4. ÜNİVERSİTELERARASI BİTİRME PROJELERİ SERGİSİ VE YARIŞMASI (24 Haziran 2014)

Şubemiz tarafından düzenlenen ve 24 Haziran 2014 tarihinde gerçekleşen Üniversitelerarası Makina ve Endüstri Mühendisliği Bölümleri Bitirme Projeleri Yarışması ve Sergisi’nde öğrenciler bitirme projelerini sergilediler.

Şubemiz tarafından düzenlenen Makina ve Endüstri Mühendisliği Bölümleri Bitirme Projeleri Yarışması ve Sergisi`nde öğrenciler, öğrenim hayatları boyunca edindikleri mesleki bilgi birikimlerini sergileme fırsatı buldular. Odamız Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi İzmir Salonu`nda gerçekleşen etkinlikte İzmir ve Manisa`daki üniversitelerin Makina ve Endüstri Mühendisliği Bölümleri`nden bu yıl mezun olan öğrencilerin 3 boyutlu yazıcıdan otomatik patates ekme makinesine 50`den fazla bitirme projesi sergilenirken, projeler akademisyenlerden ve Yönetim Kurulu Üyelerimizden oluşan bir jüri tarafından değerlendirildi. Proje sergisi, gün boyu ziyaret edilebilirken, jüri üyeleri projeleri inceledi ve öğrencilerden projeleri hakkında bilgi aldı. 

Yarışmanın kazananlarının açıklandığı ödül töreninde bir konuşma yapan Şubemiz Yönetim Kurulu Başkanı Güniz Gacaner Ermin, "Diliyoruz ki, Odamızın ‘ulusal sanayinin gelişmesi için çalışma` ilkesinin bir gereği olan sergimiz ve yarışmamız ülkemizin sanayileşme ve kalkınma yolunda en önemli ihtiyaçlarından olan üniversite-sanayi işbirliğinin gelişmesine kayda değer katkılarda bulunur. Bunun gerçekleşmesi, aynı zamanda Şubemizin çabalarının boşa gitmediğinin bir göstergesi olacak ve bize onu verecektir" diye konuştu. Ermin`in konuşmasının ardından yarışmada dereceye giren projeler açıklanırken, Endüstri Mühendisliği Bölümleri arasında birinciliği "Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Ortopedi Polikliniği İçin Kuyruk Modelleme ve Simülasyon Uygulaması" projeleri ile Celal Bayar Üniversitesi`nden Şahin Törk ve Elif Şahiner, Makina Mühendisliği bölümleri arasında birinciliği ise "4 Eksenli CNC Tezgahı Tasarımı ve Üretimi" projeleri ile Dokuz Eylül Üniversitesi`nden Miraç Kuru, Aykut Sever, Murat Can Düzel, Sezer İşbilen ve Utku Alp Yücekaya aldı. Öğrencilere ödüllerini Şubemiz Yönetim Kurulu Başkanı Güniz Gacaner Ermin ve Yönetim Kurulu Üyesi Tayfun Çaylan verirken, yarışmada Endüstri Mühendisliği bölümleri arasında ikinciliği "Üretim Sisteminde Operasyonel Etkinlik ve Verimliliğin Arttırılması İçin Benzetim Verimliliği Çalışması" projeleri ile Yaşar Üniversitesi`nden  Elvan Eroğlu, Şirin Uyan, Hazal Kocahıdır ve Neriman Nur Caymaz, üçüncülüğü "Hava Filtresi Üretim Hattındaki Çizelgeleme Algoritması Geliştirmesi" projeleri ile yine Yaşar Üniversitesi`nden Can Umsu, Begüm Kurt ve Özgür Güçlü kazandı. Makina Mühendisliği bölümleri arasında ise ikinciliği "3 Boyutlu Yazıcı Tasarımı ve İmalatı" projesiyle Dokuz Eylül Üniversitesi`nden Seçkin Acar, üçüncülüğü ise "Uzaktan Kumandalı Tarım Aracı" projeleri ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü`nden Erhancan Cebeci, Gökçe Akkuş, Onurcan Erdoğu, Çağrı Akyol, Osman Akdağ, Hasancan Kuşaklı ve Çetin Uysal aldılar. Bu yıl ayrıca ilk kez mansiyon ödülleri de verildi.

MAKİNA VE ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMLERİ BİTİRME PROJELERİ ÖDÜL DAĞILIMI AŞAĞIDAKİ GİBİ GERÇEKLEŞMİŞTİR.

MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖDÜLLERİ

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

1.‘LİK
MİRAÇ KURU
AYKUT SEVER
MURAT CAN DÜZEL
SEZER İŞBİLEN
UTKU ALP YÜCEKAYA

D.E.Ü. MAKİNA

4 EKSENLİ CNC TEZGAHI TASARIMI VE ÜRETİMİ

ÖZET

Geçmişten günümüze teknoloji, insan hayatının önemli bir parçası olmuş, tekerleğin icadı ile başlayan serüven tarih boyunca çeşitli evrimlerden geçmiş, günümüze gelindiğinde ise insan hayatında vazgeçilmez bir parçası olmuştur.

Bilgisayar teknolojisinin gelişmesiyle insan marifetiyle yapılan bir çok proses yerini otomasyona bırakmış, üretim hızı artmış ve buna bağlı olarak yenilikçi tasarımlar aynı hızla gelişmiş ve gelişmektedir. Bu bağlamda CNC takım tezgâhlarının gelişmesi hassas ve seri üretim noktasında adeta bir dönüm noktasıdır. Katı modelini kurduğunuz bir parça saatler belki de dakikalar içerisinde prototipe dönüşmekte, tasarım ve test aşamasını hızlandırarak çok hızlı sonuç almamızı sağlamaktadır.

Bu projenin hazırlanmasındaki amaç; sağlık sektöründe kullanılmak üzere 3 boyutlu lazer tarayıcılar ile geometrik modeli elde edilen vücut uzuvlarının yoğunlaştırılmış köpük malzemeden kalıplarının üretilmesini tek bir makinada gerçekleştirilmesine imkân veren CNC torna ve freze işlemlerini yapabilecek yüksek hassasiyet derecesine sahip bir tezgâh tasarlamak ve üretmektir. Bu bağlamda çağın gerektirdiği teknolojik gelişmelere ayak uydurmak, teknoloji satın alan değil teknoloji üreten bir toplum olma yolunda ufak bir adım atabilmektir.

Projemizde öncelikle işleme alanı boyutlarını göz önünde bulundurarak makinanın genel bir tasarımını gerçekleştirdik. Mevcut sistemde yoğunlaştırılmış köpük malzeme işlenecek olmasına karşın alüminyum işlenecekmiş gibi kabul edilip gerekli kesme kuvveti hesapları ve bu hesaplara göre spindle seçimi yapıldı. Eksenlerde kullanılacak kompakt modüllerin seçimi için gerekli vidalı mil ve lineer ray hesapları yapıldı. Cihazın doğal frekans analizi, kesme kuvveti etkisinde sistemde oluşacak gerilme ve sehim analizleri ANSYS Workbench programında yapıldı. Bilgisayar ortamında yapılan analizlere ek olarak teorik hesaplamalar da yapıldı ve yapılan seçimlerin uygun olduğu görüldü. Yapılan hesaplar ve analizler doğrultusunda makinanın tasarımında gerekli iyileştirilmeler yapılarak tasarım süreci tamamlanmış oldu. Tasarımda yapılan iyileştirmelerden sonra makinanın üretimine geçildi. Kullanılacak standart parçaların alımı ve üretilmesi gereken parçaların üretimi gerçekleştirildi. Parçaların üretimi ve alımı tamamlandıktan sonra mekanik olarak montajı yapıldı ve makina çalışır duruma getirildi.

Tasarımı, analizi ve üretimi yapılan mekanik sistemde istenilen hassasiyete ulaşılabilmesi için servo motor parametre ayarları hesaplandı ve sisteme uygun şekilde servo sürücülere tanıtıldı. Aynı zamanda X, Y ve Z eksenleri için Mach3 ara yüzünden sistemin teorik olarak hesaplanan ve kabul edilen hızlanma ve ivmelenme değerleri kontrol programında ayarlandı. Yapılan bu ayarlamalar sonucu X, Y ve Z eksenlerindeki hassasiyet değeri 0.01 mm olarak ölçüldü.

Ayrıca tasarımı gerçekleştirilen 4. eksende dönel simetriye sahip olan iş parçalarının işlenebilmesine imkân sağlayan, tablanın hareket etmesiyle tezgâha bağlanan iş parçasının tüm yüzeylerinin işlenmesine olanak sunan bir tasarım yapıldı. Fakat maddi kısıtlardan dolayı 4. eksenin bir kısmı üretilmesine rağmen tam olarak işlevselliği kazandırılamadı.

Sonuç olarak yapılan bu projede X, Y ve Z eksenleri simultane olarak çalıştırıldı, üç boyutlu yüzeyler işlendi ve tezgâh hassasiyeti yapılan ölçümler sonucu 0.01 mm olarak ölçüldü. Üretilen CNC`nin özellikleri şunlardır:

Tabla ölçüleri 900 mm`ye 820 mm`dir. İşlenebilecek parçanın maksimum boyutu sırasıyla X, Y ve Z eksenlerinde; 900 mm, 550 mm, 300 mm`dir. Eksen güçleri X, Y ve Z eksenlerinde 0,75 kW`tır. Spindle gücü ise 0,37 kW`tır. X eksenindeki triger kayışlı modülün bir tam dönüşteki ilerleme miktarı 200 mm`dir. 1/50 redüktör kullanılarak motor milinin bir tam dönüşündeki değer 4 mm`ye düşürülür. Y ve Z eksenlerinde vidalı mil modülleri kullanılmıştır hatveleri ise 5 mm`dir. X ekseni boşta ilerleme hızı 15000 mm/dk, Y ekseninde 10000 mm/dk, Z ekseninde ise 5000 mm/dk`dır. İşlem anında bu hız değerleri işlenecek parça ve dalma derinliğine göre CAM programından ayarlanmaktadır.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

2.‘LİK
SEÇKİN ACAR

D.E.Ü. MAKİNA

3 BOYUTLU YAZICI TASARIMI VE İMALATI

ÖZET

3 Boyutlu Yazıcı bilgisayar üzerinde tasarlanmış ve ya 3 boyutlu olarak taranmış modelleri, birçok farklı malzeme kullanarak çok hızlı ve ekstra bir kalıp ya da fikstüre ihtiyaç duymadan üreten bir cihazdır. 3 Boyutlu Yazıcının temelleri çok eski tarihlere dayansa da günümüzde kullanılan yöntemler yakın geçmişte ortaya çıkmış ve gelişimini tamamlayamamıştır. Projede amaçlanan da bu gelişimin bir parçası olma isteğidir.

3 Boyutlu Yazıcının var olan bir tasarımı imkânlar doğrultusunda geliştirilerek imal edilmiştir. 3 Boyutlu Yazıcı, özellikle sanayi alanında olmak üzere teknolojinin girdiği her alanda kullanımı mevcut bir makinedir. FDM teknolojisi kullanılmıştır. FDM teknolojisi ile çalışan 3 Boyutlu Yazıcılar genellikle ABS ve PLA gibi termoplastik polimer malzemeler kullanmaktadır. Filaman formundaki malzeme yüksek sıcaklığa sahip bir nozzle yardımı ile eritilerek katmanlar halinde inşa edilir.

Sonuç olarak makinenin parçaları SolidWorks programında tasarlanmıştır. Bu parçalar montajlanmış ve bazı kritik parçaların analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan tasarım daha önceden var olan Mendelmax cihazı baz alınarak var olan şartlarda geliştirilmiştir. Yapılan analizler, maliyet ve ulaşılabilirlik açısından; mil çapları 8 mm, sigma profil 20x20, Nema 17 step motor seçilmiştir. ABS parçalar 3 Boyutlu Yazıcıdan basılması gerektiği için, malzeme değişikliği yerine uygun konstrüksiyon tercihine gidilmiştir. Üretimi, 3 Boyutlu Yazıcı toleransına bağlı olan parçalarda bu durum göz önüne alınarak çıkabilecek sorunları tasarım aşamasında minimize etmeye çalışılmıştır. Açık kodlu yazılım kullanılmıştır. Yazılım bağlı olarak elektronik devrede uyumlu olmayan parçalar yerine yazılıma uygun parçalar seçilmiştir. Aynı zamanda yazılımda mevcut olan parçalara göre bir takım değişikliklere gidilmiştir.

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

3.‘LÜK
ERHANCAN CEBECİ
GÖKÇE AKKUŞ
ONURCAN ERDOĞU
ÇAĞRI AKYOL
OSMAN AKDAĞ
HASANCAN KUŞAKLI
ÇETİN UYSAL

İ.Y.T.E. MAKİNA

UZAKTAN KUMANDALI TARIM ARACI

ÖZET

Günümüzde gelişen teknolojinin doğal bir sonucu olarak artan makineleşme tarım sektöründe de önemli bir konuma sahiptir. Bu bitirme projesinde, uzakta kumandalı patates ekebilen tarım aracının tasarımı üretimi ve kontrolü yapılmıştır. Bu araç zorlu koşullarda tarım arazilerinde çalışmak ve iş gücünü azaltmak üzere tasarlanmıştır, ayrıca uzaktan operasyonlar sadece iş gücünü azaltmaya değil, maliyeti azaltmaya ve verimliliği artırmaya yönelik çalışmalardır.

Proje mekanik kısım, kontrol kısmı ve patates ekim kısmı olarak üç kısım da ele alınmış olup, bu kısımlar için ayrı ayrı mühendislik hesapları, analiz, testler yapılmıştır. Araçta 12,5 beygirlik benzin motoru kullanılmıştır, ayrıca ileri geri hareketi sağlamak için bir step motor, sağ ve sol hareketi sağlamak için bir DC motor, araca verilen gaz miktarını ayarlamak için de bir servo motor kullanılmıştır. Haberleşme; Arduino Mega, Arduino Uno ve 2 adet Xbee Pro S1 haberleşme modülleri kullanılarak sağlanmıştır. Patates ekim kısmı araca bir römork olarak eklenebilecek şekilde üretilmiştir. Bu römork, kendi tekerinden tahrikini bir dişli zincir mekanizması sayesinde almaktadır. Aynı zamanda patates ekim mekanizmasının toprak kazma kısmının aşağı ve yukarı hareketi ayarlanabilmektedir.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON 1
M. TARIK ÖZBİLGİN
ENES YEĞİN

D.E.Ü. MAKİNA

DOĞRUDAN METANOLLÜ YAKIT PİLİNİN MEBRAN ELEKTROT BİLEŞKESİNİN HAZIRLANMASI

ÖZET

Yakıt hücresi kimyasal enerjiyi doğrudan elektrik enerjisine çeviren elektrokimyasal cihazdır. Tipik bir Doğrudan Metanol Yakıt Hücresi (DMYH),temelde anot tarafı, katı polimer membran elektrolit ve katot tarafından oluşmaktadır. Pt-Ru/C ve Pt/C sırasıyla anot ve katoda kullanılan elektro katalizörlerdir. Anot tarafa yakıt olarak sulu metanol çözeltisi beslenirken katot tarafa oksitleyici olarak hava beslenmektedir. DMYH, basit yapısı, çevre dostu çalışma özellikleri ve yakıt olarak kullanılan metanolün kolay depolanması nedeniyle dikkati çekmektedir. Ancak DMYH`den elde edilen güç yoğunluğu, anotta gerçekleşen nispeten yavaş yürüyen metanolün oksidasyon reaksiyonu, anot tarafından katı polimer elektrolit boyunca katot tarafına geçen metanolün burada bulunan Platin (Pt) katalizörü zehirlemesi nedeniyle Polimer Elektrolit Membran Yakıt Hücresinden (PEMYH) den daha düşüktür. Yakıt hücresinin kalbi olarak kabul edilen Membran Elektrot Bileşkesinin (MEB) destek tabakası tipi, yüklenen katalizör miktarı ve polimer membran tipi gibi yapısal bileşenleri DMFC`nin performansını etkileyen diğer faktörlerdir. Bu nedenle DMFC`den yüksek güç yoğunluğunun elde etmek için MEB`nin hazırlanması ve üretilmesiyle ilgili araştırmalar halen sürmektedir. DMYH nedir? DMYH üretimi nasıl yapılır? DMYH üretiminin ana kısmı olan MEB üretimi nasıl ve hangi yollarla gerçekleştirilebilir? gibi sorulara cevap bulunabilecek, yakıt pili üretimi aşamasına geçilebilcek bir araştırma raporu hazırlanmıştır.

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON 2
ERHAN NERGİZ
HASAN ÇAKMAK
BARIŞ ZAFER

GEDİZ ÜNİVERSİTESİ MAKİNA

4 KG FAYDALI YÜK TAŞIMA KAPASİTESİNE SAHİP SABİT KANATLI İNSANSIZ HAVA ARACI TASARIMI VE ÜRETİMİ

ÖZET

Bu çalışma, Gediz Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü  bünyesinde MAK 407 dersi kapsamında, 4 kg faydalı yük taşıma kapasitesine sahip sabit kanatlı insansız hava aracı tasarımı ve üretimi konusunu içeren bitirme projesidir. Uçağın tahmini boyutlandırma hesapları yapılırken 400 metre maksimum irtifa değeri göz önünde bulundurulacaktır.Tasarım yöntemi ve hesaplamaları genel anlamda, Daniel P. Raymer "Aircraft Design; A Conceptual Approach" kitabındaki yöntemler kullanılarak yapılmıştır. Bu kitaptaki empirik denklemlerin ve istatistiki bilgilerin büyük tip uçaklar için hazırlandığı belirtilmelidir. Ancak benzer yöntemler ve datalar küçük tip insansız hava araçları için mevcut değildir ve elde edilen  değerler bir ilk tasarım için yeterli hassasiyeti sağlayacaktır.

Bu tasarım çalışması, Gediz Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü bünyesinde yapılmış olup Doç. Dr. Selim Solmaz liderliğinde, Makine Bölümü 4. sınıf öğrencilerinden oluşan 3 kişilik bir öğrenci ekibi (Hasan Çakmak, Erhan Nergiz, Barış Zafer) tarafından yapılmıştır.

Konsept tasarım projesi 15 Ekim 2013`de başlamış, 17 Ocak 2014`te son halinde tamamlanmıştır. Bu sınıfta orijinal bir insansız hava aracının tasarımını yapan bu ekip bu kapsamda benzersiz bir deneyim kazanmış olacaktır.
Genel Uçak Tasarım Kriterleri:

• Uçak kompakt boyutlara sahip olmalı ve 1 kişi tarafından taşınabilecek şekilde demonte edilebilmelidir.
• Pervaneli konvansiyonel bir itki ve tahrik sistemine, özelliklede; standart bir model uçak elektrik motoru, sabit pitch açısına sahip standart boyutta bir pervane ve doğrudan  tahrik sistemine sahip bir itki sistemine sahip olmalıdır.
• Uçağın batarya ağırlıkları hariç 4 kg faydalı yük taşıma kapasitesi olmalıdır.
• Uçak, maksimum faydalı yükü ile 2 saat havada kalabilmeli, faydalı yükün tamamı batarya olarak kullanılırsa 6 saat uçabilmelidir.
• Uçak, deniz seviyesinden 400  m maksimum irtifaya ulaşabilmelidir.
• Düzgün ~80 m uzunluğunda beton veya  asfalt kaplamalı bir pistten tekerlekli kalkış ve iniş yapabilmelidir.
• Uçak gövdesi, tekerleksiz inişe dayanabilecek kapasitede dayanıma sahip olmalıdır.
• Uçak gövdesi ve kanatları, karbon-fiberden imal edilip , monokok bir tasarıma sahip olmalıdır.

ENDÜSTRİ VE ENDÜSTRİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖDÜLLERİ

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

1.‘LİK
ŞAHİN TÖRK
ELİF ŞAHİNER

C.B.Ü. ENDÜSTRİ

CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ HAFSA SULTAN HAASTANESİ ORTOPEDİ POLİKLİNİĞİ İÇİN KUYRUK MODELLEME VE SİMÜLASYON UYGULAMASI

ÖZET

Bu çalışma Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Hastanesi Ortopedi kliniği kuyruk sisteminin modellenmesini kapsamaktadır. Ortopedi kliniği süreci gözlemlenerek bekleme ve kuyruk nedenlerini belirleyebilmek adına balık kılçığı diyagramı yöntemi kullanılmıştır. Bu diyagram üzerinden anket soruları hazırlanmış ve 50 hasta üzerinde anket yapılmıştır. Anket verileri üzerinden hasta memnuniyetini bozan ve kuyruklara neden olan en temel nedenler belirlenerek bu nedenler üzerinden FMEA (Hata türleri ve etkileri analizi ) çalışması yapılmıştır. Çalışma kapsamında ortopedi kliniği için iyileştirme önerileri geliştirilmiştir. 

Önerilen iyileştirmeler karşılaştırıldığında birinci iyileştirme önerisi yani iki doktorlu sistemin bütün performans ölçütleri için daha iyi sonuç verdiği gözlenmiştir. İkinci iyileştirme önerisi sonuç hastalarına yönelik olmuştur. Öğleden sonra sonuç hastalarının oluşturduğu yığılmaları en aza indirgemek için öğleden sonra poliklinikteki doktor sayısı ikiye çıkartılarak simülasyon modeli çalıştırılmış ve mevcut duruma göre daha iyi sonuçlar alınmıştır. 

Üçüncü iyileştirme önerisi olarak doktorun rapor yazma işlemi sekretere devredilmiş ve sadece hasta bakma işlemi yapan doktor için zaman etüdü çalışması yapılmış simülasyon modeli bu şekilde çalıştırılarak mevcut duruma göre daha iyi sonuçlar alınmıştır ve önerilen bu iyileştirme hastane tarafından poliklinikte uygulanmaya başlanmıştır. Dördüncü ve son iyileştirme  önerisi olarak sonuç hastalarına yönelik SMS ile randevu atama sistemi önerilmiştir. SMS sistemi uygun akış ve algoritma ile desteklenmiştir. Hastane yönetimi bu öneri üzerinde gerekli düzenlemeleri yaparak sonuç hastaları için SMS ile randevu verme sistemini polikliniklerde faaliyete geçirmiştir.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

2.‘LİK
ELVAN EROĞLU
ŞİRİN UYAN
HAZAL KOCAHIDIR
NERİMAN NUR CAYMAZ

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ

ÜRETİM SİSTEMİNDE OPERASYONEL ETKİNLİK VE VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASI İÇİN BENZETİM MODELİ ÇALIŞMASI

ÖZET

Bu projede Schneider Elektrik şirketinin Manisa fabrikasında özel bir üretim hattının performansı analiz edilmiştir. Üretim hattında operasyonel kararlara bağlı değiştirilebilir unsurların yeniden düzenlenerek üretim hızının nasıl arttırılabileceği gösterilmiştir. Bu amaçla gerçek üretim sistemini son derece gerçekçi bir şekilde taklit eden ayrıntılı bir benzetim (simülasyon) modeli geliştirilmiştir.  Bu sayede gerçek hayattaki tüm unsurlar, özel koşullar ve kısıtlamalar modele dahil edilmiştir. Benzetim modelinden elde edilen sonuçlar, geliştirilen bir eniyileme (optimizasyon) modeline girdi olarak beslenmiş ve değiştirilebilir unsurlar, üretim sistemini en yüksek üretim hızına ulaştıracak şekilde yeniden tasarlanmıştır. Bu sayede yeni yatırıma ihtiyaç duyulmadan üretim hızının % 18 artırılabileceği gösterilmiştir. Sonuçların geçerliliği ve doğruluğu sınanmıştır. Fabrikanın gerçekten uygulayabileceği öneriler sunulmuştur. Geliştirilen entegre analiz modeli esnek bir şekilde tasarlanarak bundan sonra da sürekli kullanılabilir hale getirilmiştir. Modelin kolayca kullanılmasını sağlamak üzere de kullanıcı dostu bir karar destek sistemi tasarlanmıştır.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

3.‘LÜK
CAN UMSU
BEGÜM KURT
ÖZGÜR GÜÇLÜ

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ

HAVA FİLTRESİ ÜRETİM HATTINDAKİ ÇİZELGELEME ALGORİTMASI GELİŞTİRİLMESİ

ÖZET

Bu proje, Cummins Filtration İzmir firmasının hava filtresi üretim hattı için bir çizelgeleme sistemi tasarlamak için oluşturulmuştur. Projenin amacı iş emirlerinin üretimde tamamlanma süresini azaltarak, algoritmik bir çözüm ile elde edilebilen bir üretim sırası sunabilmektir. Üretim hattının incelenmesinin ardından semptomların belirlenmesi problemin kaynağına ışık tutmuştur. Yüksek ayar sürüleri, iş emirlerinin tamamlanma sürelerini arttırmakta, bu nedenle de makine faydalanmasını azaltmaktadır. Firmanın çizelgeleme problem tipi, permütasyon  akış tipi çizelgeleme tipi olarak belirlenmiştir. Matematiksel model ile polinomsal zamanda bir çözüm vermemesinden dolayı, problem, bir sezgisel optimizasyon yöntemi çözülmüştür.  Ötelenmiş Yerel Arama (ILS) algoritması kullanılarak Excel VBA programında kod yazılmıştır. Fabrikadan alınan gerçek veriler ile iyileştirme gözlemlendikten sonra, karar destek sistemi tasarlanmıştır. Bu tasarı firma tarafından 2014`ün ilk çeyreğinde kullanmaya başlamıştır.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON
(ORTAK)
ANIL BALTACI

C.B.Ü. ENDÜSTRİ

 
DİNAMİK PROGRAMLAMA VE ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME TEKNİĞİ KULLANILARAK İNTERMODAL TAŞIMACILIK AĞI PLANLAMASI

ÖZET

Lojistik maliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturan taşıma maliyetleri, firmaların rekabet gücü açısından çok fazla öneme sahiptir. Firmaların rekabet güçlerini artırabilmeleri için lojistik kaynaklarını en etkin biçimde kullanmaları gerekmektedir. Lojistik hizmet sağlayıcılarının taşıma ağı planlaması gibi stratejik düzeydeki bir konuda karar alırken maliyet ve süre faktörlerinin yanında risk faktörüne de önem vermeleri gerekmektedir.

Bu tez çalışması kapsamında, Avrupa`da döküm çözümleri sağlayıcısı olan firmanın İsveç` e ihraç ettiği ürün grubunun taşımacılık ağı planlamasının yapılması amaçlanmıştır.

Taşıma ağı planlaması yapılırken taşıma modları ve aktarma noktaları alternatifleri araştırılmıştır. Uygun taşıma modlarının seçiminde ve rotaların belirlenmesinde süre kısıtı dikkate alınarak hesaplanan taşıma maliyetleri için Dinamik Programlama yöntemi kullanılmıştır. Belirlenen rota alternatifleri arasındaki en iyi sonuçların maliyet, süre ve risk kriterleri açısından değerlendirilmesi Topsis yöntemi kullanılarak yapılmıştır.

Sonuç olarak belirlenen kriterler firma açısından önem derecesine göre ağırlıklandırılarak en uygun taşıma rotasının belirlenmesi sağlanmıştır.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON
(ORTAK)
ÇAĞDAŞ KOÇ
HALUK KARACA

C.B.Ü. ENDÜSTRİ

ERGONOMİK TEZGAH TASARIMI

ÖZET

Kablo üretimi ve gruplaması yapılan bir işletmede kullanılan tezgahların ergonomik koşulları REBA analizi yardımıyla incelenmiştir. Bu analiz ile yapılan işlerin ergonomik risk faktörleri hesaplanmıştır. Ergonomik risk faktörüne göre, tezgahların ergonomi bilimi yardımı ile iyileştirme yapılması gerektiğine karar verilmiştir. Bu iyileştirme çalışmaları için ilk aşamada tezgahlardaki çalışanlara ergonomik olarak risk oluşturabilecek sebepler araştırılmıştır. Operatörlerin çalışma esnasındaki vücut duruş pozisyonları izlenmiştir. Tezgahlardaki insan-makine ilişkisinin sürdürülebilirliği de gözlemlenmiştir. Bu analiz ve gözlemler sonucunda yeni tezgahlar Solidworks programı ile tasarlanmıştır.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON
(ORTAK)
BERİL ERÇETİN
AHMET TURHAN
MERT YÜKSEL
DİLEM SERA KAVACIKLI

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ

Depoda Ürün Yerleştirme Problemi

ÖZET

Bu proje, Indesit Company`nin Türkiye lojistik üssü olan 42bin m2 alan ve 110bin paletlik kapasiteye sahip deposunda gerçekleştirilmiştir. Ağırlıklı istifleme şeklinde depolanan ürünlerin elleçlenmesinde geçen süre ve uygun lokasyonlara yerleştirilmesi depo operasyonel maliyetlere ve özellikle yoğun dönemde depo kullanım kapasitesine büyük etkide bulunmaktadır. Buna göre, bu projede ele alınan problem, üretimden veya ithal edilen ürünlerin en kısa zaman içerisinde ve depo kullanım kapasitesini en fazla kılacak şekilde hangi lokasyonlara yerleştirileceğinin belirlenmesidir. Bunun için bir matematiksel model ve bir sezgisel algoritmayı esas alan Karar Destek Sistemi geliştirilmiştir. Geliştirilen Karar Destek Sistemi, yöneticilerin farklı önem derecelerine göre, kısa sürede çözümler üretmektedir.

 

DERECE
KAZANAN İSİMLER
ÜNİVERSİTE
PROJE ADI

MANSİYON
(ORTAK)
ARDA ÇELİK
BERKAY YÜCEL

D.E.Ü. ENDÜSTRİ

Mesleki Kas ve İskelet Sistemi Hastalıklarına Neden Olan İşlerin Ergonomik Analizi

ÖZET

 ‘İş yerinde tekrarlamalı, zorlamalı hareketler, kötü vücut pozisyonlarında çalışma, iyi tasarlanmamış iş istasyonları ve araç gereç kullanımı gibi riskler maruziyete bağlı olarak gelişen kas iskelet hastalıkları, çalışanların yaygın sağlık sorunudur. Ağrı, hareket kısıtlanması ve sakatlıklarla seyredebilen, öncelikle kaslar, tendonlar, ligamanlar ve diskler gibi yumuşak dokuları etkileyen işe bağlı kas iskelet hastalıkları, Mesleki Kas İskelet Hastalıkları (MKİH) olarak kabul edilir. En sıklıkla beli ve elleri etkileyen MKİH genellikle kas zorlanması, tendon iltihaplanması gibi klinik tablolar şeklinde görülür.

Çalışanın iş memnuniyetini, moralini ve verimliliğini olumsuz etkileyen MKİH`nın iş günü kaybı ve sigorta tazminat ödemeleri nedeniyle topluma maliyeti yüksektir. ABD`nin Ulusal Bilim Akademisi (National Academy of Science), MKİH için 1999`da yapılan harcamanın, 1 trilyon ABD dolarını aştığını bildirmektedir.

MKİH`nın görülme sıklığı konusunda farklı rakamlar verilmektedir. Endüstride ağır fiziksel aktivite ile çalışanların yaklaşık yarısı ciddi sakatlayıcı bel ağrısı bildirmektedir. Bilgisayar kullananlarda boyun ve üst ekstremite hastalıkları görülme sıklığı ise %75`e kadar ulaşmaktadır. Özcan`ın yapmış olduğu epidemiyolojik çalışmada, metal işlerinde çalışanlarda kas iskelet hastalıkları görülme sıklığını %83 olarak, bilgisayar kullanıcılarında boyun ve sırt ağrısı sıklığını %80, el bileği ve el ağrısı sıklığını %40 olarak belirlemiştir.

Endüstrileşmiş ülkelerde MKİH`nın sıklığında ve maliyetinde dramatik artış; çalışanın, işverenin, hükümetin, sağlık bakım sistemlerinin ve sigorta şirketlerinin dikkatini bu konuya çekmiş, risk etkenleri, ergonomi eğitimi ve ergonomik girişimleri kapsayan katılımcı ergonomi programları ve rehabilitasyon yaklaşımları konularında çalışmalar hız kazanmıştır. Korunma ve ergonomi konusunda toplum bilinci oluşmuş ve iş yerlerinde ergonomi eğitimi ve ergonomik girişimler hızla yaygınlaşarak uygulanmaya başlanmıştır.

Endüstride farklı iş kollarında çalışanlarda ve bilgisayar kullananlarda yapılan araştırmalarda ergonomi eğitimi ve iyileştirmelerin MKİH`nın sıklık ve maliyetini azaltmada, iş verimliliğini, memnuniyetini, yaşam kalitesini ve yatırımın geri dönüşünü artırmada etkili olduğu gösterilmiştir. Uzun dönem izlemeli çalışmalarda da medikal harcamalar; iş günü kaybı, sigorta tazminat ödemeleri ve işe dönüş üzerindeki etkinlikleri kanıtlanarak maliyet etkinlikleri de saptanmıştır.

Endüstride çeşitli iş kollarında yapılan çalışmalarda, kapsamlı korunma girişimlerinin uygulanması sonucu işverenin, korunma için harcanan her dolar karşılığında 80 – 2220 dolar arasında değişen tasarruf sağladığı bildirilmiştir.` (Özcan, 2011).

Yaptığımız literatür araştırmalarına göre Türkiye`de taşıma işleri kapsamında HMD tekniği hiç uygulanmamıştır. Bu sebeple, bu çalışma bir ilk teşkil etmektedir. Dahası Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı`ndan onaylı olarak bu tekniğin uygulanması önerildiği halde gerçekleştirilen çalışma sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek kadardır.

Yukarıda da belirtildiği üzere dünyada ve özellikle ülkemizde ciddi bir problem teşkil eden MKİH`ı bizde bir ilgi uyandırarak bu konu üzerine proje yapma kararı aldık. Birer endüstri mühendisi olarak, hem işveren hem de çalışan adına işi ve sistemi iyileştirerek maliyetleri azaltmak bizim temel görevimizin olması, bu konuyu seçmemizdeki ikinci kuvvetli nedeni teşkil etmektedir. Ayrıca uyguladığımız HMD tekniğinin Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenli Genel Müdürlüğü tarafından sanayilerde uygulanmasını teşvik etmesi de bu tekniği seçmemizde etkili olmuştur.

Bu çalışmanın amacı elektronik tüketici ürünleri üreten bir firmada taşıma işi yapan personelinin mesleki kas ve iskelet sistemi hastalığı risklerini QEC – HMD (Quick Exposure Check - Hızlı Maruziyet Değerlendirme) tekniği ile değerlendirmektir. Araştırma kapsamında taşıma alanları içerisindeki değişim ürünleri değerlendirme merkezi, yedek parça depo, televizyon yenileme merkezi ve beyaz eşya yenileme merkezi personelinin katıldığı bir anket çalışması yapılmıştır. Edilen bilgilere ve yapılan analizlere göre yüksek maruziyet riski olan vücut bölgeleri tespit edilerek riskleri azaltacak ergonomik iyileştirmeler yapılmıştır.

Yaptığımız çalışma kapsamında HMD - QEC (Hızlı Maruziyet Değerlendirme – Quick Exposure Check) tekniği kullanılmıştır. HMD, İKİH oluşumu için en önemli risk faktörlerine karşı en fazla risk altında olan dört vücut bölgesinin maruziyetini değerlendirir. HMD ergonomik girişim öncesi ve sonrası kas iskelet sistemi risk faktörlerine maruz kalma sonucundaki değişikliği değerlendirir. Hem uygulayanlar (gözlemci) hem de çalışanlar (iş gören) değerlendirmenin yürütülmesine ve olası değişiklikleri belirlemeye katılır. İş yerinin iyileştirilmesini teşvik eder ve çeşitli alternatif girişimlerin karşılaştırılmalı etki ve maliyet yararlarının belirlenmesine olanak sağlar. İş yerinde yöneticiler, mühendisler, tasarımcılar, sağlık ve güvenlik uygulayıcıları ve çalışanlar arasında risk faktörleri hakkında farkındalığı arttırır. Aynı işi yapan iki veya daha fazla insan arasında veya farklı işleri yapan insanlar arasındaki maruziyeti karşılaştırır.

Uygulamamızın aşamalarını kısaca: HMD tekniğinin uygulanabileceği firma ve firma içerisindeki iş kolunun seçilmesi, iş kolu içerisindeki taşıma işini en çok yapan çalışanların belirlenmesi, çalışanlar ile iletişime geçilerek tekniğin ve amacının anlatılması suretiyle çalışanlar ile işbirliğinin sağlanması, HMD formalarının çalışanlara tatbik edilmesi, çalışanların video kamera ile görüntülerinin alınması, görüntülerin kare kare incelenerek HMD formundaki gözlemci sorularının doldurulması, formların skorlanması, toplam skora en fazla etki eden maruziyetlerin belirlenmesi, skorların yorumlanması, ergonomik yaklaşım ile iyileştirme önerilerinin belirlenmesi ve sonuçların çıkarılması şeklinde bir süreçler dizisi izlenmiştir.