MEKANİK TESİSAT SMM HİZMETLERİ YEREL KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ

Serbest Müşavir Mühendis (SMM) Büro Tescil Belgesine sahip  üyelerimizin katıldığı ve Şube Yönetim Kurulu Üyeleri Sn. Güniz Gacaner ve Sn.İlhami Tezgelenin yönetiminde gerçekleştirilen Yerel Kurultay'da, MMO İzmir Şubesi Mekanik Tesisat Komisyonu Başkan Vekili Sn. Selami Şen, Mekanik Tesisat Komisyonu Üyeleri Sn.Fehmi Aktürk ve Sn.Metin Çetin Güres komisyonun tespit ettiği sorunları ve çözüm önerilerini dile getirdiler. Yapılan sunumların ardından üyelerin söz alarak görüş ve önerilerini dile getirdikleri Yerel Kurultayda üzerinde ortaklaşılan aşağıdaki görüş ve önerilerin Oda Merkezince Ankara'da düzenlenecek SMM Kurultayına taşınmasına karar verilmiştir.

•1.    Proje Müelliflik Hakları:

Bir an önce ilgili Belediye'den ruhsat almak kaygısıyla uygulama projesi haline gelmemiş taslak tasarımlar daha sonra proje müelliflerinin izni alınmaksızın uygulama aşamasında tadil edildiğine ilişkin örneklerin çokça yaşanmakta olduğu dile getirilmiştir.

Projelerin, fikir ve sanat eserleri kanunu çerçevesinde tanımlanan hizmetler olduğu için projelerin müellifinin izni olmadan kullanılması, değiştirilmesi ve kopya edilmesinin hukuki açıdan suç teşkil ettiği belirtilmiş; ancak buna rağmen bu suçun birçok kez yapı sahipleri ya da müteahhitler tarafından işlendiği, tüm bunların çözümü için, yıllardır konuşulan mesleki sorumluluk sigorta sisteminin alt yapısının oluşturulması ve uygulamaya geçilmesinin sağlanması gerektiği vurgulanmıştır.

•2.    Çeşitli Meslek Gruplarının Birbirleriyle Olan İlişkilerinde Hakların Yetki ve Sorumluluklarının Tanımlanması:

Tasarımcı, uygulayıcı, malzeme satıcısı, danışman, kontrol, işletmeci vb. çeşitli meslek gruplarının hak, yetki ve sorumluluklarının net olarak tanımlanması gerektiği vurgulanmıştır.

Tasarımcı, uygulayıcı, imalatçı, satıcı v.b. hizmet veren meslektaşlarımızın bu konulardaki yasa, mevzuatı yeterince iyi bilmemesi veya yasal mevzuatın yeterli olmaması sebebiyle görev, yetki ve sorumluluklarının birbirine karıştığı belirtilmiş ve odamızın bu konularda meslektaşlarını bilgilendirmesi, yasal mevzuatlarda yapılması gerekecek düzenlemelerin gerçekleştirilmesi konusunda çalışma yapması gerektiği vurgulanmıştır. 

Uygulayıcıların, malzeme imalat ve satıcılarının SMM belgelerine sahip olmaları ve uygulamasını yapacakları projeleri bedelsiz yapmalarının yaygın ve sorunlu bir uygulama olduğu belirtilmiştir.

3. Tasarım Ofislerinin Yapısı:

Tasarım ofislerinin çok küçük olması, buralarda çalışan teknik elemanların yeterince eğitimli olmamaları, proje çizim teknikleri ve standartları konusunda yetersiz bilgiye sahip olmaları, projelerin detaysız, çoğu zaman eksik veya yanlış yapılmasına neden olmaktadır. Bu konuda odamızın bir eğitim çalışması gerçekleştirmesinin gerektiği vurgulanmıştır.

Projelerin Auto-cad ortamında verilmesi sebebiyle aynı projelerin kopyalanarak başka projelerde kullanılması konusu dile getirilmiş, bu konuyla ilgili oda onur kurullarının devreye girmesi gerektiği vurgulanmıştır.  

4. Bilgisayar Programları:

Proje ofislerinde kullanılan bilgisayar programlarının yetersizliği belirtilmiş, odamızın bu programların iyileştirilmesi konusunda çalışma yürütmesi gerektiği belirtilmiştir.

•5.    Proje Asgari Listeleri:

2008 yılı başında düzenlenen proje listelerinde asgari bedeller 0.6 katsayısına göre düzenlendiği, geçen bir sene zarfında özellikle resmi işlerde, proje işlerinde detaylandırmanın arttığı, teknik şartname, keşif, metraj ve maliyet hazırlanması istendiği için bu bedellerin çok düşük kaldığı belirtilerek proje asgari bedellerine bu hizmetler için ayrı hizmet katsayıları uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca tesisat projelerinde, ısı yalıtım tesisatı, sığınak tesisatı, havuz tesisatı ve yangın tesisatı gibi projelendirmelerin yapım süresi olarak sıhhi tesisat projelerinin üzerine çıktığı belirtilmiştir ve bu hizmetlerin ayrı  fiyatlandırılması gerektiği vurgulanmıştır.

TUS uygulamalarında ücretlerin düşük olması nedeniyle yeniden düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.  

•6.    SMM Hizmetleri Faturaları:

Proje faturalarının doğru ve tam olarak kesilmesin odamızca sıkı olarak takip edilmesi sonucunda indirim miktarlarının düşük seviyelerde olduğu gözlemlenmektedir. Ancak yaklaşık altı aydır hızla ilerleyen ekonomik kriz işverenleri ödeme krizine sokmuş, bir sonraki ay gelen KDV ödemeleri, peşin vergilerin gittikçe daha fazla sıkıntı yaratmaya başladığı belirtilmiştir.

Sıkıntının aşılması amacıyla tasarımcılara büyük projelerde ( örneğin 2000 m² ve üzeri) işveren ile sözleşme imzalanarak ödemeler belli bir zamana yayılabilmesi için ve fatura kesiminin de bu zaman dilimlerine göre gerçekleştirilebilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca faturaların mal sahibine kesilmesinin istenmesi uygulanmasında ödeme genelde proje koordinatörü (mimar, müteahhit vs.) tarafından yapıldığı için mali açıdan alınan çek, senet gibi değerli evrakların hiçbir yasal çerçeveye oturtulamadığı, dolayısıyla mali açıdan yanlışlar yapıldığı belirtilmiştir. Bunun çözümü ödeme kim tarafından yapılıyorsa faturanın içeriği belirtilerek (işin adı, ada, pafta, parsel numarası) o kişiye kesilmesi gerektiği belirtilmiştir.

TUS hizmeti veren bölgelerde yapı alanı sınırlaması işin uzaması durumunda sıkıntı yarattığı bu durumunun yeniden düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

TUS faturalarının tamamının işin başında ödemeyi almadan kesilmesi müelliflere KDV ve vergi yükü çıkarttığı belirtilmiş, bu uygulamanın yapı denetimlerde yapılan uygulama gibi işin akışına göre kademe kademe fatura kesilebilmesine imkan sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

•7.    Proje Mesleki Denetimlerinde Oda ile İlişkiler:

Tüm oda birimlerinde projeleri mesleki denetimi gerçekleştiren teknik görevlilerin yeterli bilgi düzeyinde olmaması mesleki denetim sırasında sorun yaratmakta, teknik görevlilerin SMM sahibi olabilmek için mesleki denetimi gerçekleştirdikleri tüm kurslara katılımlarının ve belgelendirilmesinin sağlanması gerekliliği belirtildi.

Kapsamlı projelerin denetiminde, gerektiğinde oda birimlerinde uzman bir kurul oluşturulması gerektiği belirtildi.

Mesleki denetimde görevli arkadaşlarla SMM'ler arasında son birkaç senede hızla değişen ve yenilenen yönetmeliklerin müellifler tarafından yeterince takip edilmemesi proje çizim standartlarının net olarak düzenlenmemesi çeşitli gerginliklerin oluşmasına neden olduğu belirtilmiştir. Proje müellifinin sorumluluğunda olan bölümlere zaman zaman müdahale edildiği belirtilmiş, denetim sırasında, projede bir eksik veya yanlış anlama durumunda proje sorumlusunun mutlaka gelip projesini anlatmasının her iki taraf için zaman kaybını en aza indireceği belirtilmiştir.

Ayrıca Odada, projelerde çıkacak düzeltmelerin yapılabilmesi için bir masayı proje onay bölümünde oluşturması gerektiği belirtilmiştir.

•8.    Proje Yapı Sınıflarının Gözden Geçirilmesi:

Mimari projedeki yapı sınıfları ile mekanik tesisat yapı sınıflarının birbirinden farklı olması sorun yarattığı, b bu konuda disiplinler arası uyumun sağlanması gerektiği vurgulandı.

SMM Hizmetlerinde, günün değişen koşulları nedeniyle ve yapıların daha karmaşık hale gelmesinden dolayı odaca belirlenen mekanik tesisat sınıflarında yapılan hizmet tanımlamalarının yetersiz kaldığı belirtilmiş,sınıflandırmaların, oluşturulacak bir komisyon tarafından yeniden ele alınması gerektiği vurgulanmıştır.

•9.    Haksız rekabetin Önlenmesi:

Firmalar arasında uzmanlaşma olması gerektiği, her tasarım firmasının her tür yapının tüm tesisatının projelendirmesi için teklif verebildiği, teklif alma şartnamesi olmadığı için, çoğu zaman sadece yapı alanı belirtilerek proje bedeli istendiği belirtilmiştir. Bu konuyla ilgili Odamızca bir çalışma yapılması gerekliliği vurgulanmıştır.

•10.          Oda Yayınlarının Gözden Geçirilmesi:

Yeni çıkan yönetmelik ve standartlara uygunluğu, yeni teknolojik gelişmelere uygunluğu dikkate alınarak oda yayınlarının belirli periyotlarda gözden geçirilmesi gerektiği vurgulandı.

•11.          Belediyelerde Karşılaşılan Sorunlar:

Ön proje (inşaat ruhsatı aşamasında) ve uygulama projesi(oturma ruhsatı aşamasında) tanımlamalarının getirilmesi. Her iki projenin de aynı müellif tarafından yapılmasının sağlanması gerektiği belirtilmiştir.

Belediyeler tarafından projeler kontrol edilirken, sadece imar yönetmeliklerine uygun olup olmadığının bakılması, proje detaylarına inilmemesinin gerektiği vurgulanmıştır.

Her belediyede farklı taleplerin olduğu, aynı şekilde farklı bölgelerdeki sığınak komisyonlarının da farklı isteklerinin olduğu, bunların ortaklaştırılması gerektiği dile getirilmiştir.

•12.          Proje Mesleki Denetim Esasları:

Tüm şubelerimizde proje mesleki denetimlerini yapan teknik görevliler için, proje denetiminde dikkat edilmesi gereken kuralları ve esasları içeren proje ve mesleki denetim esasları kitapçığı hazırlanmış olduğu, bu esasların hem denetimi yapan kişilere hem de projeyi hazırlayan SMM'lere kişilere yol göstereceği ve bunun önemli olduğu katılımcılar tarafından vurgulandı.

•13.          SMM Yönetmeliği:

Bu yönetmeliğin hali hazırda yalnızca mekanik tesisat proje hizmeti yapan üyelerimize değil, aynı zamanda diğer alanlarda proje üreten üyelerimizi de kapsadığı,  SMM Belgelerinin ve SMM Yönetmeliğinin ayrı ayrı düzenlenmesi ve belgelendirilmesi gerektiği vurgulandı. Bu nedenle bu kurultayların ilk defa ayrı ayrı yapılması planlandığı belirtildi.

SMM belgelerinin, yapılan hizmet alanlarına göre de (tasarım, uygulama vs.) ayrılması gerektiği, haksız rekabeti önlemek açısından da önemli olduğu belirtildi.  

Makina Mühendisleri Odası

İzmir Şubesi

Mekanik Tesisat Mesleki Denetim Komisyonu