TEOMAN ÖZTÜRK ÖLÜMÜNÜN 16. YILDÖNÜMÜNDE ANILDI
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin 1973-1980 yılları arası Başkanlığını yapmış, mühendis-mimar hareketinin toplumcu bir çizgiye sahip olmasında önder ve yiğit kişiliği ile hep ön saflarda yer almış, TMMOB ile bütünleşmiş Teoman Öztürk ölümünün 16. yıldönümünde 11 Temmuz 2010 Pazar günü anıldı.
Teoman Öztürk için ilk olarak Karşıyaka‘daki anıt mezarı önünde bir anma etkinliği düzenlendi. Teoman Öztürk‘ün ailesi, TMMOB Yönetim Kurulu Üyeleri, Oda ve Şube Yönetim Kurulu üyeleri ve çok sayıda TMMOB üyesinin katıldığı törende, TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı ve Öztürk‘ün arkadaşları Mehmet Ali Yılmaz ve MMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı ve Teoman Öztürk‘ün mesai arkadaşı Oğuz Türkyılmaz birer konuşma yaptı.
Törene önceki 5 dönemde Oda Yönetim Kurulu Başkanı olan Emin Koramaz,43. Dönem Oda Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, OYK Sekreteri Yunus Yener, OYK Başkan Vekili Şuayip Yalman, OYK Sayman Üyesi Tahsin Akbaba, OYK Üyesi Baki Çınar, Ankara Şube YK Üyeleri ve Oda çalışanları da katıldı.
İMO Teoman Öztürk Salonu‘nda düzenlenen anma etkinliği ise TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı‘nın açış konuşmasıyla başladı. Soğancı, Öztürk‘ün sözlerinden alıntılarla TMMOB‘nin mücadele çizgisini anlatarak başladığı konuşmasında, TMMOB‘nin 1970‘lerde Teoman Öztürk ve arkadaşlarınca yaratılmış yol haritasında onurlu yürüyüşüne, dik duruşuna devam ettiğini ve edeceğini söyledi.
Teoman Öztürk‘ün hayatını ve mücadelesini anlatan "Teoman Öztürk Belgeseli"nin gösterimiyle devam eden etkinlik, Ahu Sağlam müzik dinletisi ile son buldu.
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı‘nın anma etkinliğinde yaptığı konuşma şöyle:
"Sevgili Aylin Abla, Elif, Aslı, Teoman, Taylan, Selçuk,
Teoman Öztürk‘ün arkadaşları, dostları,
Sevgili Konuklarımız
Örgütümüzün çeşitli kademelerinde yöneticilik yapan sevgili mesai arkadaşlarım,
TMMOB‘nin kadroları,
Hepinizi TMMOB Yönetim Kurulu ve şahsım adına sevgiyle, dostlukla selamlıyorum. Sevgili Başkanımızı bu anma gününde, işte yine birlikteyiz. Sevgili Başkanımızla bugün yine bir aradayız.
Sevgili Arkadaşlar,
Birazdan TMMOB ortamında geçen dönem Yönetim Kurulumuzun kararı ile hazırlatılan Teoman Öztürk Belgeselini ilk defa hep birlikte izleyeceğiz. Öncelikle belgeselin yönetmeni Özcan Alper ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Belgeselimizde sevgili Başkanımızın yaşam hikayesini izlerken, onun yaşadığı dönemde ülkemizde yaşananları da izleyeceğiz. Sevgili Başkanımız kendi sesinden, ama o günlerden bize seslenecek. Diliyorum Teoman Öztürk belgeselimiz Sevgili Başkanımıza çok yakışır.
17 Mayıs 1974, 19. Genel Kurul‘da Başkanımız şunları söylüyordu: "Türkiye teknik elemanları; her sorunumuzun çözümünde, halkımızın ve onun ayrılmaz bir parçası olan çalışanların temel ihtiyacının özgürlük ve gerçek demokrasi olduğuna inanmakta; demokrasinin bütün toplumsal hayatımıza yaygınlaştırılması ve güçlendirilmesi yolundaki mücadeleyi her düzeyde ve etkin bir biçimde sürdürmeyi istemektedirler. Kendi gücümüze dayanan bir kalkınma ve sanayileşmeden yana olarak; her dönemde, halkımızın yanında ve çalışanların içindeki yerimizi almak; ulusal hedefleri ve kazanılmış hakları savunmak ve bugüne kadar sürdürülen yurtsever mücadeleyi daha etkili bir biçimde devam ettirmek için güçlenmek amacımızdır. "Halkımızın tam bağımsızlık ve gerçek demokrasi yolundaki mücadelesi, giderek, mutlaka, güç kazanacak ve ilerleyecektir. Zaman zaman yavaşlatılmaya ve belki de, yakın geçmişte olduğu gibi durdurulmaya çalışılacak; fakat geri götürülemeyecek, engellenemeyecektir."
7 Mayıs 1976, 21. Genel Kurul: "TMMOB önümüzdeki dönem de, üye tabanını bağımsızlık ve demokrasi mücadelesi etrafında toplamak üzere somut sorunlarından hareketle; iç ve dış sömürüyü teşhir edecek, bu çalışmaları daha etkin ve yaygın yayın eylemleriyle kitlelere aktaracaktır. Diğer çalışan kitlelerle ortak eylemlerini sürdürecektir. Sorunların kaynağı emperyalist kapitalist sistemdir. Çözüme emperyalist-kapitalist sistemin çözülmesiyle varılacaktır. Emperyalizme ve onun içteki uzantılarına faşizme ve silahlı çetelerine karşı emekçi kitlelerle dayanışmamız ve ortak mücadelemiz, güçlenerek sürecektir. TMMOB bu anlamda bir mücadelenin önemli demokratik araçlarından biridir. Gelecek günlerin, bugünkü bir avuç egemen azınlığın değil, halkımızın olacağına inanıyoruz. Bu inançla yola çıktık, bu inançla başaracağız."
24 Mayıs 1980‘de 25. Genel Kurul‘da Teoman Öztürk şöyle veda etmişti: "Ufak tefek küçük burjuva hastalıklarının TMMOB‘nin yerine getirmesi gerektiği görevlere mutlaka ayak bağı olmaya çalışacağına ama inançlı ve kararlı mücadele arkadaşlarımın bunları yenerek başarıya ulaşacaklarına, bir görev bilinciyle gelmiş arkadaşlarımın TMMOB‘yi bugünlerden daha üst düzeylere çıkaracaklarına, vardıracaklarına inanıyorum. Böylelikle görevlerimizi yerine getirmekle Türkiye devrimci hareketine kendi alanımızda mütevazı ama önemli katkılarda bulunacağımız açıktır. Gelecek günler mutlaka aydınlık olacaktır. Yaşasın başta işçi sınıfı olmak üzere tüm emekçilerin sürdürdüğü ve mutlaka başarıya ulaşacak olan bağımsızlık ve demokrasi mücadelesi. Yaşasın bu yolda kendilerine düşen görevleri güçlendirerek sürdüren mühendis ve mimarlar. Yaşasın TMMOB."
Evet, Sevgili Arkadaşlar;
Şimdi ben de diyorum: Herkes bilmelidir ki, 1970‘lerden beri sürdürülen bu onurlu yürüyüş ve dik bir duruşla TMMOB; sinmeden, korkmadan, geri adım atmadan temel hak ve özgürlüklere sahip çıkacaktır. Biz bu bayrağı bizden öncekilerden devraldık, bizden sonrakilere de onurla devredeceğiz. Bunu herkes böyle bilsin.
Usta demiş ya: ‘Kim ne derse desin sen bildiğin yolda yürümeye devam et.‘ Evet, TMMOB kendi bildiği şekilde 1970‘lerde Teoman Öztürk ve arkadaşlarınca yaratılmış yol haritasında onurlu yürüyüşüne, dik duruşuna devam ediyor, devam edecek.
TMMOB bütün yaşanan olumsuzluklara karşı, karanlığa karşı aydınlığı, baskıcı, otoriter yönetim anlayışına karşı özgürlük ve demokrasiyi, ırkçı ve milliyetçi anlayışın beslediği linç kültürüne karşı bir arada kardeşçe ve barış içinde yaşamayı, her şeyin para-kâr olduğu piyasa anlayışına karşı eşitliği ve adaleti savunmaya devam edecektir. TMMOB emekçi sınıfların haklar mücadelesine, halkımızın işsizlik, yoksulluk ve yolsuzlukla mücadele taleplerine sahip çıkacaktır.
TMMOB ‘şimdi tam da eşit, özgür, demokratik bir Türkiye talebini yükseltme ve bunun için mücadele etme zamanıdır‘ demektedir. Şimdi neo-liberal politikalara, kapitalizme, emperyalizme, gericiliğe, darbe çığırtkanlıklarına direnme zamanıdır. Şimdi TMMOB ‘kahrolsun emperyalizm, yaşasın mücadelemiz‘ demektedir.
Evet, bu ülkenin iyi ki TMMOB‘si var sevgili arkadaşlar. TMMOB‘nin iyi ki Teoman Öztürk gibi bir başkanı vardı. İyi ki o dönemin çok değerli kadroları vardı. Hepsine Yönetim Kurulumuz adına saygı ve sevgi sunuyor ve huzurunuzda Sevgili Başkanımız Teoman Öztürk‘ü ve arkadaşlarını alkışlıyorum."
Oğuz Türkyılmaz‘ın 11 Temmuz 2010 tarihli Birgün gazetesi Pazar ekinde yayımlanan ve anıt mezar başında okuduğu yazısı şöyle:
TEOMAN ÖZTÜRK‘Ü ANLAMAK
OĞUZ TÜRKYILMAZ *
Bu yazıyı, Teoman Öztürk‘le birlikte çalışmanın, TMMOB‘de onun yakın çalışma arkadaşlarından biri olmanın sorumluluğunu ve onurunu duyan, bugün TMMOB üyeliğinin 37. yılında, Devrimci TMMOB mücadelesinde ısrarla yürümeye devam eden bir mühendis olarak yazdım. Teoman Öztürk‘ü ve onun devrimci yol arkadaşlarıyla yürüttüğü mücadeleyi anlamak ve bugüne taşımak üzerinde duracağım.
Teoman Öztürk, 1973-80 döneminin devrimci demokrat TMMOB mücadelesinin önderi, özverili, mütevazı, çalışkan Başkanıydı.
Ben Başkanın adını, ilk kez üniversitede öğrenci olduğum yıllarda duymuştum.
İlk tanışmamız 1975 olmalı. Makina Mühendisleri Odası‘nda 1976‘da İkinci Başkan olduğum dönemde ailece dostluğumuz gelişti.
1977-1980 döneminde, Konur Sokak 4 numarada, bugün Mimarlar Odası Genel Merkezi olarak kullanılan binanın, o yıllarda TMMOB Genel Merkezi olan birinci katında, karşılıklı odalarda, Başkan ve Genel Sekreter Yardımcısı olarak, üç yıl süren bir ortak çalışmamız, yol arkadaşlığımız oldu.
1980 Mayısı‘nda TMMOB‘de başkanlık görevini devrettikten sonra, bir başka emek örgütünde DİSK‘te çalışmaya başlamıştı. Sonra, 12 Eylül karanlığı, mahpusluk günleri, ekonomik baskılar, sıkıntılar, acılar, şantiyelerde, inşaatlarda süren onurlu bir yaşam savaşı, karşı karşıya kalınan ciddi sağlık sorunları ve 11 Temmuz 1994‘de genç yaşta noktalanan bir yaşam... On altı yıl önce bir yıldız kaydı. Aylin Abla‘nın sevgili eşi, Elif ve Aslı‘nın canları, babaları ve sonra tüm yakınlarının, hepimizin sevecen, duyarlı, anlayışlı, yakışıklı, yiğit Teoman Ağabeyi aramızdan ayrıldı.
ÇOKYÖNLÜ BİR KİŞİLİK
Teoman Öztürk birlikte çalıştığı kadroları önemsemenin, onlara değer vermenin, birlikte üretmenin ve paylaşmanın, kararlı ve mütevazı olmanın; karşısındakilere peşin hükümlü yaklaşmamanın, en katı muhaliflerini bile sabırla dinlemenin, onları anlamaya çalışmanın; herhangi bir konuda yeterince düşünüp-değerlendirmeden; acele, fevrî karar vermenin yanlış olduğunun, önce bir soluk alıp, geriye çekilip, konuyu sakin bir şekilde inceden inceye değerlendirmenin; soğukkanlı olmanın gereklerini çalışmalarıyla, tüm yaşam pratiğiyle ortaya koymuş ve örnek olmuştu.
Teoman Öztürk, TMMOB‘nin unutulmaz Başkanı. Ama bundan çok öte nitelikleri olan bir insan. Yiğit bir devrimci; yaşamını ülke, halk ve kamu çıkarlarının korumasına adamış bir sosyalist; emperyalizmin ülkemizdeki politikalarını, programlarını teşhir eden, onlara karşı mücadele eden bir yurtsever; başta Ortadoğu olmak üzere dünyanın dört bir yanında emperyalizme karşı direnenlerle kalbi birlikte atan bir anti-emperyalist; faşizme ve şovenizme karşı mücadele eden bir sosyalist; mesleğini, meslek eriğine, bilimin ve tekniğin gereklerine göre uygulayan bir mimardı.
MÜCADELEYE ADANMIŞ BİR YAŞAM
O dönemde emperyalizm ve yerli ortaklarının devrimci mücadeleyi yürüten tüm kesimlere ve kadrolara yönelik sindirme, baskı, saldırı uygulamalarından TMMOB ve kadroları da paylarına düşeni aldılar.
TMMOB binası kurşunlandı, bombalandı. TMMOB yönetici ve üyelerinden faşist saldırılarda yaşamlarını yitirenler, işlerin12 Eylül karanlığı, mahpusluk günleri, ekonomik baskılar, sıkıntılar, acılar, şantiyelerde, inşaatlarda süren onurlu bir yaşam savaşı, karşı karşıya kalınan ciddi sağlık sorunları ve 11 Temmuz 1994‘de genç yaşta noktalanan bir yaşam den atılanlar, sürülenler oldu.
Bütün baskılara, imkânsızlıklara karşın, o hiç yılmadı; kararlığıyla, inancıyla, bizlere, TMMOB kadrolarına, direnen tüm insanlara örnek oldu, cesaret verdi.
Teoman Öztürk, Devlet Güvenlik Mahkemeleri‘ne karşı yürütülen kitle eylemlerinde, ilk kez 1976‘da kitlesel kutlanılmaya başlanılan 1 Mayıs‘larda, muhaliflerince eleştirilen kirli parkasıyla TMMOB kortejlerinin önündeydi. Uzun bir hazırlık çalışmasıyla örgütlenen 19 Eylül 1979 iş bırakma eyleminde ve her kitlesel eylemde örgütünün başındaydı.
Muradiye depremi için toplanan yardımlar, TMMOB önünden kamyona yüklenirken Aylin Abla ile birlikte eşya taşıyan da oydu.
Devlet Planlama Teşkilatı‘nın 9. BYKP tartışma toplantısına sunacağımız TMMOB görüşlerini gece saat 2‘de teksir makinesi ile elle çoğaltırken, bana, "sen yorulmuşsun, otur" deyip makinenin başına geçen de oydu.
DİSK, TÖB-DER, TÜM-DER, TÜSDER, TÜTED, TTB, Halkevleri, DEVGENÇ vb. demokratik örgütlerin kurduğu Güç Birliği Platformu‘nun toplantılarında herkesin her dediğini dikkatle dinlediği kişi de oydu.
Teoman Öztürk ve yol arkadaşlarının onurla dalgalandırdığı bağımsızlık, demokrasi, sosyalizm mücadelesi; ekonomik-demokratik haklar mücadelesi; mesleği ve bilimi ülke, halk ve kamu yararına kullanma mücadelesi bayrakları yere düşmedi, elden ele geçti, bugünün devrimci demokrat TMMOB kadrolarına ulaştı.
Teoman Öztürk‘ün, bağımsız, demokratik, özgür ve sosyalist bir Türkiye için etkin bir bileşeni olarak sürdürdüğü mücadele, bugün de sürüyor. TMMOB yöneticileri, kadroları, bugün de aynı anlayışla çalışıyorlar.
TEOMAN ÖZTÜRK‘Ü ANLAMAK, ONA SAYGI DUYMAK
Onun anti-emperyalist çizgisini usanmadan savunmaktır. Anti-emperyalizm kavramını bir aymazlık içinde ısrarla gizlemeye çalışanlara inat, emperyalist-kapitalist sisteme ve metropollerine, emperyalizmin bugünkü görüntüsü küreselleşmeye karşı çıkmaktır.
Emperyalizmin ve yerli ortaklarının her türlü kamusal varlığı küçültmeye, özelleştirmeye ve yok etmeye, başta eğitim ve sağlık olmak üzere tüm kamusal hizmetleri, piyasa faaliyeti haline getirmeye, çokuluslu tekeller ve yerli ortaklarına peşkeş çekmeye yönelik program ve uygulamalara, madenlerin, barajların, santrallerin, hastanelerin özelleştirilmesine karşı mücadele etmektir.
Yabancı mühendis ve mimarların hiçbir düzenleme ve denetim olmadan iş ve çalışma alanlarımızı işgal etmesine hayır demektir.
Tüm çalışanların grevli toplusözleşmeli sendika hakkına sahip olması için çalışmaktır ve çalışanların, emeğiyle geçinenlerin; ekonomik-demokratik haklarının geliştirilmesi kavgasında yer almaktır.
İsrail‘in pervasız işgalci uygulamalarına, ABD‘nin BOP projesine, Irak‘ın işgaline, İran, Suriye ve Türkiye‘ye yönelik emperyalist girişimlerine karşı durmaktır. Anti-faşist mücadeleyi bıkmadan usanmadan sürdürmektir. Sivil faşist organizasyonlara, devlet bağlantılı çetelere, kontr-gerillaya, ABD destekli İslamcı kisveli şeriatçı faşist girişimlere, şeriat savunucularına, liberal görüntülü şeriat şakşakçılarına, laikliği yok ederek ülkeyi ortaçağ karanlığına götürmek isteyenlere karşı mücadele etmektir.
Anti-şovenist anlayışını bugüne taşımak, savaşa karşı barışı savunmak; Kürtlere ve tüm ezilenlere yönelik baskıcı uygulamalara karşı durmak ve onların demokratik ve kültürel haklarını ve "Bir arada yaşamayı" savunmak demektir.
Mühendis ve mimarlar, Teoman Öztürk‘ü soyut sevgi ve saygı sözcükleriyle değil, uğruna yaşamını seferber ettiği, onurlu bir kavga verdiği idealler için çaba harcayarak, mücadele ederek anmalıdır. Bu doğrultuda çalışan TMMOB ve Oda yönetimlerine destek olmalı, çalışmalarına katkı vermelidir.
Teoman Ağabey, Ahmed Arif‘in unutulmaz dizeleriyle:
Öyle yıkma kendini,
Öyle mahzun, öyle garip...
Nerede olursan ol,
İçeride, dışarıda, derste, sırada,
Yürü üstüne-üstüne,
Tükür yüzüne cellâdın,
Fırsatçının, fesatçının, hayının...
Dayan kitap ile,
Dayan iş ile, tırnak ile, diş ile,
Umut ile, sevda ile, düş ile
Dayan rüsva etme beni
Gör, nasıl yeniden yaratılırım,
Namuslu genç ellerinle
Kızlarım,
Oğullarım var gelecekte,
Her biri vazgeçilmez cihan parçası
Kaç bin yıllık hasretimin koncası
Gözlerinden, Gözlerinden öperim,
Bir umudum sende,
Anlıyor musun?"
diyordu. O umut boşa çıkmadı. Ben inanıyorum, bugünün TMMOB Başkanı, yöneticileri, kadroları o umudu yeşertiyorlar, güçlendiriyorlar.
SON SÖZ YERİNE Ahmet Telli‘nin dediği gibi:
Sen dostumdun benim, gülünce güneşler açan
Su gibi azizdin, yurdumdun, alnında ateşler yanan
Işıklı bir ırmak gibi aktığımız o uzun yürüyüş
Daha dünkü sanki, her patlayan sağanak bunu anlatır
Fabrika düdükleri bunu anlatır bana her vardiyada
