49.DÖNEM 4. DANIŞMA KURULU TOPLANTISI YAPILDI

Danışma Kurulu Toplantısı Oda Başkanı Yunus Yener ve TMMOB Başkanı Emin Koramaz'ın açılış konuşmaları ile başladı. Daha sonra Oda Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Elif Öztürk bir sunum yaptı. Toplantı katılımcıların aldığı sözler ile devam etti. 

Oda Başkanı Yunus Yener'in açış konuşması:

"Odamızın 49. çalışma döneminin sonuncu, Şube genel kurullarında seçilen yeni yönetim kurullarının katıldığı ilk Danışma Kurulu toplantısına hoş geldiniz. Oda Yönetim Kurulu adına sizleri dostlukla selamlıyorum.

Sizlerin seçildiği Şubelerimizin genel kurulları; kamu-toplum yararını ana ilke olarak kabul eden ve mesleki demokratik mücadeleyi bütünlük içinde yürüten çalışma anlayışımızın Oda genelinde sahiplenildiğini bir kez daha göstermiştir. Yönetimlerdeki görev değişimlerimiz de süreklilik bilinci ve mesleki toplumsal sorumluluk içinde olmuştur.

Şube genel kurullarımızın demokrat, halkçı, kamucu/toplumcu yurtsever çizgimize güç katan bir şekilde tamamlamasında katkısı bulunan üyelerimize teşekkür ediyor, yeni seçilen yönetim kurullarına başarılar diliyoruz.

Değerli Arkadaşlar,

-İki gün önce 8 Mart Dünya Kadınlar Günü idi. Bu vesileyle tüm kadın meslektaşlarımızın bu anlamlı birlik, mücadele, dayanışma gününü kutluyorum. Ülkemizdeki baskıcı siyasi ve kültürel iklimin de etkisiyle sürekli olarak artan şiddet, taciz, tecavüz ve cinayetlerin müsebbiplerini ve faillerini lanetliyor; cinayetlerde yaşamlarını kaybeden tüm kadınları saygıyla anıyoruz.

Odamız, kadınların laiklik, eşitlik, sömürüsüz, şiddetsiz, özgür yaşam istemlerine yönelik mücadelelerini her zaman desteklemiştir ve destekleyecektir. Laik, demokratik, uygar başka bir Türkiye hedefimizin, kadınların haklı mücadelesinin toplumsal muhalefetle buluşmasıyla, birlikte omuz omuza mücadelelerle başarıya ulaşabileceğini özellikle belirtmek istiyorum.

-Emperyalizmin İkinci Dünya Savaşı sonrası Orta Doğu’da izlediği istikrarsızlaştırma siyaseti sürmektedir. Ham as’ın sivilleri gözetmeyen saldırısı sonrası İsrail soykırım yapmaktadır. Bu noktada İsrail’in Filistin halkına onlarca yıldır onulmaz acılar çektiren devlet terörü ve yayılmacılığı ile onun baş destekçileri olan emperyalist devletleri kınadığımızı; Odamızın, Filistin halkının son derece haklı istemlerinin yanında olduğunu belirtmek istiyorum.

-Erzincan İliç’teki altın madeninde toprak kaymasına neden olan sömürge madenciliğinin başındakileri, yerli işbirlikçi sermayedarları ve başta TMMOB’nin uyarıları olmak üzere, bu işletmeye yönelik yapılan tüm uyarıları dinlemeyerek, geleceği belli olan felaketlere karşı önlem almayan tüm sorumluları lanetliyor ve kınıyorum. TMMOB’nin bu maden ile ilgili geçmişten bu yana izlediği tavır ve gelişmelere dair sanırım Birlik Yönetim Kurulu Başkanımız bize bilgi verecektir.

Sevgili Arkadaşlar,

Oda Sekreteri Elif Öztürk arkadaşımız, geride bırakmakta olduğumuz çalışma döneminde neler yaptığımıza dair birazdan bir sunum yapacak ve bu toplantımızdan önce iki gün süren Sekreterler-Saymalar-Müdürler toplantısından buraya aktarılması gerekenlere de değinecek. Ben de yapamadıklarımıza, eksikliklerimize ve önemli bazı konulara kısaca değineceğim.

49. Dönem Çalışma Raporumuz da, 20-21 Nisan’da yapılacak olan Oda genel kurulu öncesinde örgütümüze sunulacak; 50. genel kurulumuzda delege arkadaşlarımızla birlikte değerlendirmeler yapacak, yeni dönem üzerine görüşlerimizi dile getireceğiz.

Bu toplantımızın gündemi, yeni seçilen arkadaşlarımızla tanışma, karşılıklı bilgilenme yanı sıra dünya ve ülkemizdeki genel durum ile Oda-Şube çalışmalarını kapsıyor.

Değerli Arkadaşlar,

Ülkede ve dünyada zor zamanlardan geçiyoruz. Etkinliklerimizde, şube genel kurullarımızda, raporlarımızda kongrelerin sonuç bildirilerinde görüşlerimizi sürekli olarak ifade ediyoruz. 

Benden sonra sizlerden bu konulara değinenler olacaktır. Ben bu nedenle konuşmamda biraz kendimizden Odamız ve TMMOB’den söz edeceğim.

Bildiğiniz gibi Odamız mesleğin icrası için Oda Üyeliğini zorunlu tutan 6235 sayılı yasayla 70 yıl önce, Anayasal, kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olarak, meslek ve meslektaşlarının haysiyetini korumak, sicillerini tutmak, işlerin bilen insanlar eliyle yapılmasını sağlamakla yükümlü olarak kurulmuştur.

1970’lerin başına kadar sadece bu niteliği ile faaliyetlerini sürdüren MMO ve TMMOB’ye bağlı odalar, 72 yılında Teoman Öztürk’ün başkanlığa seçilmesiyle simgeleşen süreçte yükselen toplumsal muhalefetin hak mücadelelerinin yanında yer alan bir konuma gelmiştir.

Bize rehberlik eden “Yüreğimizdeki insan sevgisini ve yurtseverliği, baskı ve zulüm yöntemlerinin söküp atamayacağının bilinci içinde, bilimi ve tekniği emperyalizmin ve sömürgenlerin değil, emekçi halkımızın hizmetine sunmak için her çabayı güçlendirerek sürdürme yolunda inançlı ve kararlıyız” sözleri onundur.

Bu çerçevede Odalarımız ve TMMOB, artık sadece dar anlamda bir meslek örgütü değil, sivil toplum örgütü de değil, meslek alanlarından hareketle toplumsal sorunlara yönelik mücadelesi veren Demokratik Kitle Örgütü niteliği de taşır olmuştur.

Bu nedenle kendimizi biraz sonra anlatacağım Oda/TMMOB çalışma ilkelerinde belirttiğimiz gibi Mesleki Demokratik Kitle Örgütü olarak tanımlıyoruz. 1980’lerde uygulanmaya başlayan neoliberal politikalar ile öne çıkan sosyal refah devletinin aşındırılması, budanan toplumsal haklar (eğitim ve sağlık gibi birçok ücretsiz kamusal hizmetin piyasaya açılması) sonucunda ortaya çıkan “mağduriyetlere” yara bandı niteliğinde çözümler sunan “Sivil Toplum Örgütü” değiliz. Kanarya sevenler derneği, bilmem nereye yardım vakfı değiliz. Kamu adına kamusal tasarrufta bulunan, meslektaşlarını belgelendiren, sicillerini tutan bir meslek örgütüyüz. Meslek ve meslektaş sorunlarından yola çıkarak ülke sorunları konusunda söz söyleyen ve ülkede hak ve demokrasi mücadelesinde halktan, çalışanlardan, emekten yana mücadele eden Mesleki Demokratik Kitle Örgütüyüz.

12 Eylül darbesi ile TMMOB ve Odalara atılan ilk tırpan, devlette çalışanların Oda üyeliğinin isteğe bağlı hale getirilmesi olmuştur. Neoliberal süreç ve AKP iktidarı ile örgütlü yapıların dağıtılması, aşındırılması, yetki gaspı, sermaye ihtiyaçları doğrultusunda üst safhaya ulaşmış Oda-Üye ilişkisi, mühendisin sermaye sahibi karşısında yalnızlaşmasını temin için ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.

Şunu da belirtmem gerekir: Odamız 1994 yılından bu yana adeta yeniden yapılanmış, örgütlü üye katılımına dayanmış, örgütsel bağımsızlığı ile yurtsever kamucu/toplumcu çizgisini geliştirmiş ve bu yaklaşımı TMMOB ortamına da yansıtmıştır. Bu dönemde tüm örgütte yapılan ve ortaklaşılan bir çalışma ile “Oda Çalışma İlkeleri” hazırlanmış ve 1996 Genel Kurulunda kabul edilmiştir. 

Çalışma İlkelerimizde de belirttiğimiz gibi Odamız dar meslekçi bir yaklaşıma sahip değildir,  Meslek ve uzmanlık alanlarımızdaki çabalarımız; bilim ve tekniğin gereklerine, toplumun can güvenliğine, çalışma yaşamının insanca düzenlenmesine, işçi sağlığı-iş güvenliğine, güvenceli çalışmanın sağlanmasına, ülkemizin planlı sanayileşmesi, kalkınması ve demokratikleşme gereklerine yöneliktir. Karar alma süreçlerinde demokratik, uygulamada merkeziyetçi olarak ifade ettiğimiz gibi Demokratik Merkeziyetçi bir anlayışa sahibiz.

Oda emekten, halktan, mesleğimizden, ülkemizin bağımsızlığı ve gelişmesinden yanadır.

Çalışma İlkelerimiz böylesi temellere dayanmaktadır.

MMO örgütlülüğü, Çalışma İlkelerine sahip çıkarak, Odanın 30 yıl boyunca hiçbir siyasetin arka bahçesi olmasına müsaade etmedi; şahsi veya siyasi çıkarlar için kullanılmasına müsaade etmedi, seçim ve yönetimlerin siyasi veya rant amaçlı pazarlık konusu yapılmasına da müsaade etmedi.

Odamız bu tavrını ve anlayışını TMMOB’ye taşıdı, TMMOB Çalışma İlkeleri’nin hazırlanması ve TMMOB genel kurulundaki kabulünde aktif olarak yer aldı. Oda çalışma programlarına her dönemde yansıttığımız bu ilkelerin aynı zamanda TMMOB’nin program ve ilkeleri olarak yerleşmesinin arkadaşlarımız tarafından sağlandığını da belirtmek istiyorum.

1998 TMMOB Demokrasi Kurultayı ile 2003 TMMOB Mühendislik Mimarlık Kurultayı’nın eksenleri Odamızca belirlenmiştir. DİSK’li, TÜRK-İŞ’li, KESK’li, HAK-İŞ’li Emek Platformu’nun programının hazırlık sekretaryasında yine arkadaşlarımız vardı.

Oda Çalışma İlkeleri arasında yer alan örgütlü üyelik normlarına dayalı iç yaşamımız ve yaygın mesleki-toplumsal hizmet sunumu ile TMMOB’nin en etkin Odası konumuna ulaşmış durumdayız.

TMMOB’nin en büyük destekçisi, etkinliklerinin en yoğun katılımcısı Odamızdır ve bu katkı önümüzdeki dönemde de bütün Türkiye’de sürdürülmelidir.

Öğrenci üyelikten yönetmeliklere, meslek içi eğitim ve belgelendirme çalışmalarına ve iç dayanışmaya dek TMMOB’de özel bir yerimiz var.

30 yıllık bu başarı, öncüleri bu salonda bulunan arkadaşlarımızın, bütün yönetim kurullarının, komisyonlarımızın, örgütlü üyelerimizin, değerlerimizi paylaşan çalışanlarımızın kolektif emeği ile gerçekleşmiştir.

Dolayısıyla mesleki ve toplumsal mücadelemizin tarihsel ve güncel dayanaklarına karşı özgüvenle yaklaşmalıyız.

Bütün bunları, içinde yer aldığımız ve bugün bizlerin temsil ettiği çizginin yakın tarihinin bazı temel özellikleri olarak, yeni dönem çalışmalarımızı şekillendirirken bizlere yol göstermesi amacıyla dile getirdim.

Her zaman doğrulanan bağımsız tutumumuzu güçlendirmek, gücümüzün farkında olmak, onu geliştirmek de bizim görevimizdir.

Sevgili Arkadaşlar,

İnsanların can ve mal güvenliğini sağlamak üzere yapılan denetimler (araç muayene, araç imal ve tadil, asansör, kaldırma iletme makinaları basınçlı kaplar vs. ) ile işçi sağlığı-iş güvenliğini piyasanın insafına bırakılamayacak, bu işlerin Odalarınca yetkilendirilmiş mühendisler eliyle yapılması kamusal görev, kamusal hizmet kapsamındadır. Ancak bu yöndeki yetkilerimiz, bu iktidar döneminde aşındırılmış, her fırsatta “para kazandırma” amaçlı mevzuat değişikliklerinin konusu olmuştur.

Bu durum TMMOB Yasası’nda yapılmak istenen değişikliklerle uyuşmaktadır. Bu noktada genel yarar, kamu/toplum ve meslek yararı ilkeleri ile Meslektaş-Üye-Şube-Oda ilişkisini bir bütün olarak ön planda tutmalı ve meslek alanlarımızı koruma yanı sıra yeni alanlara yönelmeyi sürdürmeliyiz.

Yeni çalışma döneminin başlangıcında her şeyi titizlikle planlamamız gerekiyor.

Çok önemli bir konu: Üyeleşme oranında ciddi düşüşler var. Bu dönem üyeleşme, örgütlenme ve aidiyetin artırılması yönündeki çabalarımızı geliştirmemiz gerekiyor. Oda, üyeleri ile var olur. Yapının sağlıklı bir şekilde devamı, ancak örgütlülüğün artması, üyenin çalışmalara, etkinliklere katılması, katkı sunması, Odaya sahip çıkması, aidatını ödemesi, son kertede genel kurullara katılması ve görüşleriyle katkı koymasıyla mümkündür.

Çok sayıda aracımız var; İl-ilçe temsilcilikleri, kurullar, işyeri temsilcilikleri, komisyonlar, çalışma grupları, dergiler, kitaplar, bültenler ve eğitimler. Bunların, güncel ihtiyaçları da dikkate alarak daha etkin şekilde çalışır hale gelmesi için çabalamalıyız.

Eğitimlerimizi tüm uzmanlık alanlarımızı kapsayacak şekilde hem nicel hem de nitel olarak artırmak, geliştirmek durumundayız. TMMOB’de eğitim ve belgelendirme konusunda öncü olan Odamız, mevcut eğitimleri güncelleyerek geliştirirken, yeni eğitimleri de kapsama almalıdır.

Elbette dijitalleşmenin getirdiği bazı sorunlar vardır ancak imkan ve fırsatlarda vardır. “Öğrenme merkezi” gibi yeni araçlarla eğitim, sınav, yetki belgesi gibi unsurları da içerecek şekilde eğitimleri gözden geçirmek, yeni programlar oluşturmak, önemli görevlerimizden biri olmalıdır.

Şubelerimizden, üyelerimizin görüşlerini alarak önerilerini sunmalarına ihtiyaç duyuyoruz.

Ayrıca, her Şubemiz kendi alanlarındaki “dönüşüm” projeleri ile kentsel-kırsal, doğal, kültürel, tarihi mirasın rant talanına açılmasını, yerel yönetimler üzerindeki iktidar vesayetinin artırılmasının sonuçlarını, merkezi idarenin rant alanlarını genişletmesiyle oluşan ve oluşacak kamusal-mesleki denetim eksikliğinin toplumsal yaşamdaki etkilerini, meslektaşlarımıza ve kamuoyuna yansıtabilmelidir.

Mühendis işsizliğinin ardında yatan gerçekleri, sanayi, tarım, hizmet sektörlerindeki durumlar ile bağ kurarak teşhir etmeliyiz. İşsiz ya da iş değiştiren, iş arayan üyelerimize yönelik mevcut yapı ve çalışmaları geliştirmek, üyelerimizle ortak çalışma ve dayanışma içinde olmak önümüzdeki bir diğer sorumluluktur.

İstisnai de olsa Oda-TMMOB bütünlüğünü bozacak davranış ve girişimlerden kaçınmalı; kamu kurumları ve merkezi yönetim ile ilişkilerde, Şubelerimiz Oda merkezi ile, Oda merkezi de TMMOB yönetimi ile bütünlük içinde davranmakla yükümlüdür.

Değerli Arkadaşlar,

Birkaç konuya daha değinip konuşmamı tamamlayacağım.

Baktığımızda birkaç yıl öncesine göre yayınlarda önemli bir yere geldik.

Çok değerli yayın kurullarımız var, sağ olsunlar, dergilerimiz içerik ve tanınırlık olarak iyi bir yere geldi. Bilimsel/akademik yayınlarımızın daha fazla indekste taranması için çabalarımıza devam etmeliyiz.

Mühendis ve Makina Güncel dergimizin üyeyle buluşması, okunurluğu noktasında sıkıntılarımız var. Yeterince dijitalleşemedik. Üyeye ulaşamıyoruz. Bunun için hem dijital yayıncılık imkanlarını hem de basılı yayın imkanlarını değerlendirmeliyiz.

Yeni bir yayınımız var: Sanayi ve Toplum. Ekonomi, sanayileşme ve kalkınma politikaları ve bunların teknoloji, istihdam, enerji, iklim, çevre, eğitim gibi tüm unsurlarının toplumsal bağlam içinde ele alınacağı Sanayi ve Toplum ikinci yılına girdi.

Fakat belirtmek gerekir, okunurluğu, örgütümüz, arkadaşlarımız tarafından yayılması ve meslektaşlarımızın katkı sunmasında gerilerdeyiz. Değerli iktisatçı, toplum bilimci, akademisyen, istatistikçi, araştırmacı, meslektaş ve uzman dostlarımızın özel katkılarıyla hazırlanan bu yayını yayma ve katkı sunmada üstümüze düşen sorumlulukları yerine getirmeliyiz.

Oda Raporlarımıza da bir yenisini ekledik. Geçmişten bu yana, sanayi, enerji, ulaşım politikaları üzerine ayrı ayrı birçok rapor yayımlamıştık Şimdi bu üç sektörü birlikte içeren ve program atik nitelikte bir çalışma olan Demokratik ve Katılımcı Kalkınma İçin Kamucu Sanayi, Enerji, Ulaşım Politikaları ve Uygulamaları Oda Raporu’nu bu ayın başında yayımladık. Raporda gerek her bir sektörde, gerekse hepsini kapsar şekilde gereksinimi duyulan program, plan, politika ve uygulamalar, kamu girişimciliği, kamusal üretim, kamusal hizmet ve kamu/toplum yararı olan her alanda planlama ile kurumsal yeniden yapılanma temelinde somut olarak ortaya konulmaktadır.

Güzel kitaplar basmaya devam ediyoruz. Bu alanda dijitalleşmenin önemli bir adımını gerçekleştirdik, satışlar da arttı. Var olan niteliği koruyarak zenginleştirmeli; kurumsallaşmayı geliştirmeli; meslek alanlarımızdaki ihtiyaçlara yönelik her alanı kapsayacak şekilde yayın çabası içinde olmalıyız. Meslek alanlarımızla ilgili eser hazırlayanların ilk düşündüğü yer Odamız olmalıdır.

Başka bir alan kongre, kurultay, sempozyum etkinliklerimizdir. Öncelikle Eskişehir Şube yürütücülüğünde ilk defa gerçekleştirdiğimiz Raylı Sistemler Kongresi ile yıllar sonra Edirne Şube yürütücülüğünde tekrar gerçekleştirdiğimiz Trakya’da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu içerik olarak dolu dolu ve ihtiyaçları karşılayan etkinlikler oldular. Diğer yandan planladığımız iki etkinliği de gerçekleştiremedik, Otomotiv ve Enerji Ekipmanları Yerli Üretimi Kongrelerini.

Genel olarak baktığımızda pandemi sonrasında yüz yüze etkinliklerimizde katılım problemi olduğunu görüyoruz. Belki konu ilgi çekmiyordur, doygunluğa ermiştir, zamanlama yanlıştır, yeterince duyuramamışızdır vb. gerekçeler söyleyebiliriz; elbette her bir etkinliğimizi, yapamadıklarımız da dahil ayrı ayrı değerlendirilmesini yapmak gerekiyor. Fakat bir genel değerlendirmeye, bilginin paylaşımla ortaklaştırması için dijitalleşme/yapay zekanın sunduğu imkanları da değerlendirerek bu platformları geliştirme, dönüştürme çabası içinde olmalıyız.

Son bir değinim de 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak olan yerel seçimlere yönelik olacak. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanımız bilgi verecektir, Birliğimizin kapsamlı görüş ve önerilerini içeren TMMOB Yerel Seçim Bildirgesi (Mart 2024), yayımlandı. Ben sadece Bildirge’nin seçimlerde kullanacağımız oyların yönlerini de belirleyici kamucu/toplumcu bir kapsama sahip olduğunu ve oylarımızı kullanmamız ve oylarımıza sahip çıkmamız gerektiğini belirtmekle yetineceğim.

Konuşmamı tamamlarken, önümüzdeki dönemin; mühendisliği değersizleştirmeye, itibarsızlaştırmaya karşı duracağımız, Odamızı bugünlere getiren ve geleceğe taşıyacak olan örgütlü üyeliği artırarak ODA-TMMOB örgütlülüğünü güçlendirdiğimiz, toplumsal mücadelenin aktif bileşeni olacağımız bir dönem olmasını diliyorum.

Eşitliğin, özgürlüğün, laikliğin, demokrasinin, bilimin aydınlığı ve kamusal-toplumsal yararlar ile halkın refahı için planlama-sanayileşme-kalkınma, kamulaştırma, kamusal alan ve mekânların korunmasının; kamusal hizmet ve denetimlerin temel alınacağı, ülkede ve bölgede barış politikasının esas olacağı yürüyüşümüzde hepimize başarılar diliyorum.

Son olarak 20-21 Nisan’da yapacağımız Oda genel kuruluna delegelerimizin tam katılımını sağlamamız gerektiğini belirtmek istiyorum.

Toplantımıza geldiğiniz için teşekkür ediyor, yeni dönemde başarılar diliyor, saygılar sunuyorum.