MMO BİTİRME PROJELERİ ÖDÜLLERİ SAHİPLERİNİ BULDU
|
|
Makina mühendisliği bitirme projesi birinciliğini bilimle sanatı birleştiren "karbonfiber ve kompozit malzemeden kabak kemane projesi"; endüstri mühendisliği birinciliğini ise "akıllı yem dağıtım sistemi projesi" aldı.
Ödül alan projelerin özet, poster ve tam metinlere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
|
|
Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından düzenlenen "Üniversiteler Arası Makina ve Endüstri Mühendisliği Bölümleri Bitirme Projeleri Yarışması sonuçlandı. Yarışmaya İzmir ve Manisa`da bulunan Ege Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Celal Bayar Üniversitesi, Yaşar Üniversitesi, İzmir Ekonomi Üniversitesi ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü‘nün makina ve endüstri mühendisliği bölümleri son sınıf öğrencilerinin hazırladığı 170 bitirme projesi katıldı. Makina ve endüstri mühendisliği dalında sanayici, akademisyen ve Oda temsilcilerinden oluşan iki ayrı jüri grubu ödül kazananları belirledi.
Makina Mühendisliği proje yarışmasında; Ruşen Can Acet birinciliği, Karim Khodadadı Saghay, Erdin Güleç ve Miraç Deniz`in projeleri ikinciliği, Volkan Demirci üçüncülüğü kazandı. Ender Gül, Mehmet Aydın Soydaş ve Sercan Sabancı, Serdal Uyanık, Latif Akpınarlı, Mahir Kuyucu, Samet Yıldız ve Rüştü Özcan`ın projeleri ise mansiyon kazandılar.
Makina Mühendisliği Bölümü Bitirme Projeleri Değerlendirme Jürisi; Mehmet Özsakarya, Cesim Duruk, Ali Güngör, Melih Belevi, Hakan Çetinel, Ünver Özkol ve Gürkan Akçay`dan oluştu.
Endüstri Mühendisliği proje yarışmasında; Sinan Süha Tepebaşılı birinciliği, Hafize Düşünür ve Ayşe Özkıran`ın ortak projeleri ikinciliği, Çağlar Can Zeybek ve Serkan Yılmaz`ın projeleri üçüncülüğü kazandı. Tuğçe Güven, Gizem Çoban, Pınar Cevheroğlu, Gizem Erhamamcı, Ayşegül Baştekili ve Kevser Üçkardeşler`in projeleri ise mansiyon kazandılar.
Endüstri Mühendisliği Bölümü Bitirme Projeleri Değerlendirme Jürisi; Ceyhun Araz, Güzin özdağoğlu, İbrahim Gürler, Mahmut Ali Gökçe, Serdar Taşan, M. Turan Muşkaya, Orkun Kozonoğlu`ndan oluştu.
UYGULANABİLİR PROJELER
Makina Mühendisliği Bitirme Projeleri birincisi olan, Ege Üniversitesi Makina Mühendisliği son sınıf öğrencisiRuşen Can Acet, karbonfiber ve kompozit maddelerden ürettiği kabak kemane projesi ile büyük ödülü kazandı. Aynı zamanda müzisyen olan Ruşen Can Acet, Türkiye`de uygulaması olmayan bu tekniğin yurt dışında bazı enstrümanlarda kullanıldığını söyledi. Acet, karbonfiberle üretilen kemanenin ses ölçümlerinde orijinal kabak kemane sesine çok yakın olduğunu, ülkemizde tüketimi yoğun olan bağlamanın bu yöntemle üretilebileceğini söyledi.
Endüstri mühendisliği projeleri birincisi olan Yaşar Üniversitesinden Sinan Süha Tepebaşılı ise tavuk ürünleri ve yem üreten bir firma için hazırladığı "Akıllı Yem Dağıtım Sistemi" ile büyük ödülü kazandı. Tepebaşılı`nın projesi, firmanın sevkiyat yaptığı civciv üretim tesislerinin hangisine ne zaman ne kadar yem gönderileceğini otomatik olarak veren yazılım ve uygulama projesinden oluşuyor. İşlemi otomasyona bağlayan projenin yazılımı, firmanın kendi ofis olanakları kullanılarak hazırlandığı ve kullanımında uzmanlık gerektirmediği için optimum özellikleri taşıyor.
Makina Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Mehmet Özsakarya, bu yıl ilk kez gerçekleştirdikleri yarışma ile öğrencileri üretime özendirmeyi ve sanayiye yeni uygulanabilir projeler kazandırmayı hedeflediklerini söyledi.
|
MAKİNA VE ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMLERİ BİTİRME PROJELERİ
ÖDÜL DAĞILIMI AŞAĞIDAKİ GİBİ GERÇEKLEŞMİŞTİR.
|
MAKİNA MÜH. BÖL. ÖDÜLLERİ |
|
DERECE |
KAZANAN İSİMLER |
ÜNİVERSİTE |
PROJE ADI |
1.`LİK |
RUŞEN CAN ACET |
E.Ü. MAKİNA
|
KOMPOZİT MALZEMELERİN ÜRETİLEN MÜZİK ALETLERİNİN SES PERFORMASININ İNCELENMESİ |
ÖZET
Kompozit malzemeler mühendislik alanında oldukça yaygın olarak kullanılmaktadırlar. Kompozit malzemelerin kullanım amacı bileşenlerin hiç birinde tek başına mevcut olmayan bir özelliğin elde edilmesidir.
Kompozit malzemeler son zamanlarda müzik endüstrisinde de yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bunun nedeni doğada var olan malzemelerin bazı durumlarda ihtiyacı karşılayamaması bunun sonucunda yeni malzemeye duyulan ihtiyaçtır.
Kompozit malzemelerin doğal malzemeye göre en büyük üstünlükleri mukavemet ve sıcaklık dayanımlarıdır. Bu özellikler müzik aletini ömrünü ve ses kalitesini belirleyen faktörleri içerisinde barındırır.
Müzik aletleri üzerinde kompozit kullanımı öncelikle dünya çapında icra edilen ve çoğu yönüyle standartlaşmış gitarlar, kemanlar ve woodwinds çalgıları üzerinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bunlar üzerinde yaygınlaşmaya başlamasının en doğal nedeni şüphesiz çok büyük kitleler tarafından icra edilmeleridir.
Yapılan çalışmalar ve denemeler sonucunda doğal malzemeye çok yakın tınlayan hatta daha üstün özellikler kazandırılmış çalgılar ortaya çıkmıştır. Yeni bulunan malzeme öncelikle profesyoneller tarafından doğalına göre az tercih edilmektedir fakat; ilerleyen dönemlerde yaygınlaşması ve daha çeşitlenmesi muhtemeldir.
Türkiye de öncelikle Teke Yöresi Akdeniz ve Ege bölgelerinde kullanılan daha sonraları ise tüm yöre müziklerinin icrasında kullanılan "Kabak Kemane" gelişimini henüz tamamlamamış çalgılarımızdan biridir. Çalgının ses kutusu su kabağından olup her zaman uygun koşullarda kabak bulunamadığı için zaman zaman ağaçtan (yaprak tekne veya oyma tekne) ses kutusu ile üretilen bir çalgıdır. Malzeme çeşitliliğini arttırmak, çalgının tınısına katkıda bulunmak amacıyla çalgının ses kutusu kompozitten imal edildi. Ses kalitesine, çalgı ömrüne etkisini incelemek açısından imal edilen "Kompozit Kemane" Türkiye‘de bir ilk teşkil etmektedir.
|
2.`LİK |
KARİM KHODADADI SAGHAY
ERDİN GÜLEÇ
MİRAÇ DENİZ |
İYTE MAKİNA |
DÜĞÜM ATMA PROSESİNİ MEKATRONİK DİZAYNI |
ÖZET
Türk el halıcılığı, farklı kültürlere ait önemli izler taşıyan örnekleri kapsaması bakımından önem taşımaktadır. Varlığı Pazırık kurganında bulunan "Pazırık halısına" tarihlendirilen el halıları zaman içerisinde çeşitli gelişmeler göstererek günümüze gelmiştir. Bu süreç içerisinde hammaddesi, işçiliği, motifleri ve renkleri ile çok çeşitli örnekler ortaya çıkmış ve bazıları günümüze ulaşabilmiştir.
Yandaki figürde gördüğünüz pazarık halısı bilinen en eski halıdır. Milattan önce 500 senesine ait olan bu halı türk düğümü ile dokunmuştur. Toplamda 3,62 metre kare olan Pazarık halısını pahabiçilmez kılan bir metre karede 347,000 düğüm atılmış olmasıdır. Türkiye‘de bilinen en eski halı ise Salçuklular tarafından 12. ve 13. yüzyıllarda yapılmıştır.
|
3.`LÜK |
VOLKAN DEMİRCİ |
DEÜ MAKİNA
|
CMS JANT KOMPRESÖR MOTORU SOĞUTMA HAVASI ATIK ISISININ DEĞERLENDİRİLMESİ |
ÖZET
Santrifüj kompresör motorları hava ile soğutulabilmektir. Bu soğutma sonucu motordan havaya aktarılan ısı enerjisi çoğu zaman atmosfere atılır. Bu enerjiyi atmosfere atmak yerine çeşitli şekillerde kullanarak enerjiden tasarruf sağlanabilir.
Bu projede santrifüj kompresör motoru soğutma havası, hava kanalı vasıtasıyla kazanda yakma havası olarak kullanılmış ve yakıttan tasarruf sağlanmıştır.
|
MANSİYON |
ENDER GÜL |
EÜ MAKİNA |
BİYOLOJİK PROSESSLERLEE ÜRETİM YAPAN BİYOGGAZ TESİSİNİN VE PROSES SONUCU ELDE EDİLEN BİYOGAZ İLE ÇALIŞAN SÜT SOĞUTMA ÜNİTESİ TASARIMI VE OPTİMİZASYONU |
ÖZET
Dünyada yer altı fosil yakıtları tükenmektedir, ayrıca bu yakıtların elde edilmesi taşınması gibi işlemler risk altındadır. Kısaca arz güvenliği yoktur. Bu yüzden ekonomik ve teknolojik yönden yetkinliğini tamamlamış biyogaz üretiminin önemi ön plana çıkmaktadır. Ancak ülkemizde hak ettiği değeri henüz bulamamıştır. Bizim gibi yoğun tarım ile uğraşan ülkelerde çok fazla potansiyele bu enerji yöntemi değerlendirilmelidir.
Bu çalışmada, 100 süt sığırı kapasiteli bir mandıraya ve İzmir şartlarına uygun biyogaz sisteminin tasarımı yapıldı. Ayrıca elde edilen enerji ile bu mandıranın ürettiği sütü soğutması ve muhafazı için süt soğutma üniteleri tasarlandı ve sistemi bir bütün olarak düşünülerek ısı kayıp-kazançları hesaplandı.
Hesaplarmalar sonuçu görülüyor ki, üretilen biyogazın az bir miktarı reaktörü ısıtmaya ve süt soğutma ünitelerinin çalıştırılmasına yetmektedir. Geri kalan biyogaz, piyasada bulunan cihazlarda küçük modifikasyonlar yapılarak, pişirme, sıcak su hazırlama, ısınma, soğutma ve elektrik üretimi amacıyla kullanılabilir.
|
MANSİYON |
MEHMET AYDIN SOYDAŞ |
EÜ MAKİNA |
GÜNEŞ ENERJİLİ ÖN ISITMALI HİBRİT RANKİNE GÜÇ SANTRALLERİNİN MODELLENMESİ VE BİLGİSAYAR PROGRAMI OLUŞTURULMASI |
ÖZET
Bu çalışma kapsamında güneş enerjili ön ısıtmalı hibrit rankine güç santralinin modellenmesi üzerine çalışılıp, girilen (santralin kurulması istenen yerin enlem, boylam kordinatları gibi) verilerin doğrultusunda, termodinamik analizini yapan, ekonomikliğini ve verimliliğini hesaplayan bilgisayar programı geliştirilmiştir. Geliştirilen program, ayrı sınıflar şeklinde oluşmuştur ve her sınıf da kendisi ayrıca çalıştırılabilmektedir.
İlk başta güneş ışınımınlarının yeryüzüne gelişine göre, konum ve zamana bağlı olarak, birim alana düşen güç eldesinin hesabını yapan program(radoSUN.java) geliştirilmişdir. Bu program yatay yüzey, açıları belirtilmiş eğik bir yüzey ve güneşi tek eksende takip eden yüzey modeli (CSP-AP) için ayrı ayrı hesap yapabilmektedir.
Bölüm üçde incelendiği üzere araısıtmalı rakine güç çevriminin modellenmiştir. Buna göre geliştirilen bilgisayar programı(rankinearaısıtmalı.java), çevrimin bütün hal noktalarının hesabını yaparak, çevrimin verim gibi genel özelliklerinin bulmaktadır. Burada suyun termodinamik özellilklerini hesaplayan "steam" sınıfıda kullanılmıştır.
En son olarakda dördüncü bölümde, güneş enerjili ön ısıtmalı hibrit rankine güç santralin modeli için çalışmalar toparlanarak, programı (Hybrit_Power_Plant.java) oluşturulmuştur. Bu programın oluşturulmasında steam, radoSUN ve rankinearaısıtmalı sınıfları kullanılmıştır. Bunlara ek olarak grafiklerin çizimi içinde plot, vs. sınıflarda kullanılmışır.
Böylece oluşturulan programlarım testi yapılarak, programların doğruluğu incelenmiştir. Elde edilen veriler ve sonuçlar üzerine incelemeler, irdelemeler yapılarak çalışma toparlanmıştır.
|
MANSİYON |
SERCAN SABANCI
SERDAL UYANIK
LATİF AKPINARLI
MAHİR KUYUCU
SAMET YILDIZ
RÜŞTÜ ÖZCAN |
EÜ MAKİNA |
BİLGİSAYAR KONTROLÜ X-Y-Z KONUMLANDIRICI TASARIM İMALATI |
ÖZET
Bu çalışmada, Ege Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümünde kompozit malzemelerin kalınlık ölçümleri, çatlak tespiti gibi işlemlerde kullanılmak üzere çeşitli uç aksamlarının 3 eksende konumlandırılması amacıyla, 3 eksenli CNC Router tasarımı ve imalatı yapılmıştır.
Çalışmada tasarımın amacı, konstrüksiyonun teorik hesapları, imalat ve montaj resimleri, sonlu elemanlar analizleri ve sistemin çalışma prensibi anlatılmıştır.
|
|
ENDÜSTRİ MÜH. BÖL. ÖDÜLLERİ |
|
1.`LİK |
SİNAN SÜHA TEPEBAŞILI |
YÜ ENDÜSTRİ |
AKILLI YEM DAĞITIM SİSTEMİ |
ÖZET
Tavuk ve piliç eti pazarındaki rekabetçi ve değişken yapı, büyük üreticileriakılcı ve etkili altyapı ve operasyon planlarını yapmaya itmektedir. Bu projenin amacı, sponsor şirket tarafından yürütülen yem dağıtımı operasyonlarının eniyilemesi ve bu kapsamda yatırım kararlarında yardımcı olacak karar destek sisteminin geliştirilmesidir. Proje,sponsor şirket için piliç yetiştiren ve belirli coğrafyaya dağılan altyüklenici çiftliklere gereksinilen aralıklarla yem dağıtımın en az maliyetle sağlanmasını, TIR`ların en yüksek kullanım oranı ile çalıştırılmasını ve çiftliklerdeki yem silolarının kapasite planlamasının nasıl yapılacağı konularını kapsar. Şirketin sahip olduğu araç sayısı ve özellikleri, altyüklenici çiftliklerin kapasiteleri, yem fabrikalarına olan uzaklıkları, piliçlerin beslenme ve yem tüketim karakteristikleri, yem çeşitleri gibi etkenler dikkate alınmaktadır. Bu doğrultuda öncelikle çiftliklere civcivlerin tesliminden itibaren yem tüketim hızlarını dikkate alan benzetim modeli geliştirilmiştir. Benzetim modelinin çıktıları, taşıyıcı araçların özellikleri ve kapasiteleri ileçiftliklerde mevcut yem silolarının kapasiteleri dikkate alınarak günlük dağıtım planlarını üretecek sezgisel çözüm yöntemi geliştirilmiştir. İlk sonuçlara göre aylık toplam katedilen mesafe ortalama %6.7 oranında azalmıştır.. TIR`ların kapasite kullanım oranları da ortalama %5 artırılmıştır. Farklı yem silo kapasiteleri denenerektekrarlanan çözümler ile sistematik arama sonucunda en verimli silo kapasiteleri saptanmıştır.. Kapasite değişim ihtiyaçları çiftlik bazında önceliklendirilerek yönetim için yatırım karar destek sistemi oluşturulmuştur.
|
2.`LİK |
HAFİZE DÜŞÜNÜR
AYŞE ÖZKIRAN |
DEÜ ENDÜSTRİ |
OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ BİR İSLETMEDE MONTAJ HATTININ ANALİZİ VE DENGELEME ÇALISMASI |
ÖZET
Müşteri ihtiyaçlarının tam zamanında giderilmesi ve beklentilerin tam anlamıyla karşılanması işletmelerin üretim süreçlerini sürekli olarak geliştirme ihtiyacı duymalarını sağlamıştır. Günümüz rekabet koşulları göz önüne alındığında işletmeler için kalite faktörünün yanında üretim süreçlerindeki esneklik, üretim hızı gibi ürünün üretim aşamaları da önem kazanmıştır. Çünkü müşteri talep ettiği üründe sadece kalite faktörünü aramamaktadır. Maliyetlerin ve teslimat süresinin düşük olması, üretim de esneklik gibi ürünün yapısı dışında ki diğer faktörler de müşteriler için önem kazanmıştır. Bu durum da işletmelerin üretimden başlayarak bütün tedarik zinciri boyunca da hizmetlerini geliştirmelerini sağlamıştır.
Otomotiv sektörü sürekli gelişen ve yenilenen teknoloji nedeniyle dinamik bir sektördür. Ürüne olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Bu durumda işletmeler üretim hacimlerini oldukça yüksek tutmaktadırlar. Ürünün oluşmasındaki yapısal farklılık montaj sırasında kullanılan ve ‘know-how` olarak bilinen işletmeye ait özel teknikler sayesinde gerçekleştirilebilir. Bu teknikler hem kaliteli ürün elde etmek hem de üretim hızını arttırmak amacıyla kullanılır. Çalışmamızda Ege Fren Sanayi ve Tic. A.Ş.` de yer alan montaj hattının dengeleme problemi bu faktörler ile ele alınmıştır.
Ege Fren Sanayi ve Tic. A.Ş.` de üretilen ürünler ticari araçlar için fren ve alt parçalarıdır.Üretim çeşitlerine göre fabrikada iki farklı üretim merkezi bulunmaktadır. Bunlar ‘Talaşlı üretim merkezi` ve ‘Özel process merkezi`dir. TÜM` de atölye tipi yerleşim mevcuttur. Montaj alt malzemeleri ile çeşitli fren parçaları üretilmektedir. ÖPM` de ise, TÜM` den gelen malzemelerin kaynak, boya, tesviye işlemleri ve montaj kısmı yer alır.
Montaj hattına bakıldığında, toplamda 5 operatör ve 6 iş istasyonu bulunmaktadır. Hat üzerinde bulunan her istasyon bir sonraki istasyonu beslemektedir ve işlemler sıralı olarak gerçekleştirilmektedir. Her operatör kendi istasyonuna gelen freni, tabla yardımıyla sabitler ve alt parçaların montajını yapar. Birinci ve ikinci operatörlerden kendi işini bitiren, hattın akışına göre ara stok oluşumunu engellemek için aralarında yer alan ortak istasyonda işlem yapmaktadırlar. Bu yüzden ortak istasyondaki işlemler yapılmazsa, sonraki istasyona ürün gitmemektedir. Burada önemli olan istasyonlarda biriken ara stok miktarının kapasiteyi aşmayacak şekilde olmasıdır.
Hatta ilk göze çarpan istasyonlar arasında ara stok miktarının fazlalığı olmuştur. Bu düzensizliğin tespit edilebilmesi için montaj hattı üzerinde inceleme yapılmaya başlanmıştır. İlk olarak hattı besleyen birimler tespit edilerek hattın şekli ve malzeme akışı Excel üzerinde çizilerek akışlar gösterilmiştir.
Gözlemler sonucunda insan makine diyagramları ve zaman etüdü çalışmaları yapılmıştır. Böylece işin ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesi ve operatör bazında inceleme olanağı bulunmuştur.
İnsan-makine diyagramları ile operatörlerinin çalışma süreleri boyunca hangi işlemleri yaptıkları bulunmuş ve bu işlemlerin süreleri elde edilmiştir. Bu çalışma neticesinde hangi istasyonda beklemenin olduğunu bularak dar boğaz tespit edilmiştir.
Dar boğaz istasyonun tespit edilmesinden sonra hatta bulunan her istasyon için zaman etüdü çalışması yapılmıştır. Her istasyonda yapılan işler iş adımlarına ayrılarak, her adımın süresi bulunmuştur. İstasyonlarda yer alan iş adımlarının süreleri istasyon bazında çevrim sürelerini bulmamız konusunda bize yardımcı olmuştur.
Sürelerin belirlenmesi ile dar boğazın olduğu 5. istasyon ve sonrasında yer alan 6. istasyon arasındaki süre farkını gidermek amacıyla iki iş adımı 6. istasyona aktarılmıştır. Aktarılan iş adımlarının süreleri 31 saniye tutmaktadır. Bu değişiklik ile operatörlerin işlem sürelerinin birbirlerine yakın olan değerlere çekilmesi sağlanmıştır. Öngörülen bu değişimin hat üzerinde uygulanması ile beklenen sonuca ulaşılmıştır.
Son olarak bu iyileştirmenin model ile desteklenmesi amacıyla bir Arena simülasyon programı kullanılarak bir benzetim modeli oluşturulmuştur. Modelleme aşamasında ilk olarak zaman etüdü çalışması ile elde ettiğimiz çevrim sürelerinin dağılımı analiz edilmiştir. Analiz sonucunda belirlenen dağılımlar istasyonlardaki işlem süreleri için kullanılmıştır. Model sadece dar boğaz istasyon göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Ara stokun olduğu kısma bir kuyruk tanımlayarak burada parça birikimini gözlemleyebiliyoruz. Bu kuyruktan taşıyıcı operatör vasıtasıyla ürünler yuvarlak hatta aktarılmaktadır. Yuvarlak hatta bulunan iki operatör (5 ve 6) işlemleri gerçekleştirdikten sonra yine taşıyıcı operatör tarafından frenler hattan alınarak palete yerleştirilmektedir. Hatta ürünün gelmesi öncelikli olduğu için taşıyıcı operatör öncelikle kuyruktaki parçaları hatta yerleştirir daha sonra işlemi bitmiş olanları hattan alır.
Modelleme ile gerçek sistem ile iyileştirmeden sonraki durum arasındaki farklılıklar bulunmaya çalışılmıştır. Bu amaçla kuyruktaki parça sayısı ve operatörlerin faydalı kullanım oranları hesaplanmıştır. İlk durumdaki faydalı kullanım oranları;
5. istasyon=0,94
6. istasyon=0,52 olarak bulunmuştur. İyileştirme sonrasında ise,
5. istasyon=0,82
6. istasyon=0,83 olarak değişmiştir.
İyileştirme durumunda 6. istasyonda %37,35 oranında faydalı kullanım artışı gerçekleşirken 5. istasyonda ise, %12,77` lik bir düşüş gözlenmiştir. Bunun sebebi ise, ilk duruma göre 5. istasyondaki iş yükünün azaltılmış olmasıdır. Toplam süre içerindeki çalışma miktarı ilk duruma göre azalmış olsa da, istasyonlardaki işlem süreleri dengelendiği için kuyruk miktarında azalma gözlenmiştir. Bir vardiyada üretilen fren miktarı 150 adetten 180 adete çıkartılarak % 20 oranında üretim artışı sağlanmıştır.
|
3.`LÜK |
ÇAĞLAR CAN ZEYBEK
SERKAN YILMAZ |
DEÜ ENDÜSTRİ |
KESKİNOĞLU FİRMASININ KAPASİTELİ, HETEROJEN FİLOLU VE PARÇALANABİLİR YÜKLÜ ARAÇ ROTALAMA PROBLEMİ İÇİN KULLANICI ARA YÜZLÜ OPTİMUM TABANLI BİR ÇÖZÜM YAKLASIMI |
ÖZET
Çalışmamız, Keskinoğlu firmasına ait kapasiteli, heterojen filolu ve parçalabilir yüklü bir araç rotalama problemini ele almaktadır. Problemimizin ana amacı, söz konusu fabrikada üretilen ürünleri talep noktalarına önceden belirlenmiş olan hizmet süresi içerisinde sevk ederken araçların kiralama ve ulaştırma maliyetlerinden oluşan toplam maliyeti minimize etmektir.
İlk olarak, tüm talep noktalarını dikkate alacak şekilde problem için karışık tamsayılı programlama modeli önerilmiş ve LINGO programıyla çözüm elde edilmeye çalışılmıştır. Fakat talep noktaları arttıkça programın çalışma süresi çok uzamakta, hatta olurlu tamsayı çözüm bile elde edilememektedir. Bu durumun önüne geçebilmek amacıyla, talep noktaları öncelikle Excel Macro kullanarak tasarruf algoritmasıyla gruplandırılmış ve daha sonra önerilen model her grup için ayrı ayrı çalıştırılmıştır. Gruplama ile elde edilen toplam maliyeti, gruplama olmadan elde edilen toplam maliyetle karşılaştırılmak amacıyla önerilen yöntem test problemler üzerinde denenmiştir.
Geliştirilen program LINGO ya da Macro kullanmasını bilmeyen, sadece Excel ile çalışabilen insanların da yararlanacağı şekilde tasarlanmıştır. Keskinoğlu firmasının kullandığı talep dosyalarına uygun olarak tasarlanan programımızda, programın çalışması için gerekli olan veriler ve dosya isimleri mesaj kutucuğu olarak görünmektedir. Böylelikle kullanıcı çok basit bir biçimde grup başına maksimum talep sayını belirleme, farklı tarihlerdeki talep dosyalarıyla çalışma, mazot fiyatını değiştirme vs. gibi esnekliklere sahiptir. Sadece bir tuşa basılmasıyla aktif hale gelen programımız, Excel ve LINGO`nun entegre bir biçimde çalışmasıyla sonuç vermektedir. Macro, Lingo programını otomatik olarak ardı ardına çalıştırarak istenilen sonucu vereceğinden, kullanıcının LINGO`ya hakim olması gerekmez. Sonuçlar yine Excel sayfasında açık ve anlaşılır biçimde görüntülenmektedir. Bu özellikleriyle programımız kullanıcı dostudur.
|
MANSİYON |
TUĞÇE GÜVEN
GİZEM ÇOBAN |
DEÜ ENDÜSTRİ |
OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN BİR FİRMADA FABRİKA İÇİ LOJİSTİK SÜRECİNİN İYİLESTİRİLMESİ |
ÖZET
Tipik bir gezgin satıcı probleminin asıl amacı verilen n tane noktanın her birini sadece bir defa ziyaret edip başlangıç noktasına geri dönerek en kısa toplam mesafeyi kateden rotayı belirlemektir. Her rota bir depodan üretilir ve talepleri bilinen bir müşteri kümesine hizmet sağladıktan sonra yine aynı depoda sonlanır. Her müşteri bir araca atanmalı ve araca atanan müşterilerin toplam talebi o aracın kapasitesini aşmamalıdır. Araç rotalama problemine farklı kısıtlar eklenmesiyle problemin çözüm yöntemleri ve zorluğu değişmektedir.
Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren firmada araç turlarının belirlenmesi problemi, tek başına araç turu belirleme, araç yükleme vb bir problem olarak düşünülmemelidir. Burada iç içe geçmiş ve birbirini etkileyen bir dizi problem vardır.
Bu çalışmada ele alınan problem, "çok duraklı malzeme dağıtım sürecinde talepleri karşılayacak şekilde, araç kapasitelerinin mümkün olduğunca iyi kullanılmasını sağlayan ve hedeflenen sürede malzeme dağıtımını tamamlayan araç rotalarını oluşturmak" olarak ifade edilebilir. Bu düşünceyle, problem üç ana safhada ele alınmıştır. Bunlar öncelikli olarak süpermarket yerleşimde ortak alan denilen bölgenin revize edilerek malzeme bulunabilirliğinin kolaylaştırılması ve süpermarket içi trafiğin azaltılması, süpermarketten üretim hatlarına dağıtımı yapılacak kutuların taşıma arabasına yerleşiminin standart hale getirilmesi ve son olarak da taşıma operatörünün minimum sürede turunu tamamlayabileceği rotanın belirlenmesidir.
Bu kapsamda mevcut durum analizi yapılarak önerilecek yeni sistem için matematiksel model kurulmuştur. Elde edilen sonucun mevcut durumla karşılaştırması yapılarak yapılan iyileştirmenin boyutu ve projenin amacına ulaşıp ulaşmadığı ortaya konmuştur.
|
MANSİYON |
PINAR CEVHEROĞLU
YASEMİN GİZEM ERHAMAMCI |
DEÜ ENDÜSTRİ |
BİR OTOMOTİV YAN SANAYİ FİRMASINDA ALTI SİGMA YAKLASIMI İLE SEVK PERFORMANSININ İYİLESTİRİLMESİ |
ÖZET
Bir otomotiv yan sanayi firmasının satış sonrası departmanında yapılan bu çalışmada amaç firmanın sevk performansını Altı Sigma yaklaşımı kullanarak arttırmaktır. Bunun içinAltı Sigma kavramı ve araçları, Altı Sigma`nın satış ile ilişkisi ve stok tutma politikaları konularında literatür çalışmaları yapılmıştır. Daha sonra Altı Sigmanın dünyaca kabul edilmiş iyileştirme metodolojisi olan TÖAİK döngüsü kullanılarak problemin tespiti, problem ile ilgili yapılan ölçümler ve analizlerin daha sistematik ve detaylı bir şekilde yapılması sağlanmıştır.
TÖAİK döngüsü ilk adımı olan tanımlama aşamasında problem tespit edilmiş ve projenin başlaması için kontrat hazırlanmıştır. Ölçüm aşamasında performans seviyesinin mevcut durumu tespit edilmiştir. Analiz aşamasında ise problemin kök nedenlerinin tespit edilebilmesi için balık kılçığı diyagramı kullanılmıştır. Probleme neden olacak faktörler ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede hem ürünlerin tedarikçiden firmaya gelişi ve hem firmadan müşteriye gönderilmesi ile ilgili iki ayrı süreç ele alınmıştır. Firmanın müşterilerine anket yapılarak müşterilerin firmayı değerlendirmesi ve müşteri beklentilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu anketin sonuçlarına göre müşteri memnuniyet seviyeleri belirlenmiştir. Soruların genelinde müşteri memnuniyeti iyi bir seviyede çıkmıştır. Ancak temin sürelerinin yeterliliği ile ilgili soruda özellikle D grubu müşterilerinin memnuniyet seviyelerinin düşük çıktığı görülmüştür. Yani temin sürelerinde yaşanan olumsuzluklar sadece firmanın kar kaybı yaşamasına değil aynı zamanda müşterilerin memnuniyet seviyelerinin de azalmasına neden olmuştur.
Son olarak müşteri ile hedef görüşmeler yapılmış ve bu görüşmelerin sonucunda firma müşterilerden 2011 yılı için talep tahmini almıştır. Alınan bu bilgiler doğrultusunda talep hem firma hem de müşteri için daha dengeli bir yapıya dönüşmüştür. Bu şekilde müşterinin gelecek dönemi planlamasına olanak tanınarak finansal yapısına uygun olmayan ve daha fazla kar elde etmek için gelecek dönemleri düşünmeden yapılan yatırımları görebilmesi sağlanmıştır. Firma ise müşteri taleplerini karşılamak konusunda istenilen düzeye ulaşmış ve stoklarını azaltarak, stok çevrim hızını arttırmıştır.
|
MANSİYON |
AYŞEGÜL BAŞTEKELİ
KEVSER ÜÇKARDEŞLER |
DEÜ ENDÜSTRİ |
BİR OTOMOTİV YAN SANAYİ FİRMASİNDA İDEAL STOK POLİTİKASİNİN BELİRLENMESİ |
ÖZET
Çalışmada, envanter yönetimin, tedarik zinciri ve stok politikaları ile ilişkileri incelenerek, yapılan bir dizi hesaplama sonucu söz konusu işletmenin stok politikalarını iyileştirmek amacıyla ideal envanter, güven stoğu, stok devir hızı hesaplanmış ve bu hesapların işletmenin stok ile ilgili politikalarının işleyişine dahil edilmesi amaçlanmıştır.
Günümüzde stok politikaları ve envanter yönetimi konularının işletmeler için büyük bir öneme sahip olduğu yadsınamaz. Bu bilinçten yola çıkarak işletmenin içinde bulunduğu stok problemlerinin çözüme ulaştırılması gerektiği düşünülmüştür. Öncelikle ortaya çıkan problem saptanmış, buna ait veriler ve gözlemler yapılmış, sistemin iyileştirilmesi için gereken faktörler belirlenmiş, bu faktörler ile bazı hesaplamalar yapılmış, bu hesaplamalar yeni sistem adı altında uygulanmış ve son olarak ortaya çıkan yeni sistem ile eski sistem karşılaştırılarak meydana gelen iyileşme gözlenmiştir.
Sürece ilk olarak envanter yönetimi, stok politikaları ve tedarik zinciri yönetimi ile ilgili teorik bilgileri öğrenmeyle başlanmış daha sonra bu teorik bilgiler ışığında söz konusu işletmenin envanter politikaları ve tedarik zinciri ağı incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda üretim planları ve mevcut stok gibi spesifik konular üzerinde belirli bir süre gözlem yapılması ve bu süre zarfına ait SAP verilerinin kontrol edilmesi sağlanmıştır. Yapılan gözlemler sonucu elde edilen veriler, işletmenin tedarik zinciri ağına ait özel parametrelerle işletmenin belirli kalemlere ait elde bulundurması gereken güven stoğu hesaplamasında kullanılmış ve bu hesaplama sonucunda mevcut stoklar güncellenmiş ve yeni sisteme ait stok devir hızı hesaplanmıştır. Böylece eski sistemin stok devir hızı ile yeni sistemin stok devir hızı karşılaştırıldığında gözle görülür bir iyileşme olduğu saptanmıştır.
|
|
|