Bayramda Dikkat: Tedbir Almak ve Emniyet Kemeri Kullanmak Hayat Kurtarır

Basına ve Kamuoyuna;

31 Temmuz’da başlayacak olan bayram tatiliyle birlikte trafikte yoğunluğun ve tehlikenin artacağı bir haftaya girmiş olacağız. Maalesef bayram tatili süresince trafik yoğunluğu artışına paralel olarak trafik kazaları da artmakta, her yıl binlerce insanımız bu kazalar neticesinde hayatını kaybetmektedir. Bu durum bayram tatili öncesinde yola çıkmadan sürücülerin ve yetkililerin alması gereken önlemler ve dikkat edilmesi gereken konuların önemini ortaya koymaktadır.

TUİK istatistiklerine göre; 2019 yılında karayollarında yaşanan 1 milyon 168 bin 144 kazada; 2 bin 524 kişi kaza yerinde, 2 bin 949 kişi ise yaralanıp sağlık kuruluşlarına sevk edildikten sonra kazanın sebep ve tesiriyle 30 gün içinde hayatını kaybetti. Türkiye'de 2019 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına neden olan toplam 204 bin 538 kusura bakıldığında kusurların %88,0'ının sürücü, %8,2'sinin yaya, %2,0'ının taşıt, %1,3'ünün yolcu ve %0,5'inin yol kaynaklı olduğu görüldü.* Göründüğü üzere yaşanan kazaların büyük bir kısmı insan faktöründen kaynaklanmaktadır.

Gerekli Tedbirlerin Alınması ve Emniyet Kemeri Kullanımı Hayat Kurtarır

İnsan faktörü nedeniyle meydana gelebilecek trafik kazalarını en aza indirmek için bayram tatilinde yola çıkan sürücülerin emniyet kemeri takmaları, hız sınırına uymaları, yorgun, uykusuz ve alkollü araç kullanmamaları ve hatalı sollama yapmamaları gerekir. Sürücüler, bayram yoğunluğundan uzun süre trafikte kalacaklarını gözeterek, yola çıkmadan önce yeteri kadar dinlenmeli, 2-3 saatte bir mutlaka mola vermelidirler. Uzun mesafeli yolculuklarda, mümkünse iki sürücü ile yola çıkılmalıdır. Yolculuk öncesi, görüşü engelleyen, refleksleri ağırlaştıran ilaçların alınmaması hususunda özenli davranılmalıdır. Sürücüler, özellikle hatalı sollama yapmaktan kaçınmalı; virajlarda, kavşaklarda ve tepe üstleri gibi görüş mesafesinin dar olduğu yerlerde hızlarını düşürüp sakin ve sabırlı araç kullanmaya özen göstermelidirler. Yayalarımızın da yollardaki seyahatleri sırasında trafiğe ve trafik kurallarına azami dikkat etmesi çok önemlidir. Özellikle yoldan karşıya geçişlerde ve karanlık yollarda bu dikkat daha da önemlidir. Araçlardaki ilk yardım çantası, üçgen reflektör, yangın söndürme cihazı gibi önem arz eden ekipmanların yola çıkmadan önce tam ve eksiksiz olduğu kontrol edilmelidir. Araçların fren, balata, lastik, ön takım,  elektrik sistemi, hidrolik sistemi, motor yağı, anti friz vb. konularındaki bakımları da yetkili servislerde mutlaka yapılmalıdır. 

Tatil Öncesinde Sürücüler İçin Öneriler

Bakım: Araç bakımları tatile çıkmadan en az bir hafta önce yaptırılmalıdır. Araç bakımdan çıkar çıkmaz yolculuğa çıkılmamalıdır. Böylelikle yolculuktan önce bakım sonrası noksanlar veya çıkabilecek hatalar tamamlanmış, fren balatası gibi alışması gereken parçalar yolculuk öncesi alıştırılmış olacaktır. Fren parçaları (balata, kampana, disk) değişmiş araçların yolculuk öncesi trafiğin az olduğu yollarsa veya düşük hızlarda dört-beş kez tam fren yapılarak alıştırma yapılmalıdır.

Lastik: Yolculuk öncesi tüm lastiklerin hava basınçları “Yüklü Araç” değerine çıkarılmalıdır. Kış lastiği kışın, yaz lastiği yaz dönemlerinde kullanılmalıdır. 6 yıldan yaşlı lastikler yenilenmelidir. Yenilenen lastiklerle hemen uzun yola çıkılmamalı, en az bir hafta alıştırma yapılmalıdır.

Yükleme: Araçta taşınabilecek yolcu ve yük miktarı aracın ruhsatındaki değeri geçmemelidir.

Emniyet Kemeri ve Yük Güvenliği: Ön ve arka koltuklarda emniyet kemeri mutlaka takılmalı ve bagajlardaki yük sabitlenmelidir.

Fren ve Takip Mesafesi: Tatil araçlarının ağırlığı, günlük işe gidiş-geliş kullanımına göre daha fazla olduğu için takip mesafesi de boş araca kıyasla artırılmalıdır. Tatil aracı sürücüsü günlük kullanıma kıyasla fren pedalına daha yüksek ayak kuvvetti ile basabilmeli bunun için de oturma pozisyonu doğru ayarlamalıdır.

Hız: Tatil araçlarının sürücüleri hız sınırına mutlaka uymalıdır. Sürücülerin günlük şehir içi kullanımdan daha ağır olan aracı tatil yolunda yüksek hızda ve uzun yokuş-inişlerde aralıksız kullanması frenlerin ısınmasına, fren mesafesinin uzamasına veya hiç tutmamasına neden olabilir.

LPG’li araçların bakım ve kontrolü, yollardaki güvenliğimiz açısından son derece önem teşkil etmektedir. Maalesef Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 23 Haziran 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınladığı yönetmelikle birlikte; LPG’li araçlar için “Gaz Sızdırmazlık Raporu” aranması zorunluluğunu tamamen ortadan kaldırılmıştır. Söz konusu uygulama sonucu uzman mühendislerin istihdam edildiği, standartlara uygun dönüşüm yapan yetkili firmalar piyasadan silinmeye, kayıt dışı, yetkisiz, niteliksiz, bünyesinde uzman bulundurmayan, standart dışı malzemenin kullanıldığı, kontrolsüz firmalar piyasaya tekrar hâkim olmaya, halkın can ve mal güvenliği yeniden ciddi bir şekilde tehdide maruz kalmaya başlamıştır.

Söz konusu denetimlerin kaldırıldığı bu ortamda sürücüler LPG’li araçlarını 6 ayda bir veya 10.000 km’de bir mutlaka bakıma sokmalı, Makina Mühendisleri Odası LPG/CNG Gaz Sızdırmazlık Araç Kontrol İstasyonlarında araçlarını kontrol ettirmelidirler. LPG’li araç sürücüleri, muayene sonrası araçlarından gaz kokusu gelmesi durumunda bu kontrolü ücretsiz olarak istasyonlarımızda yaptırabilirler.

Yol yapım ve yenileme çalışmalarında uyarı ve ikazların yeterli olmaması nedeniyle de birçok kaza meydana gelmektedir. Bu kısımlardaki uyarıcı ve ikaz levhalarının eksiksiz bir şekilde konulması ve dış etkenlerden (rüzgâr, kar, yağmur, insan müdahalesi vb.) etkilenmeyecek şekilde sabitlenmesi gerekmektedir. Kazaları en aza indirmek için sürücülerimiz uyarılarımızı mutlaka dikkate almalıdır. Sürücü ve yayaların dikkat etmesi gereken hususlarla birlikte, ilgili makamlar da gerekli önlemleri alarak yurttaşlarımıza güvenli bir yolculuk sağlamak için azami özen göstermelidir.

Otoyollarda Şerit Disiplini

Mevcut Durum

1- Orta şerit hız limitine uyan otomobillerin ve şehirlerarası otobüslerin işgali altındadır.

2- Sol şerit hız limitine uymayan ve önündeki araçları kimi zaman selektörle taciz eden kişilerce kullanılmaktadır.

3 - Sağ şerit kamyonların şeridi olmasına rağmen, onların yokluğunda ‘makas’ atarak sağdan geçen otomobillerin şeridi haline gelmektedir.

Nasıl Olmalı?

1- Otomobiller dâhil, otoyollarda şeritler bosken en sağdan gitmek zorunludur.

2 - Orta şeridi işgal etmek veya orta şerit işgal edilmiş düşüncesiyle sağ şeritten geçmek kesinlikle yasaktır.

3) Sol şerit sürekli olarak kullanılmamalıdır. Bu şerit yalnızca önceki aracı sollamak için kullanılır ve sol şeritteyken öndeki aracı selektörle taciz etmek yasaktır.

4 - Otobüsler kamyonlarla birlikte sağ şeritten gitmelidir. Otobüs ancak önündeki kamyonu geçmek için orta seride girebilir. Eğer sağ şerit kamyonlarla doluysa otobüs orta şeridi otomobillerle birlikte kullanabilir ve sonrasında tekrar sağ seride geçer. Sol şeridi ise asla kullanamaz.

5 - Takip mesafesi kuralına uymak her daim zorunludur.

Trafik kazalarının gölge düşürmediği bir tatil dileğiyle bayramınızı kutlar, iyi yolculuklar dileriz.

İbrahim M. Tataroğlu
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı

*İstatistikler TÜİK’ten alınmıştır: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33628