SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) tarafından 21 yıldır kesintisiz olarak düzenlenen Ulusal Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kurultayı, MMO Eskişehir Şube yürütücülüğünde 08-09 Ekim 2021 tarihlerinde Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Taşbaşı Kültür Merkezi`nde yapılmıştır. Meslektaşlarımız, öğrencilerimiz, ilgili kurum ve kuruluşlardan temsilciler ile birlikte toplam 267 kişinin katılımıyla yapılan Kurultayımızda;

• Ulusal “Sayısal Uçuş (Digital Flight)” Yeteneği Gelişimi,
• Pandemi Sürecinde Havacılık ve Uzay Sektöründe Yaşanan Sorunlar ve Etkilerinin Değerlendirilmesi,
• Türkiye’de Yürütülmekte Olan İtki Sistemleri Projelerinin Değerlendirilmesi,
• Türkiye’de Yürütülmekte Olan Ulusal Hava Aracı Projelerinin Değerlendirilmesi,
• Test Tasarım ve Sertifikasyon Faaliyetleri,
• Havacılık ve Uzay Sektöründe Dijital Teknolojiler ve Yazılım Çalışmaları,
• Havacılık ve Uzay Sektöründe İleri Malzeme, Proses ve İmalat Teknolojileri

konu başlıkları altında yapılan 8 oturumda toplam 21 bildiri sunulmuştur.

Kurultay kapsamında, ülkemizde  havacılık/uzay sektöründe geliştirilmekte olan özgün ve ulusal projelerin, bu projelere katkı sağlayan ulusal kabiliyetlerin mevcut durumunun ve gelecek planlamalarının irdelenmesi, hava araçları bakım-onarım-yenileme faaliyetlerinin genel durumunun mühendis gözüyle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendislerinin Odamız ile ilişkilerinin gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Milli havacılık sanayimizin gelişmesi ve dünya üzerinde daha fazla yer edinebilmesi için, sanayi-üniversite –bilim kuruluşları – devletin eşgüdüm içinde çalışması ve daha etkin bir işbirliği içinde olmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Dünya genelinde yaşanan Covid-19 Pandemi sürecinden en çok etkilenen sektörlerden biri olması da dikkate alındığında, bu işbirliğinin önemi daha da artmıştır. Ayrıca havacılık ve uzay sektörüne yapılan yatırımların iktisadi anlamda etkin ve verimli olarak planlanması ve kullanılması sağlanmalı, yerli ve milli havacılık sanayimizin muasır medeniyetler seviyesine ulaştırılması amaçlanmalıdır.

Bu saptamaların yanı sıra aşağıdaki temel konuların ivedilikle uygulamaya geçirilmesi kurultayımızca önerilmektedir:

Uluslararası sivil havacılık otoriteleri FAA (Federal Aviation Administration), EASA (European Aviation Safety Agency) ve ulusal sivil havacılık otoritemiz Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) sivil sektörde kullanılan hava araçlarının uçuşa elverişliliğini onaylamasına eşdeğer biçimde, askeri ve savunma amaçlı hava araçlarının da test ve sertifikasyonunun yapılması artık kaçınılmaz bir gerekliliktir.

Savunma amaçlı yerli ve milli hava araçlarının (insanlı/insansız) tasarım, üretim, uçuş ve bakım faaliyetlerinin test ve sertifikasyon gereksinimlerini ortaya koyarak ulusal ve uluslararası standartlara uygun bir biçimde onaylayacak otorite yapısının oluşturulması sağlanmalıdır. Bu kapsamda yapılacak çalışmalara talep edilmesi durumunda Makina Mühendisleri Odası kurumsal katkı sağlayacaktır.

Ülkemizde uçak, havacılık ve uzay sektöründe geliştirilmekte olan özgün ulusal projelerin bağımsız ve sürdürülebilir olması için kaynak kodları yerli ve milli olarak oluşturulan özgün yazılımlar kullanılmalıdır. Bu amaçla özgün, çağdaş ve özgür olacak şekilde kaynak kodları yazılmalı, yerli ve milli yazılımların geliştirilmesi çalışmaları desteklenmelidir.

Havacılık ve uzay sektörünün gelişmesi için ayrılan ülkemiz kaynakları ister askeri ister sivil amaçlı olsun verimli kullanılmalı, kurumlar arası eşgüdüm sağlanmalı, farklı kurumların benzer alanlarda yatırımlar yapması ve faaliyet göstermesi engellenmelidir.

Üniversitelerimiz bünyesinde yenilikçi malzemeler konusunda çalışmalar ihtiyaca yönelik olarak belirlenmeli, üniversite-sanayi işbirliği çalışmaları desteklenerek bu konuda yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi sağlanmalıdır. Bu desteklerin etkin ve verimli kullanılması amacıyla, üniversitelerdeki çalışmaların koordinasyonu için üniversiteler arası bir kurulun oluşturulması ve yönlendirilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede benzer çalışmalara ayrı ayrı kaynak sağlanarak israf edilmesinin önüne geçilecek ve yeni çalışmaların geliştirilmesi sağlanacaktır.

Ayrıca üniversitelerdeki araştırma merkezleri ve sektördeki bazı firmalar ileri üretim teknolojileri konusunda çalışmalar yapıyor olsa da yeterli olmadığı değerlendirilmekte olup, kendi yerli ve milli hava araçlarını üretecek ülkemizin havacılık sektöründe ileri üretim teknolojilerinden yeterince yararlanabilmesi için gerekli araştırma enstitüleri ile teknik ve akademik altyapıları bir an önce kurulmalıdır.

Ülkemizde önemli ve teknolojik kabiliyetleri bulunan, bilgi birikim açısından yüksek düzeyde personel tecrübesine sahip olan ve uzun yılardır faaliyet gösteren kamusal kuruluşların yerli ve milli havacılık projelerinde etkin görev alması sağlanmalıdır. Bu sayede gerek kamusal kaynakların verimli kullanılması, gerekse de tecrübeli personelin katılımı ile proje maliyetleri azaltılabilecek, projelerin ön görülen tamamlanma ve hava araçlarının teslim süreleri kısaltılacaktır.

Milli ve yerli uzay teknolojilerinin geliştirilmesinde kurumsal firmaların uluslararası iş birliği ile geliştirildikleri uydu komponent ve yazılımlarında geldikleri teknolojik boyutu akademik olarak yaygınlaştırabilmek için Türk Uzay Ajansının kapsamında bir enstitü kurularak bu sektöre ait insan kaynağının genişletilmesi gerekmektedir. Uzay çalışmalarında teknoloji transferine dayalı yenilikçi bir tasarım ve üretim tecrübesi kazanılmalı, bunun üniversite-sanayi işbirliği kapsamında yaygınlaştırılması sağlanmalıdır. Bu alandaki mevcut test ve validasyon alt yapıları yerli milli imkanlarla genişletilerek yaygınlaştırılmalıdır.

Covid-19 salgını ve pandemi döneminde gerek yolcu taşımacılığı gerekse yük taşımacılığı konularında havacılık sektörü değer kaybetmiştir. Özellikle yolcu taşımacılığında son yıllarda hem iç hem de dış hatlarda çok büyük oranda düşüş olmuştur. Buna bağlı olarak da Devlet Hava Meydanları işletmesinin dönem net karı -1.774 milyon TL civarına gerilemiştir.

Savunma ve havacılık sanayii firmalarında çalışan Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendislerinin profilleri araştırılarak meslektaşlarımızın çalışma şartları değerlendirilmelidir.

Odamıza üye olan Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendisleri ile iletişime geçilerek Odamızdan beklentileri ve sorunlarına çözüm oluşturulması konularında çalışma yapılmalı ve gerekli destek sağlanmalıdır.