Anayasa Tartışmaları Paneli

MMO BURSA-Türk Mühendis Mimar Odalar Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri Odası  (MMO) Bursa Şubesi Anayasa Tartışmaları paneli düzenlendi. Bursa Akademik Odalar Birliği (BAOB) Yerleşkesi'nde düzenlenen ve MMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart tarafından yönetilen etkinliğe konuşmacı olarak Prof Dr. Burhan Şenatalar, eski Bursa milletvekili Avukat Ertuğrul Yalçınbayır ile  Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu katıldı. Birbirinden çarpıcı açıklamaların gündeme geldiği panelde, konuşmacıların genel eğilimi mevcut Anayasa değişikliğinin yeterli olmadığı, hatta pek çok sakıncayı içerdiği yönünde oldu.  
Panelde açılış konuşmasını yapan MMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart, panelin 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda düzenlenmesinin özel bir anlamı olduğuna dikkat çekerek "Böyle anlamlı bir günde, son dönemde çok tartışılan ve herkesi ilgilendiren bir konuyu gündeme getirmek istedik" diye konuştu. Anayasaların toplumsal mutabakatla oluşturulması gerektiğine işaret eden Mart, bu kadar önemli bir konuda dayatma olmaması gerektiğini bildirdi.
BAOB Yerleşkesi'nin Türkiye'ye örnek olan bir yapılanma olduğuna dikkat çekerek söze başlayan Prof. Dr. Burhan Şenatalar gazetecilerin sıkça kullandığı "5 N,1 K" kuralına atıfta bulunarak "Ben de şunu soruyorum, Anayasa değişikliği, kimler tarafından, neden, nasıl , niçin yapılıyor? Bunun sorgulanması gerekir" diye konuştu.  1982 Anayasası'nın değiştirilmesi konusunda herkesin hemfikir olduğuna dikkat çeken Şenatalar,  2002 seçimlerinden önce uzlaşma yolu ile eksik, yetersiz ama olumlu değişiklikler yapıldığını belirtti. AKP'nin amacının sorgulanması gerektiğini belirten Burhan Şenatalar, Anayasa Paketi'nin aslında yargıda reform içermediğini, aksine Türkiye gibi geleneğinde otokrasi olan ülkelerde yürütmeyi daha da güçlendireceğini bildirdi.  Türkiye'de kamuoyunda yargı sisteminin sorun olarak görüldüğünü, ancak hükümetin yasa taslağının yargı reformu ya da demokratikleşmeye yönelik adımlar içermediğini belirten Şenatalar "Bu paket Cumhurbaşkanı'nın yetkilerini daraltıyor mu? Demokratik hak ve özgürlüklere, temel insan haklarına açılım getiriyor mu? Türkiye'de siyasetin önünün açıyor mu? Seçim barajını yüzde 10'un altına indiriyor mu? Lider hegomonyasını kaldırıyor mu? Eğer gerçekten bir demokratikleşme olsaydı, hepsini kapsardı" diye konuştu.
Anayasa değişikliklerinin mümkün olduğu kadar geniş bir toplumsal mutabakatla yapılması gereğine karşın tam tersine bir dayatmanın söz konusu olduğunu belirten Şenatalar, Hükümet'in yanı sıra muhalefetin de yanlış yaptığını ve Türkiye'de siyasetin ihtiyacı olan davranışın gösterilmediğini belirtti.  Anayasa Değişiklik Paketi'nin odak noktasında Anayasa Mahkemesi ve yüksek yargının yer aldığını belirten Burhan Şenatalar, Portekiz ya da ABD'nin örnek gösterildiğini ancak bu ülkelerde süreçlerin çok farklı çalıştığını söyledi.  Kuvvetler ayrılığının siyasi iktidar erkini kötüye kullanmasın diye yapıldığını belirten Şenatalar "Başkanlık rejimi var dediğiniz Amerika'da başkan atamayı yapıyor ama aylarca tartışılıyor ve sonunda geri çekebiliyor. Toplumda tartışılma olmadan başkanlık rejimini Türkiye'ye aktarırsanız, ülke totaliter bir rejime gider. Türkiye'de parti genel başkanının iki dudağı arasında seçime gidilmektedir" diye konuştu.
Son olarak TBMM'de gündeme gelen silah ruhsatının alımını kolaylaştıran yasa teklifine atıfta bulunan Burhan Şenatalar "Hangi akla hizmetle silah bulundurma koşullarını hafifletiyoruz? Neden böyle yasalar çıkartılıyor, bunun da sorgulanması gerekir" dedi.

HAZIRLANMA SÜRECİ YAPILMASINDAN DAHA ÖNEMLİDİR…
Anayasa'da devletin temelini oluşturan organların pek çok madde ile düzenlendiğini belirten Ertuğrul Yalçınbayır,  yasama, yürütme ve yargıyı düzenleyen tüm maddelerin birbirleriyle iç içe ve tamamlar mahiyette olduğunu bildirdi. Anayasaların en üstün hukuk normu olduğunu ve bunların hazırlanmasının yapılmasından çok daha önemli olduğunu belirten Yalçınbayır "Hazırlanma süreci demokratik bir süreç olarak işliyorsa, değiştirmeyi de ona göre yapabilirsiniz" diye konuştu.  Türkiye'de cezaevinde yatanların yüzde 53'ünün daha duruşmaya çıkmadığını belirten Yalçınbayır "Sadece Ergenekon da değil, diğer davalar da böyledir.  Bir gariban da, önde gelen kişiler de hukuka muhtaçtır. Garibanın ihtiyacını yüreğinde duymayan bir toplumsanız, o saygıdan sevgiden yoksunsanız, ilerlemeniz değil yıkılışınız yakındır. Adil yargılanma hakkı ortalama yargı süresi adil yargılanma hakkını karşılamıyor. Hakimlerin bakabilecekleri dosya sayısı 100 dosya ise yılda bizde 1500 dosyaya bakıyor. Burada yürütmenin yargı ile ilgili görevi olsa olsa onlarla ilgili yatırım işlerini yapmak, alt yapısını hazırlamaktır. Yargıya karışmak değil. Bizde Cumhuriyet demokrasi ile özdeşleşmiştir. Demokratik devlete olmak tek başına yetmez, hukuk devleti de olunması gerekir. İdarenin her türlü işlem ve eylemlerinin her safhada denetime tabi olduğu devlettir. Denetim ve denge önemlidir."
Cargill için çıkan özel yasalara atıfta bulunan Ertuğrul Yalçınbayır, yargıdan umut kesilince kanun yapmak suretiyle mahkeme kararının etkisiz hale getirildiğini belirterek "Bir Cargill anlatılırsa, dış etkiler nedeniyle Türkiye'nin bağımsızlığı da ortaya çıkar. Biz nereye sığınacağız. Sığınacağımız tek yer yargıdır" diye konuştu.
"Çok güzel bir kaynağımız var, sevgi,bunu yayalım, insan onurunu tanımak yetmez, güzel davranışlar vardır, çelişkili davranmamak gerekir. Buna gücümüz vardır" diyen Ertuğrul Yalçınbayır, yargının siyaset kurumu üzerinden elini çekmesi gerektiğini söyledi.
Toplantıda söz alan Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ise, Türkiye'nin gerçek gündeminin ne olduğunun sorgulanması gerektiğini bildirdi. Anayasa'nın önümüzdeki günlerde, aylarda ve yıllarda siyasal sistem sorunu olarak gündemdeki yerini koruyacağını öne süren Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, asıl gündem olarak Şenatalar'ın aktardığı silahlanmayı kolaylaştıran yasa teklifi ile Cargill'i kurtarmak için çıkartılan yasayı gösterdi. Kaboğlu, "Bu çelişkide şöyle bir gerçek gündem kayması söz konusu. Türkiye 20 yıldır yeni bir anayasa arıyor. Ama Türkiye'de siyasal partiler ve seçim yasası gibi öyle yasal düzenlemeler var ki; onlar düzeltildiğinde, şu andaki yapılacak anayasa değişikliğinden daha olumlu sonuçlar doğurabilir" dedi.
Mevcut Anayasa çalışmasının demokratik herhangi bir Avrupa ülkesinde görülmeyen bir uygulama olduğuna işaret eden İbrahim Kaboğlu, uzun süredir sivil anayasa için çalışıldığını ancak bunun da sonuca pek etkisi olmadığını belirtti. Kaboğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bursa özelinde bakacak olursak, Bursa ile Ankara arasındaki ilişki açısından Bursalılar bile Ankara önemli diyebilir. Bursa Ankara'dan daha önemlidir, esasen anayasa yapımı konusunda fikir, ç alışma yapılır. Ankara'da ise sadece vekiller bulunur, bugün gider, yarın gelir, ama mutlaka Bursa'ya gelir. Esas Burs'adır. Ankara'daki vekillerin sürekli tekrar ettikleri sözlerin millet egemenliğ nin başka bir biçimidir. Türkiye'de sorun sivil irade ile siyasi irade arasında kilitleniyor. Yani egemenliğin sahibi olan bizlerin öneri ve birikimleri bizleri temsil eden kişilerce dikkate alınmıyor. Çünkü bu sivil iradeyi siyasete taşıyacak bir anayasa kuşatması olmadı. Anayasayı değiştirmek isteyen bir çoğunluk partisi var, ama onu anayasa kuşatması an sokacak bir muhalefet yok, her ikisinin buluştuğu nokta ise sivil iradeyi kabul etmemeleridir."
1982 Anayasası'nda yürütmenin güçlendirildiğini ve önce yürütme, yasama ve yargı olmak üzere sıralamanın gerçekleştiğini belirten İbrahim Kaboğlu, demokratik ve evrensel hukuk kuralları çerçevesindeki bir Anayasa'da ise tam tersine önce yargı, yasama ve yürütme olması gerektiğini bildirdi.