YÖNETİM KURULU BAŞKANI EMİN KORAMAZ'IN KAZAN PATLAMALARI VE DENETİMLERİ ÜZERİNE YAPTIĞI BASIN AÇIKLAMASI

Denetimsiz Kalorifer Kazanlarının Yol Açtığı Olaylar Artmaktadır.Daha Büyük Kayıplar Yaşanmaması İçin Yasal Boşluklar Giderilmeli, MMO‘nun Hazırladığı "Kazan Dairesi Tesis İşletme ve Bakım Yönetmeliği" Bir An Önce Çıkarılmalı, Kurumlar, Kuruluşlar ve Toplumun Can ve Mal Güvenliği Tamamen Tesis Edilmelidir.

Kazan patlamaları, esasen 11 Aralık 2006 tarihinde Diyarbakır Kurdoğlu Askeri Lojmanlarında meydana gelen ve 8 kişinin öldüğü olayla kamuoyunun gündemine girmiştir. Oysa daha önce 2006 Haziran ayı sonunda Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Hacı Bekir Kışlasındaki kazan patlamasında 4 er ölmüş, 11 er de yaralanmıştı. Birkaç gün önce de (22.02.2007 tarihinde) Kilis ilinin Musabeyli ilçesindeki Hüseyinoğlu Köyü İlköğretim Okulundaki kalorifer kazanı patlamasında 2 öğrenci ölmüş, 6 öğrenci ve 1 öğretmen yaralanmıştır.
Bu olaylar dışında yalnızca son 4 ayda (kamuoyuna yansıdığı kadarıyla) gerçekleşen kazan patlamaları dikkat çekicidir. Şöyle ki:
• 24 Kasım 2006'da Ankara Yenimahalle ilçesine bağlı organize sanayi bölgesindeki bir işyerindeki kazanın patlaması sonucu 2 işçi yaralanmış,
• 18 Aralık 2006'de Trabzon'da bir apartmanın kalorifer kazanının patlaması sonucu binada ve bina çevresinde ciddi tahribat oluşmuş,
• 18 Ocak 2007'de Kocaeli Gebze Dilovası'ndaki bir çelik fabrikasındaki kazanın patlaması sonucu 6 kişi yaralanmış,
• 20 Aralık'ta Kahramanmaraş'taki bir apartmandaki kazan patlaması sonucu 2 kişi yaralanmış,
• 21 Şubat 2007'de TÜPRAŞ İzmit Rafinerisinde buhar kazanı patlaması sonucu 4 kişi yaralanmış,
• Yine 21 Şubat 2007'de Sakarya'nın Akyazı ilçesinde bir süt ürünleri imalathanesinde buhar kazanı patlaması sonucu 1 kişi ölmüş, 1 kişi de yaralanmış
• 22 Şubat 2007'de, Kilis'teki patlama yanı sıra Bolu'da bir sitenin kazanı patlamış ve 4 kişi yaralanmıştır.
Bu olayların nedenleri, bilinçsizlik, ihmal, insan yaşamını hiçe sayarak daha fazla rant elde etmeyi ön planda tutan yaklaşımlar ve yasal boşluklardır. Dolayısıyla en basit emniyet kuralları dahi yerine getirilmemekte ve ilgili meslek odaları tarafından yapılması gereken mesleki denetimlere engeller oluşturulmaktadır.
Ülkemizde yaklaşık 150 bini aşkın ısınma amaçlı kalorifer kazanı olduğu tahmin edilmektedir. Bu kazanların kesin sayıları kadar, nasıl ruhsatlandırıldıkları, tesis edildikten sonra bakımlarının yapılıp yapılmadığı, ruhsata ya da teknik şartnamelere aykırı tadilat veya revizyona uğrayıp uğramadıkları, eğitimli kişiler tarafından işletilip işletilmedikleri bilinmemektedir. Zira bu tip kazanların işletilmesi ve bakımı konusunda herhangi bir zorunlu yasal mevzuat bulunmamaktadır. Bu kazan daireleri yapıldığı günden itibaren kendi hallerine bırakılmış, bulundukları binaların yöneticileri ve işleticilerinin bilgi ve vicdanına terkedilmiştir.
Kamuoyuna yansıyan ve yansımayan bu tür kazaların önüne geçilebilmesi için şu hususlar birinci derecede önem taşımaktadır:
• Yapıların bütün denetim süreçlerinde, kamu adına denetim kurumu işlevi gören mesleki kuruluşlara yer verilmelidir. TMMOB ve bağlı Odalar sahip oldukları bilgi birikimleri ve uzmanlık alanlarına ilişkin kamu çıkarlarının korunması misyonlarıyla bu süreçlerde öncelikli olarak muhatap alınmalıdırlar.
• Bu tip kazan dairelerinin projelendirilmesi, tesis edilmesi, ruhsatlandırılması, ruhsatlandırıldıktan sonraki süreçte işletilmesi ve bakımını kapsayan süreçleri tanımlayan ve Odamız tarafından hazırlanan "Kazan Dairesi Tesis, İşletme ve Bakım Yönetmeliği"nin bir an önce çıkarılıp zorunlu hale getirilmesi gereklidir.
• Bu yönetmelikle birlikte bütün Türkiye'deki kazan daireleri süratle kontrole tabi tutularak mevcut durumları ortaya çıkarılmalıdır. Kontroller sonucunda ömrünü tamamlamış ve kullanılması sakıncalı kazanların işletilmesine ivedilikle son verilmelidir. 
• Bu yönetmelikte kazan dairesinin teknik şartnamelere uygun olarak makina mühendisleri tarafından projelendirilmesi sağlanmalı, projesine uygun olarak tesis edildiği proje müellifi tarafından iş bitirme belgesiyle belgelenen kazan dairelerine ruhsat verilmelidir.
• Yerel yönetimlerce, mekanik tesisat konusunda proje üreten ve uygulayan firmaların Odamızca yetkilendirilmiş firmalar olmasına özen göstermesi sağlanmalıdır.
• Bu firmaların bünyelerinde uzmanlık belgesi almış yetkili mühendisler bulundurması ve yine bu firmalarca yapılan projelerin Odamız mesleki denetiminden geçirilmesi sağlanmalıdır.
• Kazan ve ısıtma sistemlerinin montajlarının, Odamızdan Mekanik Tesisat Uzman Mühendis Yetki Belgesi almış ve SMM (Serbest Müşavirlik Mühendislik) Belgesi olan makina mühendisleri tarafından hazırlanan projeler sonucunda yapılması gerekmektedir. 
• İş bitiminde Projenin Teknik Uygulama Sorumlusu Makina Mühendisinin projede belirtilen özellikte kazan montajının yapıldığına dair uygunluk raporu vermesi ve kazanların bundan sonra işletmeye alınması gerekmektedir. 
• Son zamanlarda sıvı yakıt fiyatlarının artması nedeniyle bazı bina sahiplerinin sıvı yakıtlı kazanları kömürlü sisteme çevirdikleri görülmektedir. Ancak bu işlemi yaparken makina mühendisleri tarafından tadilat projeleri yapılması gerekirken buna dikkat edilmemektedir. Sonuçta sıvı yakıtlı sistemden katı yakıtlı sisteme yapılan dönüşümde hem kazan hem de tesisatta patlama meydana gelmesi riski oluşmaktadır. 
• Ayrıca ruhsatlı kazanlar üzerinde projesine aykırı herhangi bir tadilat-revizyon yapılması kesinlikle önlenmelidir. Yapılması zorunlu tadilatlar mutlaka uzmanlığı Makine Mühendisleri Odası tarafından belgelendirilmiş Makina Mühendisleri tarafından gerçekleştirilmelidir. 
• Ruhsatlandırılmış kazanların bakım ve onarımını yetkili servislerin üstlenmesi ve bu servislerde sorumlu bir makina mühendisinin bulunması zorunlu hale getirilmelidir. 
• Kapalı sistem, sıcak su, kızgın su veya buhar kazanlarının her yıl periyodik testlerinin yapılması gerektiği halde genellikle bu kontroller yapılmamaktadır. Emniyet sistemleri çalışmadığı zaman veya kazanlarda eskime, çürüme veya diğer işletme hatalarından dolayı kazan patlamaları meydana gelmektedir. Mevcut yönetmelikler doğrultusunda kalorifer kazanı ve basınçlı kapların yılda bir kez hidrostatik testleri yapılmalıdır. Bu testlerin, A Tipi Muayene kuruluşu niteliğindeki Makina Mühendisleri Odası gibi akredite olmuş kuruluşlara periyodik olarak yaptırılması sağlanmalıdır.
• Kalorifer kazanı ve benzeri kazanları kullananlar ve işletmeye alanlar mutlaka eğitimden geçirilmeli ve belgelendirilmelidir. Konutlarda ve işletmelerde kazancıların, "Sanayi Tipi Kazanlar Yardımcı Personel Yetiştirme Kursu"ndan geçerek "Kazan İşletme Sertifikası" almış olmaları gerekmektedir. 
Bu önlemlerin uygulamaya geçirilmesiyle kazalardaki artışlar ve yeni kazalar önlenecek, apartmanlar, kurumlar, kuruluşlar ile sanayi tesislerinde can ve mal güvenliği sağlanabilecektir. Bu nedenle Odamız, toplumun aydınlatılması açısından basın yayın kuruluşları ve kamuoyunu bu konuda azami duyarlılığa davet etmektedir.

TMMOB 
Makina Mühendisleri Odası 
Yönetim Kurulu Başkanı 
Emin KORAMAZ