Bayram Tatilinde Dikkat: Emniyet Kemeri ve Şerit Disiplini Hayat Kurtarır

Basına ve Kamuoyuna;

28 Haziran’da başlayacak olan bayram tatiliyle birlikte trafikte yoğunluğun ve tehlikenin artacağı bir haftaya girmiş olacağız. Maalesef bayram tatili süresince trafik yoğunluğu artışına paralel olarak trafik kazaları da artmakta, her yıl binlerce insanımız bu kazalar neticesinde hayatını kaybetmektedir. Bu durum bayram tatili öncesinde yola çıkmadan sürücülerin ve yetkililerin alması gereken önlemler ve dikkat edilmesi gereken konuların önemini ortaya koymaktadır.

TÜİK Mayıs 2023 tarihli Haber Bülteni’nde yer alan verilere göre ülkemiz karayolu ağında 2022 yılında toplam 1 milyon 232 bin 957 adet trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların 1 milyon 35 bin 696 adedi maddi hasarlı, 197 bin 261 adedi ise ölümlü yaralanmalı trafik kazasıdır. Trafik kazası sonucunda 2 bin 282 kişi kaza yerinde, 2 bin 947 kişi ise sağlık kuruluşlarına sevk edildikten sonra 30 gün içerisinde olmak üzere toplam 5 bin 229 kişi hayatını kaybetti, 288 bin 696 kişi ise yaralandı.

Bülten’de yer alan verilere göre ölen kişilerin %44,9’u sürücü, %31,8’i yolcu, %23,3’ü ise yayadır. Türkiye’de 2022 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına neden olan toplam 235 bin 176 kusura bakıldığında kusurların %86,8’inin sürücü, %9,5’inin yaya, %2,1’inin yolcu ve %0,4’ünün yol kaynaklı olduğu tespit edilmiş.

Göründüğü üzere yaşanan kazaların büyük bir kısmı insan faktöründen kaynaklanmaktadır.

Tedbir Hayat Kurtarır

• Tüm yolcuların emniyet kemeri takmaları, sürücülerin hız sınırına uymaları, yorgun, uykusuz ve alkollü araç kullanmamaları ve hatalı sollama yapmamaları gerekir.
• Sürücüler yola çıkmadan önce yeteri kadar dinlenmeli, 2-3 saatte bir mutlaka mola vermelidir. Uzun mesafeli yolculuklarda, mümkünse iki sürücü ile yola çıkılmalıdır.
• Yolculuk öncesi, görüşü engelleyen, refleksleri ağırlaştıran ilaçlar alınmamalıdır.
• Araçlardaki ilk yardım çantası, üçgen reflektör, yangın söndürme cihazı gibi zorunlu donanımların tam olduğu kontrol edilmelidir.
• Yaz lastiği kullanmak ve lastiklerin hava basıncını kontrol etmek gerekmektedir.
• Hız sınırlarına uymak ve takip mesafesine dikkat etmek önemlidir.

Otoyollarda Hız

• 1.7.2022 itibariyle otoyollarda otomobillerin hız sınırının yükseltilmesi kaza risklerini artırırken, takip mesafesinin anlam ve önemini de artırdı. Hızın 120 km/h’dan 140km/h’a %17 artması araçların kinetik enerjilerinin %36, bu arada yakıt sarfiyatının da %59 artmasına neden olacaktır. Kinetik enerjideki bu artış çarpışma sonrası hasarı, yaralanma ve ölümleri artıracaktır. Bu nedenle otomobil sürücülerine önerimiz; hızlarını artırmayıp, takip mesafelerini artırmaları ve mecbur kalmadıkça en sol şeride girmemeleri, bu şeridi sürekli işgal eden ve önündeki araçları selektörle taciz eden ve makaslama yapan araçlara karşı dikkatli olmalarıdır. Yakıt fiyatlarının aşırı arttığı bu günlerde hızı düşürmek en kolay tasarruf yöntemi olacaktır.
• Takip mesafesinin yükleme ile ağırlığı artmış araçlarda arttığı, fren mesafesinin uzayacağı unutulmamalıdır.
• Araçların bakımları tatile çıkmadan en az bir hafta önce yetkili servislere yaptırılmalıdır.
• Sürücüler LPG’li araçlarını 6 ayda bir veya 10.000 km’de bir mutlaka bakıma sokmalıdır.

Bölünmüş Yol ve Otoyollarda “Şerit Disiplini” Uygulanmalı

Ne yazık ki bölünmüş yollar ve otoyollarımızda “şerit disiplini” uygulanmamakta ve denetlenmemektedir. Sürücüler yanlış örneklere karşın aşağıdaki kurallara uymalıdır:

• Otomobiller dâhil, otoyollarda şeritler boşken en sağdan gitmek zorunludur.
• Sol şerit sürekli olarak kullanılmamalıdır. Bu şerit yalnızca önceki aracı sollamak için kullanılır.
• Otobüsler kamyonlarla birlikte sağ şeritten gitmelidir. Otobüs ancak önündeki kamyonu geçmek için orta şeride girebilir. Sol şeridi ise asla kullanamaz.

Kazaları en aza indirmek için sürücülerimiz uyarılarımızı mutlaka dikkate almalıdır. Sürücü ve yayaların dikkat etmesi gereken hususlarla birlikte, ilgili makamlar da gerekli önlemleri alarak yurttaşlarımıza güvenli bir yolculuk sağlamak için azami özen göstermelidir.

Günlük hayatta tek başına kullandığı aracıyla bütünleşmiş, uzun yol deneyimi az ama özgüveni yüksek sürücüler, tatil aracı ve tatil yolundaki farkları öngöremiyor. Yüklü aracın fren mesafesinin uzayacağını, yüklenince ağırlık merkezinin yerden yüksekliğinin artacağını ve özellikle hafif ticari araçlarda ESP’ye rağmen, sürüş kararlılığının bozulabileceğini öngöremeyerek direksiyon hâkimiyetini yitirerek kaza yapıyor. Tatile veya eve bir an önce ulaşmak için hızlı kullanım kaza riskini artırırken, otobüs dahil emniyet kemeri takılmaması kaza sonrası yaralanma ve ölümleri artırıyor. 

Amaç tatile veya eve bir an önce değil mutlaka ulaşmak olmalı, bunun için de yolculuk için ayrılan süre artırılarak olası riskler azaltılmalıdır.

Trafik kazalarının gölge düşürmediği bir tatil dileğiyle bayramınızı kutlar, iyi yolculuklar dileriz.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri

C. Ahmet Akçakaya

22.06.2023