi olmadığı gibi Odalar tarafından İmar Yasası kapsamında bir onay ve vize işlemi de yapılmamaktadır. 

Odaların yaptığı mesleki denetim uygulaması, 6235 sayılı TMMOB Yasası`na dayanılarak yürürlüğe konulmuş yönetmelikler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. 6235 sayılı Yasa ve Oda yönetmeliklerinin de İmar Yasası`yla belirlenmiş kamusal yetki, görev ve sorumluluklarla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Mesleki denetim uygulaması, meslek odası ile üyesi arasındaki bir ilişkidir; diğer kamu kurum ve kuruluşları dahil üçüncü kişileri bağlayan bir yönü yoktur. 

Diğer değişiklikler ise;

i) İdarelerce onaylanmış; mevcut durumu gösteren halihazır haritalar, parselasyon planları ile teknik ve idari düzenlemeleri içeren bu Kanun kapsamındaki planların değişiklik ve revizyonlarında ilk müellifin görüşü veya izni aranmaz.

j) İlgili idareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kurar. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkilidir. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellifin görüşü aranmaz. Özgün fikir ifade eden mimarlık eser ve projelerinde; eser sözleşmesinde işleme izni verilenler ile eserin bütünlüğünü bozmadığına, estetik görünümünü değiştirmediğine, teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir.

Yapılan bu değişikliklerle; 

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 4117 sayılı Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına Dair Bern Sözleşmesi‘nin Kabulüne Dair Kanun ile Anayasamıza aykırı olarak; Meslek mensuplarının müelliflik hakları hukuksuz bir şekilde ortadan kaldırılmakta adeta gasp edilmektedir.

Hemen söyleyelim;

Bu yasa maddesini önerenler, oylayanlar, kabul edenler, yayımlayanlar bilsinler ki; mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı mesleği; bu mesleği yapan mühendis, mimar, şehir plancıları ve onların Anayasa‘nın 135. maddesine dayanarak 6235 Sayılı Yasa ile kurulmuş örgütü TMMOB bu yasa maddesi ile dizayn edilemez. 

"TMMOB‘nin hak ve yetkilerini kısıtladık" diyenler, "TMMOB‘den rövanşı aldık" diyenler, biliniz ki; bu meslek ve bu örgüt, bu ülkenin mühendisleri, mimarları, şehir plancıları sizin torbanıza sığmaz.

Bu ülkede hukuk varsa, şimdi ne olacaktır?

Torba Yasa, Ana Muhalefet Partisi tarafından Anayasa Mahkemesi‘ne götürülmek durumundadır. Dileriz; Anayasa Mahkemesi de 6235 sayılı TMMOB Yasası yürürlükte iken ve Birliğin görev ve yetkileri kendi yasasında yazılıyken, TMMOB‘nin görevlerini 3194 sayılı İmar Yasası‘na bir bent eklemesiyle kısıtlamaya çalışan bu anlamsızlığa son verir. 

TMMOB şimdi ne söylüyor?

Şüphesiz 6235 Sayılı Yasa‘nın verdiği yetki ve görevler TMMOB‘nin önemli dayanaklarından biridir. Ancak TMMOB, asıl gücünü geleneğinden, ilkelerinden, bugüne dek yürüttüğü örgütlü mücadelesinden almaktadır. TMMOB asıl gücünü örgütlü üyesinin ülkesine, halkına, meslek alanlarına ve mesleğine sahip çıkan mücadelesinden almaktadır.

TMMOB, yüreğindeki insan sevgisini ve yurtseverliği, baskı ve zulüm yöntemlerinin söküp atamayacağının bilinci içinde, bilimi ve tekniği emperyalizmin ve sömürgenlerin değil, emekçi halkımızın hizmetine sunmak için, her çabayı güçlendirerek sürdürme yolunda inançlı ve kararlıdır. Mücadelesini aynı kararlılıkla sürdürecektir. Kamuoyuna saygılarımızla duyuruyoruz. 06/08/13

Fikri DÜŞÜNCELİ

TMMOB Bursa İl Koordinasyon

Kurulu Sekreteri