BU KIŞ SOBA FELAKETLERİ YAŞANMASIN - 10.11.2006
Bu Kış Soba Felaketleri Yaşanmasın!
Makina Mühendisleri Odası Uyarıyor!
BU KIŞ SOBA FELAKETLERİ YAŞANMASIN!
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI UYARIYOR;
Bilgisizlik ve ihmal yüzünden Ülkemizde her yıl yüzlerce insanımız sobalar, şofbenler ve kombilerden dolayı karbon monoksit zehirlenmesine maruz kalmaktadır. Sobada eksik yanma sonucu oluşan karbon monoksit gibi zararlı gazlar oda içine sızarsa zehirlenmelere neden olur. Soba ve şofben zehirlenmelerine maruz kalmamak için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekmektedir.
KÖMÜRLÜ SOBALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
* Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır, böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler.
* Soba aşırı doldurulmamalıdır, aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar.
* Kömürü tutuşturmak için üzerine az miktarda kağıt yada karton ve bunların üzerine de kolay yanan çıra ve odun konulmalıdır.
* Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtların konulmaması, konulacak yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir.
* Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar.
* Yatmadan önce kesinlikle sobaya yakıt konulmamalıdır.
* Özellikle alçak basınçlı havalarda ölüm olayları artmaktadır. Bacalarınız standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakmayın.
* Kullandığınız yakıtın standartlara uygunluğunu kontrol edin. İzin belgesi olmayan satıcılardan kömür almayın.
* Kullandığınız her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine haiz olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edin.
* Mümkünse cihaz alırken cihazı çalışır halde görmeye gayret edin.
* Alacağınız cihazın kapasitesinin, kullanacağınız mekana uygunluğunu, inceleyerek karar verin.
* Binaların yangından korunması yönetmeliklerine mutlaka uyun.
ŞOFBEN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
* Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına vb. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalıdır.
* Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde, oksijen oranının düşmesi sonucunda karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır.
* Mümkünse şofben banyo dışına kurulmalıdır. Şofbenin montajı, mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır.
* Şofben bacası mümkünse müstakil baca olmalıdır. Eğer şönt baca kullanılacaksa, dairemize ait baca ana bacaya üst kattaki baca seviyesinden bağlanmalıdır ve bacamız mutlaka standartlara uygun olmalıdır. Kesinlikle tek kolonlu bacaya birden fazla bağlantı yapılmamalıdır.
* Baca bağlantısı eğimli olmalıdır. Bacayla duvar arasında tam bir sızdırmazlık olmalıdır. Şofben borusu yatay mesafesi 2.5 m den az olmalıdır ve baca bağlantısı zemine göre %3 eğimle yapılmalıdır.
* Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalıdır. Şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir mekana takılmalıdır.
* Eğer bacalı uygulamalar yapılacaksa cihaz için gerekli olan yanma havasının temini için banyo kapısı havalandırma menfezleri yapılmalıdır.
* Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılıp kapatılmamalı, kibrit çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, karşılıklı pencereler açılarak ortam havalandırılmalı, gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi hızla aranmalıdır.
* Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir.
* Cihazımız hermetik olsa dahi banyo kapısı havalandırma menfezleri gereklidir.
BACALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
* Pencere veya duvar delinerek yapılan bacalar çabuk soğuduğu için yalıtılması gerekir. Aksi halde soğuyan baca gazı içindeki su buharı yoğunlaşır ve baca çekişi azalır.
* Baca gazlarının soğumasını azaltmak, baca tepmesini önlemek ve hava şartlarının etkisini azaltmak için bacalar yalıtılmalı veya baca duvarı et kalınlığı en az 10 cm. olmalıdır.
* Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada mutlaka delinen kısımda sızdırmazlık sağlanmalıdır.
* Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50-80 cm. yükseklikte olmalıdır.
* İdeal yanma için etkili baca yüksekliği en az 3.5 metre, en fazla 5 metre olmalıdır.
* Uzun bacalı binalarda, yoğuşmayı önlemek için baca malzemesi olarak taş, tuğla veya paslanmaz çelik kullanılması uygundur.
* Bacalara, yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları vb maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalıdır.
* Binanın çevresinde yüksek yapılar veya ağaç gibi engeller mevcutsa rüzgarlı havalarda hava akışı yüksekten alçağa doğru olacağından böyle durumlarda sık sık baca tepmesi meydana gelir, bunun önüne geçebilmek için bina bacası ile yüksek engel arasındaki mesafe en az 6 m olmalıdır.
* Dumanın geri tepmesini önlemek için bacalarınızın en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1.metre daha yüksek olmasını sağlayın, baca şapkası takmayı ihmal etmeyin. Bacanızı standartlara uygun yaptırın. Baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırın. Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada mutlaka delinen kısımda sızdırmazlık sağlanmasına dikkat edin.
* Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalarınızı, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullandığınız takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtları (sıvı ve gaz gibi) kullandığınız takdirde 3 ayda bir temizlettirin.
Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak; ölümlerin yaşanmaması için halkımızı bu havalarda dikkatli olmaya davet ediyor, özellikle alçak basınçlı havalarda bacası uygun olmayan evlerde soba yakılmaması konusunda bir kez daha uyarıyoruz.
Battal KILIÇ
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri