12. ULUSAL ERGONOMİ KONGRESİ YAPILDI

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Sekreteri
Ali Ekber ÇAKAR: "Her Şey İnsan İçin"

"Ergonomi, insanı ezen, insanı üretici potansiyel ve yeteneklerinden uzaklaştıran, ikincilleştiren ve yalnızca piyasanın bir unsuru olarak gören yaklaşımlara karşı temel bir bilimsel direnç oluşturmaktadır."

Gazi Üniversitesi tarafından düzenlenen 12.Ulusal Ergonomi Kongresi, Gazi Üniversitesi (GÜ) Gölbaşı Sosyal Tesislerinde bugün başladı. 16–18 Kasım tarihlerinde yapılacak Kongre TÜBİTAK, TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Milli Prodüktivite Merkezi (MPM), Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) destekleriyle düzenleniyor.

"Ergonomide Yeni Gelişen Stratejiler, Teknolojiler ve Sektörel Uygulamalar" ana teması ile toplanan Kongrede İş Ölçümü, Biyomekanik, Bilişsel Ergonomi, İnsan Performansı, Endüstriyel Ergonomi, İş Analizi ve Tasarımı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Ürün Tasarım Ergonomisi, İnsan Faktörleri Mühendisliği, Hizmet Sektöründe Ergonomi konu başlıkları, 64 bildiri ve poster bildiriler aracılığıyla tartışılıyor.

Oda Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ekber ÇAKAR'ın yaptığı konuşma aşağıdadır.

"Sayın Rektör Yardımcısı,

Türk Ergonomi Derneği'nin Sayın Başkanı,

Sayın Dekanlar, Değerli Akademisyenler, Değerli Uzmanlar ve Kongre Katılımcıları,

Değerli Basın Mensupları,

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Sekreteri sıfatıyla şahsım ve Oda Yönetim Kurulu adına hepinizi saygıyla selamlıyor ve on ikincisi yapılan bu önemli Kongrenin başarılı geçmesini diliyorum.

Makina, endüstri, uçak, havacılık, uzay, sanayi, sistem, üretim mühendislikleri dahil bir çok mühendislik disiplinini bünyesinde barındıran Odamızın ergonomi kapsamına giren çok sayıda etkinliği bulunmaktadır. Bunların bazılarını,

İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi,

İletim Teknolojileri Kongresi

İş Makinaları Sempozyumu

Bakım Teknolojileri Kongresi

Otomotiv ve Yan Sanayi Sempozyumu

Makina Tasarımı ve İmalat Teknolojileri Kongresi

Demir Çelik Kongresi

Tıbbi Cihazlar İmalatı Sanayi Kongresi

Kaynak Teknolojileri Kongresi

Ölçüm Bilim Kongresi

Endüstri İşletme Mühendisliği Kurultayı

Tesisat Mühendisliği Kongresi

Mühendislik Eğitimi Sempozyumu

Hidrolik-Pnömatik Kongresi

Sanayi, Sanayileşme ve Çevre Kongreleri, olarak sıralayabilirim.

Bu kongre, kurultay ve sempozyumların her biri uzun hazırlık dönemleri sonucunda iki yılda bir periyoduna oturmuş ve ulusal ölçekte yapılmaktadır.

Bu etkinlikler, alanlarında önemli birikimleri temsil etmekte ve her birinin bildiri kitapları yaygın bir şekilde basılarak dağıtılmaktadır. Yine bu konular ve daha bir dizi ilgili mesleki konularda meslek içi eğitimler gerçekleştirilmekte, teknik kitaplarımız yayınlanmakta, periyodik yayınlarımızda bu konular ayrıntılı olarak irdelenmekte ve işlenmektedir.

Yine Odamız, söz konusu disiplinlerle ilgili yasama ve yönetmelik oluşturma süreçlerine de aktif olarak müdahil olmakta, ergonomiye ilişkin doğrudan ve dolaylı katkılarda bulunmaktadır.

Değerli katılımcılar,

Türkiye'de ergonomi alanındaki ilk bilimsel sunuş, 21 Şubat 1968 tarihinde, ergonominin Türkiye'deki öncüsü ve Türk Ergonomi Derneği Kurucu Başkanı olan Prof. Dr. Sayın Ahmet Fahri ÖZOK tarafından Ankara'da ve Odamızda, TMMOB Makina Mühendisleri Odası'ndaki konferansta yapılmıştır.

Ergonominin müfredata girmesi ise, yine sayın ÖZOK'un 1969 yılında İTÜ Makina Fakültesindeki "Fabrika Organizasyonu" dersi ile gerçekleşmiştir.

İşte bu öncü çabalar ve Ergonomi Kongreleri ile bu alandaki birikimler sonucunda bugün ortak bir terminoloji yaratıldığını söyleyebiliriz.

Bugüne kadar gerçekleşen Kongrelerde ergonomi şöyle tanımlanmaktadır: "Ergonomi; insanın yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla işin ve işyerinin daha insanca olmasını sağlayarak çalışanın sağlığının korunması ve iş veriminin artırılmasına yönelik olarak günlük hayatta ve çalışma hayatında kullanılan her türlü araç ve gerecin insana uydurulmasına yönelik faaliyetler bütünüdür."

Dolayısıyla ergonomi, insancıllık, insan–iş ilişkisinde insanın temel alınması, pisiko ve sosyal süreçler, ekonomiklik, sağlık, işin sosyal uygunluğu, teknik-ekonomik rasyonalite v.b. parametrelerle birlikte tanımlanmaktadır.

Çalışma ortamının insancalaştırılması, yani insanca koşullarla donatılması ve giderek yaşamın her alanında yaşam kalitesinin iyileştirilmesinin sağlanması ergonominin "olmazsa olmazı"dır.

İnsanın bedensel/fiziksel ve düşünsel gelişimi, ergonominin temelini oluşturmaktadır.

"İnsanın işe uydurulması" değil, işin insana uydurulması, belirli bir disiplin içinde işin insana uyumlu kılınması ergonominin hareket noktasıdır. Üretkenlik, verimlilik v.b. gereklilikler bu temel yaklaşıma göre belirlenmek durumundadır. Ancak serbest piyasa, esnek istihdam, esnek üretim v.b. piyasa faktörleri insanı ikincilleştirmekte, sosyal olan her şeyi ortadan kaldırmaktadır.

Bu noktada ergonomi; insanı ezen, insanı üretici potansiyel ve yeteneklerinden uzaklaştıran, ikincilleştiren ve yalnızca piyasanın bir unsuru olarak gören yaklaşımlara karşı temel bir bilimsel direnç oluşturmaktadır.

12. Ulasal Ergonomi Kongresi'nin bu açıdan üstlendiği sorumluluklar büyüktür. İnsanı bilimle, pozitif ve sosyal bilimlerle, bilimi ise yeniden insan, teknoloji, üretim, tüketim, kullanım süreçleriyle ve insanların genel çıkarları etrafında buluşturmada üstlenilen sorumluluklar gerçekten büyüktür, asla küçümsenmemelidir.

Şemsiye bir kavram olan ergonominin akademisyenler, uzmanlar, meslek örgütleri ve sosyal taraflarınca bugüne dek yaratılmış bilimsel ortak terminoloji etrafında geliştirilmesi ve üretim süreçleri ile sosyal süreçler bütünlüğüne uyarlanması geleceğimiz açısından da büyük önem taşımaktadır.

İş Yasalarından iş sağlığı ve güvenliği ile yasa ve mevzuatlara dek ergonomi çalışma ve sosyal yaşamımızın bütününe dek etkin kılınmak durumundadır. Bununla birlikte ergonomi, yalnızca iş yaşamında ve iş sağlığı ve güvenliği alanında değil yaşamın her alanına ilişkin bir "felsefe" olarak değer görmelidir. Ergonomi; biyoloji, anatomi, psikoloji bilimlerinden başlayarak tıbba, mühendisliğe, çalışma ekonomisine dek uzanan multidisipliner (çok disiplinli) bir yaklaşım gerektirir.

Değerli katılımcılar,

Sonuç olarak, ergonomi bilincinin oluşturulması bir devlet politikası, bir kamu politikası haline getirilmelidir. Bu nedenle bugün gerileyen sosyal devlet politikalarının yeniden egemen olmasıyla ergonomiye daha parlak bir gelecek biçebileceğiz.

"Her şey insan için" diyerek hepinize saygılar sunuyor, 12. Ulusal Ergonomi Kongresi'nin, ergonomiye ilişkin toplumsal bilinç oluşturmada yeni katkılar sunacağı inancıyla Kongreye başarılar diliyorum."