ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE YANGIN GÜVENLİĞİ KONFERANSI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Şubemiz ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı birlikteliğinde, İtfaiye Haftası etkinlikleri çerçevesinde, düzenlenen etkinliğin açılış konuşmaları MMO Gaziantep Şube Başkanı Aykut Kocalar, Oda Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Erdem Güzelbey, Çevre Şehircilik İl Müdürü Hasan Alan, EMO Gaziantep Şube Başkanı İslim Arıkan, TUYAK Başkanı Taner Kaboğlu ve Gaziantep Eski Milletvekili Halil Mazıcıoğlu tarafından yapıldı.
Konferans üç teknik ve bir değerlendirme oturumu olmak üzere dört oturum şeklinde gerçekleştirildi. Birinci oturum olan “Yangın Söndürme Sistemlerinde Mekanik Tesisat Tasarım Esasları” oturumununda moderatörlüğü MMO Gaziantep Şube Başkanı Aykut Kocalar yaparken teknik sunum Makina Mühendisi Hakan Yavuz tarafından yapıldı.
İkinci oturum olan “Yangın Algılama Sistemleri” oturumununda moderatörlüğü EMO Gaziantep Şube Başkanı İslim Arıkan yaparken teknik sunum Makina Mühendisi Kemal Yapıcı tarafından yapıldı.
Üçüncü oturum olan “Yangın Söndürme Sistemlerinde Teknolojik Gelişmeler” oturumununda moderatörlüğü Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı Başkan Vekili Dr. Kazım Beceren yaparken teknik sunum TUYAK Başkanı Taner Kaboğlu tarafından yapıldı.
Son oturum olan değerlendirme oturumunda ise form şeklinde katılımcıların sorularına cevap verildi.

Bunun yanında, konferans ile birlikte eş zamanlı olarak Şubemiz giriş katında gerçekleştirilen sergide ise sektörün önde gelen firmalarının stantları ziyaret edilebildi ve teknik bilgi, yeni teknolojiler, ürünler ve sistemler hakkında bilgi alışverişi sağlandı. 

Oda Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener'in açış konuşması şöyle: 

"Sayın Başkanlar,

Sayın İtfaiyeci Dostlarımız,

Sayın Meslektaşlarım,

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu ve kendi adıma sizleri saygıyla, dostlukla selamlıyorum.

Öncelikle itfaiyeciliğin ülkemizdeki 308. yılında düzenlenen İtfaiyecilik Haftası’nı Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı nezdinde kutluyor ve itfaiyecilerimize daimi başarılar diliyorum.

İtfaiyecilik Haftası’nda bu etkinliği birlikte düzenleyen Gaziantep Şubemiz ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığını ayrıca tebrik ediyor, işbirliklerinin devamını diliyorum.  

Konuşmama başlarken, geçen yıl aramızdan ayrılan büyüğümüz Abdurrahman Kılıç’ı saygıyla anıyorum.

Tamamen kamusal/toplumsal bir hizmet ve toplumun can ve mal güvenliğine yönelik olan itfaiyecilik mesleğini icra eden dostlarımızla biz makina mühendislerinin meslek uzmanlık alanlarının kesiştiği konulardan biri genel olarak yangınlar, daha özelde bu etkinliğin de konusu olan endüstriyel yangınlardır.

Yangınlara karşı teknik önlemler, yangın durumunda söndürülmesini sağlamak ve o esnada insanların güvenli bir şekilde tahliyesi için gerekli önlemleri almak, itfaiyecilikle birlikte uzmanlık alanımız olan mekanik tesisat kapsamına giren bir konudur.

1997 yılında Ulusal Yangın Sempozyumu’nu, 2000 yılında Kimya Mühendisleri Odası ile birlikte Yangın Güvenlik Kongresi’ni ve bölgeler/iller düzeyinde birçok Yangın Semineri’ni düzenlemiş olan Odamızın konuyla ilgili teknik kitap yayını da bulunmaktadır. Yangın Söndürme Tesisatı Proje Hazırlama Esasları, Yangın Söndürme Sistemleri, Endüstriyel ve Büyük Tüketimli Tesislerde Doğal Gaz Kullanımı ve Uygulama Esasları, Uluslararası Endüstriyel Projeler Şantiyeciliğe Giriş El Kitabı bu yayınlarımızın arasındadır.

Mekanik tesisat, yangın tesisatı ve bağlantılı konularda onlarca eğitim ve belgelendirme faaliyetimizin bulunduğunu da özellikle belirtmeliyim.

Değerli Dostlar,

Son yıllarda, ülke genelinde çıkan yüzlerce endüstriyel yangında çok sayıda yurttaşımızın yaşamını yitirdiğini, yaralandığını, büyük maddi kayıplar oluştuğunu biliyoruz. Bu vakaların oluşmasının ve facialara dönüşmesinin önüne geçmek için atılacak adımlarda uzmanlıklarımız kapsamında her türlü sorumluluğu almaya hazır olduğumuzu buradan bir kez daha belirtmek isterim.

Bu alanda öncelikle kamu otoritesinin yapması gereken düzenlemeler bulunmaktadır. Bunların bir kısmını burada belirtmek istiyorum.

Yangınlar sonrasında yapılan çalışmaların sadece kaynak ve nedenleri bulmaktan öteye gitmediğini, kaynak ve neden bulunduktan sonra çözüm konusunda yeterli çalışma yapılmadığını ve yangın güvenliği ile ilgili sorunların sonraki yangınlara kadar unutulduğuna hepimiz tanığız.

Endüstriyel yangınların özellikle son yıllarda sıklıkla olması konuya ciddiyetle eğilmeyi gerektirmektedir. Bu noktada 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu vb. düzenlemelerle getirilen sistemin yangın, patlama, iş kazaları/iş cinayetleri vakalarını önlemek üzerine kurgulanmadığı, yönetmelikte belirlenen kurallar da denetlenmediği için kâğıt üzerinde kaldığını söylemek mümkündür.

Bu nedenle her tür yangın, patlama, kaza ve ölümleri engellemek için mevzuatın “önce insan, önce insan hayatı, sıfır kaza” yaklaşımı ile yeniden düzenlenmesi gerekiyor.

Öncelikle de 2012 öncesinde olduğu gibi, bina inşaat ruhsatlarının alınması konusunda itfaiye ve meslek odalarının onayları geri getirilmelidir. Bu onay işlemlerine inceleme onayları da eklenmeli, binalara ait bütün riskler pasif ve aktif önlemlerle inşaata başlanmadan test edilmeli, yönetmelik ve standartlar ile gerekli sistemler projelere yansıtılmalıdır. Özellikle endüstriyel tesislerin kabul komisyonlarında itfaiye ve ilgili meslek odalarından ilgili teknik uzmanlar ile işçi sağlığı ve iş güvenliği uzmanlarının bulundurulması zorunlu olmalıdır.

Yangın nedenleri ve hasarları üzerine veri ve bilgilerin toplandığı bir Yangın Bilgi Bankası kurulmalıdır. Toplanan bilgiler doğrultusunda Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği ile İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin revize edilmesi için TMMOB, Tabipler Birliği, sendikalar, belediyeler/itfaiye teşkilatları, işveren temsilcileri, sigorta şirketleri ile Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından oluşan ortak bir çalışma grubu kurulmalıdır.

Endüstriyel Tesislerde Yangın Tesisatı Periyodik Kontrolleri için gerekli mevzuat düzenlemeleri, TMMOB’ye bağlı Odaların içerisinde yer alacağı şekilde yapılmalı, personel eğitim ve belgelendirilmesi Odalar eliyle yapılmalıdır. Bu süreçte her türlü desteğe hazırız.

İtfaiye teşkilatları, meslek odaları ve İş Teftiş Kurulu arasında koordinasyon kurularak kamusal denetim sağlanmalı ve nihai çözümlere yönelik adımlar atılmalıdır. 

İşçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri eksiksiz olarak alınmalı, çok yetersiz olan işyeri denetimleri ile iş güvenliği denetimleri artırılmalı, denetim bulguları şeffaf bir biçimde sendikalar ve meslek odalarıyla paylaşılmalı, tespit edilen uygunsuzluklara yönelik caydırıcı idari ceza işlemleri uygulanmalıdır.

İşyerlerinde önlem almanın esasen işveren yükümlülüğü olduğu benimsenmeli, kamu ve adli makamlar buna kararlarını buna göre almalıdır.

Yangınlar sadece tesisler için değil, etrafları için de risk oluşturur. Bu nedenle belediyelerin imar ve ruhsatlandırma işlemleri disipline edilmeli, sanayi tesisleri ve imalathane türü işletmeler toplu yaşam ve iskan alanlarının dışına çekilmelidir. Yapı denetimi, imar, çalışma, iş yasaları ve ilgili tüm mevzuat buna göre düzenlenmeli, mahalle araları ve konutlaşmanın olduğu alanlarda sanayi işletme ruhsatları verilmemeli, sanayi tesisleri OSB’lerde veya fiziksel olarak bağımsız/uygun mekânlarda olmalıdır. Ayrıca örneğin bir tekstil üretim tesisinin hemen yanına madeni yağ üretimi tesisinin varlığının riski artıracağı açıktır, dolayısıyla bu tür uygulamalara izin verilmemelidir.

Yerel yönetimler, mekanik tesisat konusunda proje üreten ve uygulayan firmaların Odamızca yetkilendirilmiş olması şartını aramalıdır. Bu firmaların bünyelerinde uzmanlık belgesi almış yetkili mühendisler bulundurması ve bu firmalarca yapılan projelerin mimari, mekanik tesisat ve elektrik tesisat projelerinin ilgili meslek odalarının mesleki denetimlerinden geçirilmesi sağlanmalıdır. Tesisatlar, ulusal ve uluslararası teknik mevzuatlar kapsamında tesis edilmeli, ilgili teknik şartnameler çerçevesinde sürekli olarak bakım ve periyodik kontrolleri yapılarak işletilmelidir.

Kamu kurumları denetimlerini sıklaştırmalı ve endüstriyel tesis çalışanları İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik doğrultusunda yangın eğitimi almalıdır. Yangın senaryoları İtfaiye ile birlikte prova edilmeli, yangın tatbikatları aracılığıyla ilgili kuruluş ve personelinin olası yangınlara hazırlıklı olup olmadıkları denetlenmelidir.

Denetim kamusal bir görevdir ve endüstriyel tesislerin yangın tesisatının kontrolleri bu anlayışla yapılmalıdır. Denetim, piyasa insafsızlığına bırakılmayacak kadar önemli bir görevdir ve mevzuat kamusal çerçevede yeniden düzenlenmelidir.  

Bildiğiniz üzere endüstriyel tesislerde yangın güvenliği konusunun birçok teknik yönü bulunmaktadır. Ancak değerli konuşmacılardan söz kapmamak için bu değinilerle yetinerek konuşmamı tamamlıyor, etkinliğimizin verimli başarı geçmesini diliyor, tekrar saygılar sunuyorum."