Asansör Sempozyumu ve Sergisi 2012 Gerçekleştirildi

Üç gün süren sempozyumda  dokuz oturum, bir panel, bir açık oturum, bina yöneticilerine yönelik iki bilgilendirme toplantısı, beş kurs ve ilköğretim öğrencilerine yönelik "Güvenli Asansör ve Yürüyen Merdiven Kullanımı" konulu bir eğitim çalışması düzenlendi.

Asansör kazaları önlemler ve denetim, Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği, Türk rekabet ve haksız rekabet hukukuna genel bakış, asansörlerde enerji verimliliği ve mevzuatların geliştirilmesine yönelik öneriler, asansörün yapıya kattığı değer, asansör mühendisliği, asansör montajında iş sağlığı ve güvenliği konularının ele alınacağı sempozyumda uzman ve akademisyenler tarafından 28 bildiri sunuldu.

Sempozyumun açılış konuşmaları EMO ve MMO İzmir Şube Başkanları Özcan Uğurlu ve Mehmet Özsakarya, EMO Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş, MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar tarafından yapıldı.

MMO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet ÖZSAKARYA`nın açış konuşmasının özeti aşağıdadır.

Değerli meslektaşlarım, sayın konuklar, meslek odalarımızın ve sektörün saygıdeğer temsilcileri,
Tüm konuklarımızı, yönetim kurulum ve şahsım adına saygı ve sevgiyle selamlıyor, hepinize etkinliğimize hoş geldiniz diyorum.
Bilindiği üzere çağımızda her alanda yaşanan hızlı gelişmeler ve değişimler, asansör teknolojileri alanında da yansımasını bulmaktadır. Yaşamını çok katlı konutlarda sürdüren veya yüksek yapılarda çalışan hemen herkesin yaşamı için konfor ve kolaylık sağlayan taşıma sistemleri olan asansörler, yasal mevzuata uygun olarak yapılması, tasarımından imalatına, imalatından bakımına, bakımından periyodik kontrolüne kadar tüm süreçlerinde mühendislik hizmetine gereksinim duyan bir uzmanlık alanıdır. Hayatın her alanında payı olduğunu, insanoğlunun yaşamını kolaylaştırmada büyük önem arz ettiğini sıklıkla vurguladığımız mühendislik çalışmaları, asansörler ve yürüyen merdivenler konusunda da büyük önem taşımaktadır. Söz konusu teknolojilerde yaşanan çok hızlı gelişmeler ve değişim, enerji verimliliği gibi konular asansörlerde mühendisliğin önemini gittikçe arttırmaktadır. Bu nedenle TMMOB Makina Mühendisleri ve TMMOB Elektrik Mühendisleri Odaları olarak kendi meslek alanlarımızı doğrudan ilgilendiren asansör sektörüne yönelik çalışmaları her anlamda geliştirerek meslek, üye ve toplum yararı çerçevesinde yoğunlaştırmaktayız.
Belirtmek isterim ki, Makina Mühendisleri Odası olarak yıllardan bu yana Elektrik Mühendisleri Odamız ile birlikte gerçekleştirdiğimiz asansör periyodik kontrol çalışmalarını, 2012 yılı başından bu yana az önce dile getirdiğim şekliyle, meslek, üye ve toplum yararı çerçevesinde devam ettirmekteyiz. Bugün, ilgili alandaki tüm bu faaliyetlerimizi bir adım ileriye taşımak amacıyla burada bir araya gelmiş bulunmaktayız.

Bugün artık kurumsal bir hâl alan etkinliğimizin, gelmiş olduğumuz noktada ülkemizdeki asansör sektörü için de önemli bir etkinlik olduğuna inanıyoruz. Sempozyumun; bildirileri, paneli, açık oturum ve kursları, eğitim semineri, sosyal etkinlikleri ve paralelinde düzenlenen Sergisi ile, ülkemizde ve dünyada yaşanan teknolojik gelişmelerin irdeleneceği, yasal düzenlemelerin ve standartların sektöre etkilerinin tartışılacağı, ülkemizde yaklaşık sayısı 300 bini bulan asansörlere ilişkin, ilgili sektörde üretim ve üretim sonrası süreçlerde yaşanan sorunların ve bunların çözüm önerilerinin ortaya konulacağı bir etkinlik olacağını ummaktayız.
Asansör Sempozyumu ve Sergisi`nde, teknik ve idari konuların irdelemekle kalmayacak, toplumun çeşitli kesimlerini bilgilendirmeyi amaçlayan etkinlikler de düzenleyeceğiz. Sempozyumumuz kapsamında, asansör güvenliği ve kullanımının kamusal yönü olduğundan hareketle küçük yaşlardan itibaren toplumun bilinçlendirilmesi ve farkındalık yaratılması gerekliliğinin bilinciyle, yarın saat 09.30-11.00 arasında ilköğretim çağındaki öğrenciler sempozyum alanına getirilerek asansör ve yürüyen merdivenlerin güvenli kullanımına yönelik "Güvenli Kullanıcı Eğitimi" gerçekleştirilecek, miniklerimiz görsel ve işitsel dokümanlar ve oldukça eğlendirici film gösterimi eşliğinde güvenli kullanım konusunda bilgilendirileceklerdir. Ayrıca kentimizdeki bina yöneticileri yarın ve Cuma günü sempozyum alanına davet edilecek; kendilerine, asansörlerin güvenli kullanımı ve yasal sorumlulukları hakkında bilgi verilecektir.
Ülkemizde asansör ve yürüyen merdiven sektörüne yönelik önemli etkinliklerden biri olan ASANSÖR Sempozyumu`nun gerçekleştirilmesi için katkı sağlayan Sempozyum Yürütme, Düzenleme ve Danışma Kurulu Üyeleri`ne, sempozyumda bildiri sunacak, oturum başkanlıklarını yürütecek, panelimizde, açık oturum ve kurslarda yer alarak konunun tartışılmasına katkıda bulunacak, delege olarak katılacak saygıdeğer katılımcılarımıza, bildiri kitabına reklamlarıyla katkı koyan, USB bellek, çanta, bloknot ve kalemlerin hazırlanmasına destek veren tüm kişi, kurum ve kuruluşlara, Sempozyuma katkı sağlayan İFO - İstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş. firmasına ve sempozyum çalışmalarımızın ilgili kesimlere duyurulmasında pay sahibi olan değerli basın mensuplarına teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.

MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber ÇAKAR`ın konuşmasının tam metni aşağıdadır.

Sayın Konuklar,
Sayın Katılımcılar,
Sevgili Basın Mensupları,
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.
TMMOB içindeki birlikteliğimiz ve asansör alanındaki mesleki işbirliğimiz uyarınca Elektrik ve Makina Mühendisleri Odaları adına İzmir Şubelerimizin yürütücülüğünde düzenlenen etkinliğimize hoş geldiniz.
Odamız bütün uzmanlık alanlarımızda olduğu gibi iletim teknolojileri kapsamındaki asansörlere ilişkin iyileştirici ve geliştirici çalışmalar yapmayı önemli görevlerinden biri olarak görmektedir.

Asansörlerin tasarımı, imalatı, montajı, bakım ve periyodik kontrolünü kapsayan süreç, bilimsel-teknik gerekliliklerce belirlenmiş mühendislik hizmetlerine ait bir alandır. Dolayısıyla bu hizmetlerin özel eğitim almış, yeterliliği Odalarca belgelendirilmiş mühendislerce yürütülmesi oldukça önemlidir.
Odamız bu amaçla çok yönlü çalışmalar yürütmektedir.
İletim teknolojileri alanındaki yayın eksikliğini giderecek, toplumsal bilinç oluşturacak birçok kitap ve broşürün basımı, seminer, söyleşi ve kurslar, bütün tarafları bir araya getiren kongre ve sempozyumlar, onaylanmış kuruluş ve CE işaretlemesi çalışmaları ve duyarlı belediyelerle yapılan protokoller sonucu asansörlerin periyodik kontrolleri, bu çalışmalarımızın başında gelmektedir.

Yedi yıldan beri her yıl güncellediğimiz "Asansörlerde Durum Raporu, Uygulamalar ve Yapılması Gerekenler" adlı çalışmamız, bu alandaki bütün gelişmeler, yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri belirli bir bütünlük içermekte ve kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Bütün meslek uygulama alanlarımızda hizmet sunan üyelerimizin yeterli bilgi ve deneyime sahip olması gerekliliğinden hareketle, Resmi Gazete`de yayımlatılan Yönetmeliklerimiz uyarınca düzenlenen kurslarda başarılı olan üyelerimizin belgelendirilmesi Oda çalışmaları arasında önemli bir yere sahiptir. 

Ülke çapındaki Meslek İçi Eğitim Merkezlerimizde Asansör Avan Proje hazırlama konusunda 6 bin 690, Asansör Uygulamaları konusunda ise 4 bin 550 üyemiz yetkilendirilmiştir.
Oda bünyesinde oluşturduğumuz ve Türk Akreditasyon Kuruluşu (TÜRKAK)`tan akredite Personel Belgelendirme Kuruluşumuzun düzenlediği sertifikalar, uluslararası standartlara uygunluk, tanınırlık açısından ileri bir adım olmuştur.
Kaldırma ve iletme makinalarının periyodik kontrol ve bakımlarına ilişkin faaliyetlerimiz de TÜRKAK`a akredite ettirilmiş ve Odamız bu alanda da A Tipi Muayene Kuruluşu olmuştur.

Değerli Katılımcılar,
Bildiğiniz üzere geçmişte yerli onaylanmış kuruluşumuzun olmaması nedeniyle üreticilerimiz, uygunluk değerlendirme faaliyetlerini yüksek bedellerde AB kuruluşlarına yaptırmak zorunda kalıyor, bu alandaki mühendislik hizmetleri yurt dışından satın alınıyordu. Bu boşluğu gidermek üzere İzmir`de oluşturduğumuz Asansör Kontrol Merkezimiz (AKM) AB Komisyonu tarafından Onaylanmış Kuruluş olarak kabul edilmiş ve ilgili tebliğ Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Türkiye`deki ilk yerli Onaylanmış Kuruluş olan AKM, Asansör AT tip incelemesi, asansör son muayenesi, birim doğrulaması ve tam kalite güvence modülleri kapsamında asansörlerin üretiminden kullanımına dek CE işaretlemesi yapmak üzere görev yapmaktadır. Ayrıca asansör firmalarına yönelik son muayene, tasarım ve montaj kuralları, iş güvenliği, risk değerlendirmesi ve kalite yönetim sistemi eğitimleri de yapılmaktadır.

Asansör Kontrol Merkezi, ayrıca TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre 6 Aralık 2011`de akredite olmuş; TS EN ISO/IEC 17021 standardı kapsamında akreditasyon denetimi için çalışmalarına devam etmektedir.
Bu gelişmelerden, bilimsel mühendislik ölçütlerine dayalı kamusal çalışma ve denetim anlayışımızın, ülkemiz ve sanayimiz lehine, uluslararası ölçekte tanınırlığının önemli bir göstergesi olarak haklı bir gurur duyduğumuzu belirtmeliyim.

Sayın Katılımcılar,
Sektörde yılda ortalama 25-35 bin asansör ve 1.400 yürüyen merdiven kurulumu yapılmaktadır. Sektör 350 bin civarında asansörün işletme süreçlerinde gerçekleştirilen, bakım ve onarımda kullanılan malzeme, cihaz ve ekipmanlarla birlikte yaklaşık 1 milyar dolarlık bir ekonomik hacime sahiptir.

Yürüyen merdivenlerin tamamına yakını, kurulumu gerçekleştirilen asansörlerin yaklaşık % 15`i ithaldir. Yerli marka ile kurulumu gerçekleştirilen asansörlerin % 40`ı ise ithal kompenentlerden oluşmaktadır. Bu dışa bağımlılığın azaltılması için finansman, kalifiye işgücü ve Ar-Ge desteklerinin artırılması, yerli malzeme üretim ve kullanımının teşvik edilmesi gerekmektedir.

Sektördeki yetkili firma sayısı yaklaşık 430, herhangi bir yetki almadan çalışan firma sayısı ise yaklaşık 2 bin civarındadır. Sektörde istihdam edilen Makina Mühendisi sayısı ise yaklaşık 750`dir.
Asansör periyodik kontrollerinin bütün ülkeyi kapsamaması, mühendis istihdamındaki yetersizlik, meslek odalarının görev ve yetkileri, AB süreç ve standartlarının uyumlaştırılması, piyasa gözetim ve denetimi gibi konulardaki sorunlar sürmektedir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE, Meslek Odaları, üretici firmalar, mühendisler, akademisyenler ve diğer kuruluşların, sürecin bütününde mühendis istihdamı ve meslek odalarının rolleri başta olmak üzere sağlayacağı aktif destek, bu sorunların çözümünde önemli bir rol oynayacaktır.

Değerli Katılımcılar,
Odalarımızca 2012 yılı başına kadarki son yedi yılda toplam 15 ilde 47 belediye sınırları içinde yapılan denetim ortalamasında asansörlerin % 66,2`sinin sorunlu olduğu tespit edilmiştir. Ancak toplam asansör sayısı içinde yapılan denetim baz alındığında sorun daha da büyümekteydi. Örneğin 2011`de kullanımda olan yaklaşık 250 bin asansörden yalnızca 12 bin 336`sı yani % 4,89`u kontrol edilmiş; % 95,11`i ise kamu denetiminden tamamen yoksun bulunmaktaydı. Bu durum toplumun can güvenliğinin nasıl büyük bir tehlike içinde olduğunu da göstermekteydi.
Bildiğimiz gibi 05.11.2011 tarih ve 28106 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan "Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" hükümlerince bina yöneticileri, asansörlerin yılda en az bir kere kontrolünü yaptırmakla, Belediyeler de sınırları içerisindeki her asansörün 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren yılda bir kez A tipi Muayene Kuruluşu tarafından kontrol edilmesini sağlamaktan ve yıllık kontrolün yapılıp yapılmadığını denetlemekten sorumlu kılınmıştır.

Bu gelişmeyle birlikte ülkemizdeki 30 Onaylanmış Kuruluştan biri olan Odamız bünyesinde çalışan teknik görevli ve üyelerimize yönelik düzenlediğimiz 20 eğitime 387 mühendis katılım sağlamış ve 26`sı Onayıcı Muayene Personeli, 222`si Muayene Personeli, 31`i Yardımcı Muayene Personeli olmak üzere 279 mühendis Asansör Kontrol Merkezimiz bünyesinde kontrol mühendisi olarak yetkilendirilmiştir.

Odamızın yaptığı kontroller ise 15 ilden 49 ile, protokol yapılan belediye sayısı da 47`den 177`ye çıkmıştır. Kontrol edilen asansör sayısı 2011 toplamında 12 bin 336 iken 2012 yılının ilk aylarında yapılan hazırlıklardan sonra dört-beş aylık bir zaman dilimi içinde ve Eylül sonu itibarıyla 17 bin 703 asansör kontrol edilmiş durumdadır.
Odamızca protokol yapılan 177 belediye sınırları içindeki tahmini asansör sayısı 175 bindir, ülke genelinde ise 2012 itibarıyla yaklaşık 350 bin asansörün faaliyette olacağı tahmin edilmektedir. Odamızla protokolü bulunan belediye sınırları içindeki asansörlerin tamamının kontrollerinin yapılması için organizasyonumuz hızla ve sürekli olarak geliştirilmektedir. Mevcut uygulamanın yerleşik ve sürekli kılınması ile ülkemizdeki denetimsizlik gerçeğinin aşılmasına Odamız önemli katkılar sunmuş olacaktır.

Sayın Katılımcılar,
Mevcut adımlarla yetinmemek, tasarım aşamasından, üretim, montaj, kullanım, bakım ve denetim aşamalarına kadar mühendislik hizmetlerinin yaygınlaştırılması, etkin kılınması ve yasal düzenlemelerle güvence altına alınması gerekmekte ancak bu konudaki gelişmeler sorunlu yapısını ne yazık ki korumaktadır.

Son 17 yılda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 6 adet Asansör Yönetmeliği yayımlanmıştır. 1995 tarihli Yönetmelik`te asansör imalat, montaj ve bakım firmalarının bir elektrik ve bir makina mühendisi istihdam etmesi ve bu firmaların Elektrik ve Makina Mühendisleri Odalarından Büro Tescil Belgesi alması zorunlu tutulmuşken, yürürlükteki yönetmeliklerde bu konular boşlukta bırakılmıştır.

Yeni yönetmeliklerde asansör avan ve uygulama projelerinin ilgisine göre elektrik ve makina mühendislerince çizileceği ve bu projelerin valilikler ve belediyelerce asansörlere işletme ruhsatı verilmesi aşamasında istenmesi ve imalat, montaj ve bakım firmalarına mühendis istihdamı konusunda herhangi bir açıklık getirilmemektedir.
Odamız bu konuyla ilgili görüş, öneri ve çekincelerini birçok kez yazılı ve sözlü olarak Bakanlığa iletmiştir. Ancak 95/16/AT yönetmeliğinde yapılan revizyon ve ulusal düzenlemeleri belirleyecek olan "Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği", üzerinde ortak bir görüşe ulaşılamadan yayımlanmıştır.

Değerli Katılımcılar,
Bazı çevreler olaya ticari boyutta yaklaşmakta, asansör firmalarında mühendis çalıştırılmasına ve Mühendis Odalarının mesleki denetim süreçlerinde yer almasına şiddetle karşı çıkmaktadırlar. Yönetmeliğin avan ve tatbikat projeleri ile ilgili hükümleri iptal edilmiş, bina bütününün bir parçası olan ve yanlış uygulamaların sonuçlarını insan yaşamıyla ödediğimiz asansör tesisleri yapı denetim süreçlerinden kaçırılmaya çalışılmış, işletme ruhsatı aşamasında sadece firmanın düzenleyeceği AT uygunluk beyanı yeterli sayılmıştır.
Bilim, mühendislik ve kamu denetimini dışlayan böylesi bir düzenleme, asan-sörler konusunda denetim eksikliğinden kaynaklı can ve mal kayıpları ile standart dışı uygulamaları daha da artıracağı gibi ulusal asansör sanayimizi de baltalayarak, sektörde hizmet veren yüzlerce mühendisin işten çıkarılmasına sebep olmuştur.
Makina Mühendisleri Odası olarak böylesi yanlış uygulamalara izin vermeyeceğimizi burada belirtmek isterim.

Sektörle ilgili kalıcı ve sürekli çalışmaların gerçekleştirilmesi amacıyla kurulan Asansör Teknik Komitesi`nin çalışmalarının da işlevsel kılınması gerekmektedir. Komitede yer alan Odamız ve EMO tarafından hazırlanan "Asansör Tesis, İşletme ve Bakım Yönetmeliği"nin yayımlanmaması, asansör sektöründe işletme ve bakım süreçlerinde mevcut dağınıklığı ve haksız rekabet ortamını daha da artırmakta ve güvenliği de olumsuz etkilemektedir.
Diğer yandan 17.01.2002 tarih ve 24643 sayılı Resmi Gazete`de "Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik" yayımlanmakla birlikte yaygın piyasa gözetimi ve denetimi ortamının ilgili Bakanlıkça etkin bir şekilde sağlanması gerekmektedir. Zira asansör ve yürüyen merdiven sektöründe ürünlerin piyasaya arzı ve dağıtımı aşamasında veya ürünler piyasada iken ilgili teknik düzenlemelere uygunluk ve güvenliğe ilişkin boşluklar mevcuttur.
Bu noktada ülke genelinde yaygın bir örgütlenme altyapısı bulanan Odamız ve EMO`nun yetkili kılınmasına yönelik idari düzenlemelerin Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği kapsamında yapılması gerekmektedir.
Bu konulara sempozyumumuzun önem vererek eğilmesini diliyorum.

Son olarak Odalarımız adına sempozyumun gerçekleştirilmesini sağlayan danışma, düzenleme ve yürütme kurullarına, sempozyum ve sergiye katkı ve katılımda bulunan bütün kurum, kuruluş ve firmalara, bildiri sunacak, oturumlara, açık oturuma ve panele katılacak değerli konuşmacılara, İzmir Şubelerimizin Yönetim Kurulları ve çalışanlarına, Oda Yönetim Kurulumuz adına içtenlikle teşekkür ediyor; etkinliğimizin başarılı geçmesini diliyor, saygılarımı sunuyorum.

04-06 Ekim 2012 tarihlerinde üç gün süren sempozyum T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Asansör Sektörel Gelişim Platformu, AYSAD- Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği, EAYSAD-Ege Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği, İZTO-İzmir Ticaret Odası, Akdeniz Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi tarafından destekleniyor.