BASIN BÜLTENİ: ÖN ÖDEMELİ (KONTÖRLÜ) SU SAYAÇLARI

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

İstanbul Şube Yönetim Kurulu Sekreteri Erol Alkım Erdönmez:

Kamu ve Toplum Yararı Gözetmeyen İdareyi Uyarıyoruz!

Ön Ödemeli Su Sayaçlarına Verilecek 1 Milyar 250 Milyon Doları Bulan (Tanesi 250 Dolar ve 5 Milyon Abone) Harcama Hukuksuzdur, Soyguncu, Talancı Bir Zihniyetin Ürünüdür. Krizde İç Piyasa, Dolayısıyla Toplumu Koruması Gereken İktidardakilerin Faturayı Halka Ödeten Tutumlarının Bir Göstergesidir.  

Bilindiği gibi, İSKİ‘nin, Ön Ödemeli Elektronik Su Sayaçları alımı, montaj yerlerinin iyileştirilmesi konusunda yaptığı ihaleye karşı, T.M.M.O.B tarafından Mart 2007‘de İstanbul İdare Mahkemesi‘nde yürütmenin durdurulması istemi ile bir dava açılmıştı.

Belediyeleri tanımlayan anayasal anlayış, aynı şekilde içme ve kullanma suyu hizmetlerinin belde sakinlerine sunulmasını düzenleyen mevzuata da yansımış ve hizmetin karşılığının alınması hizmetin sunulmasından sonra gerçekleşmesi benimsenmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin bu sayaçların kullanımına dair bir kararına da ulaşılamamıştır. Aynı konuda Ankara Belediyesinin eski sayaçların ön ödemeli sayaçlarla montaj ve sayaç bedeli 300 YTL karşılığında değiştirilmesi yönünde aldığı karar mahkemece telafisi mümkün olmayan zararlara sebep olacağından söz konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. (Haziran 2007)

Eğer İstanbul Büyükşehir Belediyesinin böyle bir kararı yoksa dava konusu ihale işleminin dayanağına dair bir yasallık bulunmadığı için ihalenin iptalinin gerekeceği açıktır. Zira yasal olarak kullanılması mümkün olmayan su sayaçlarının ihale edilmesinde kamu yararı bulunmadığı tartışmasızdır. Telafisi imkansız zararlara yol açması da kaçınılmazdır.

İstanbul‘da da Ankara‘da olduğu gibi yürüyeceği anlaşılan sürece dair davanın konuları şöyle sıralanmaktadır:

Ankara su ve kanalizasyon idaresi tarafından (ASKİ) Ön Ödemeli Su Sayacı uygulamasında, 10 yılını doldurmuş su saatleri abonelere hiçbir bildirim yapılmadan ön ödemeli elektronik su sayaçları ile değiştirilmekte, aboneye 3 kredilik avans su bırakılmakta, abone ön ödemeli elektronik sayaç bedeli ile montaj bedelini, ödeyip, su kredisini almaması durumunda 3 kredilik avans su tükeneceği için abonenin suyu kesilmektedir.

Ön ödemeli elektronik su sayaçları sosyal devlet ilkesine açıkça aykırıdır. Ön ödemeleri elektronik sayaç kullanımın doğal sonucu, kontörü biten ve yeni kontör almak için parası olmayan abonenin, içme, temizlenme, bulunduğu yeri temizleme hakkından mahrum kalmasıdır. Hangi gerekçeyle olursa olsun, herhangi bir insanın susuz bırakılması kabul edilemez. Su yaşamdır. Su vazgeçilmesi mümkün olmayan bir temel ihtiyaçtır. Parası yok diye bir insanın ailesinin, okulların, devlet dairelerinin, hastanelerin, üniversitelerin susuz bırakılması sosyal devlet ilkesiyle bağdaşmaz...

Su tüketim hakkı en temel insan hakkıdır. İdarenin kimseyi susuz bırakma yetkisi olamaz. Anayasa uyarınca, herkes maddi ve manevi varlığını geliştirme, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Ön ödemeli sistem İstanbul‘u sağlıksızlığa, hastalığa mahkum etmektir. İstanbulluların maddi ve manevi varlığını geliştirmesinin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamasının engellenmesi Anayasanın 56. maddesine aykırıdır. İSKİ‘nin sadece kısa bir süre yetecek su bırakarak su sayacını değiştirmesi, yoksul halkın dolaylı olarak cezalandırılması sonucunu doğuran, çevre kirliliğine ve çeşitli hastalıkların oluşmasına yol açabilecek tehlikeli bir uygulamadır.

Eski su sayaçlarının değiştirilmek istenmesi, teknolojik ve yasal bir zorunluluktan değil idarenin tek taraflı tasarrufundan kaynaklanmaktadır. Eski abonelerde ön ödemeli elektronik su sayacına geçiş zorunluluğu getirilecek olması, teknolojik ve yasal gereklilik olmaması nedeniyle hukuka aykırıdır.

Su tüketim faturalarında da belirtildiği üzere su sayaçlarının mülkiyeti aboneye aittir. Aboneye ait olan sayacın zorla değiştirilmesi, Anayasa‘nın 35. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkının da ihlalidir.

Ayrıca söz konusu sayaçlar, soğuk su sayaçları yönetmeliğinde de tanımlanmamıştır.

Bütün bu nedenlerle bir kamu kurumunun mevzuatta yeri olmayan bir sistemi ihale konusu yapmasında kamu yararı olmadığı gibi 4734 sayılı kanunun 5 inci maddesinde açıklanan kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesine de ters düşmektedir.

1.1.1989 tarihinde kabul edilen 3516 sayılı kanun, 21.02.2000 tarih, 23971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ölçü ve ölçü aletlerinin marka kaydı ile tip ve sisteminin onaylanması hakkındaki yönetmeliğin 18. Maddesi ve Sanayi Ticaret Bakanlığı‘nın Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi ve TSE Markası Hakkındaki ÖSG-2000 (13-14) sayılığı tebliğinin 265-284 sayfasında TSE-824 ISO-4064/1 No‘su altında soğuk su sayaçları zorunlu standartları ilgili mevzuat ve yasaların su ölçümünde başka  bir ölçü aletine yer vermediğini, sözü edilen su sayaçlarının da TSE 824 ISO -40644-1 No‘lu mecburi standartlara uygun olmasını zorunlu kıldığını göstermektedir. İBB ve İSKİ‘nin hangi tip sayaç kullanılacağı konusunda karar alma ve düzenleme yapma yetkisi de bulunmamaktadır.

Başbakan Mimar ve Mühendis Odalarına kendi bilgi eksiği üzerinden yakışıksız ithamlarda bulunmak yerine, hükümetin, ekonomik kaynakları verimli ve etkin kullanmasını sağlamalıdır.  TMMOB açtığı bu davalarla, özellikle iktidarın idari işlemlerinin, etkin ve yaygın biçimde hukuka uygunluk denetiminin sağlanması amacıyla kamu ve halk adına idari yargıyı harekete geçirmekte, dolayısıyla hukukun üstünlüğüne işlerlik kazandırmaktadır.

Tüm bu nedenlerle; su sayaçlarının ön ödemeli hale getirilmesi uygulamasına karşı olduğumuzu bir kez daha belirtiyor, İSKİ‘yi bu hukuksuzluktan vazgeçmeye çağırıyoruz.

Erol Alkım Erdönmez

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI

İstanbul Şube Yönetim Kurulu Sekreteri