III. ENERJİ VERİMLİLİĞİ KONGRESİ YAPILDI
Odamız tarafından üçüncüsü düzenlenen ulusal ölçekli Enerji Verimliliği Kongresi, Gebze’de TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünde gerçekleştirildi. Üç gün süren kongrenin ana teması “Dünden Yarına Enerji Verimliliği, Farkındalık–Bilgilenme–Bilinçlenme–Uygulama” olarak belirlendi.
Kongrenin açılış konuşmalarını MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim KARA, MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber ÇAKAR, Kocaeli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sezer Ş. KOMSUOĞLU, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Nüket YETİŞ, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim KARAOSMANOĞLU, Kocaeli Valisi Ercan TOPACA, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa DEMİR yaptılar.
MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim KARA ve MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber ÇAKAR`ın konuşmaları aşağıdadır.
MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim KARA`nın konuşması:
"TMMOB Makina Mühendisleri Odası III.Enerji Verimliliği Kongresi`ne hoş geldiniz. Sizleri MMO Kocaeli Şube Yönetim Kurulu ve şahsım adıma saygıyla selamlarım.
İlkini 1-2 Haziran 2007`de KOÜ Derbent Turizm Otelcilik Yüksek Okulu Uygulama Oteli`nde, İkincisini 9-11 Nisan 2009`da bu salonda 700`ün üzerinde katılımcı ile gerçekleştirdiğimiz Enerji Verimliliği Kongremizin üçüncüsünü yine burada sizlerle birlikte gerçekleştirmekten duyduğum memnuniyeti sizlerle paylaşmak isterim.
Değerli katılımcılar,
Ülke kaynaklarının halkımızın ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda kullanımı, enerji verimliliği konularında kamuoyunun bilinçlendirilmesi, ülke çapında enerji ve döviz tasarrufu, hava kirliliğinin azaltılması, insan sağlığının korunmasına katkıda bulunulması için teknolojik ve bilimsel esaslar doğrultusunda çalışmalar yürüten odamız, enerji verimliliği alanındaki faaliyetleri nedeniyle bu değerlendirmeleri yapması gereken veya yapılacak değerlendirmelere aracı olacak kuruluşların başında gelmektedir.
Bu bağlamda odamız, enerji verimliliği konusuna yönelik politikaları ve teknolojik gelişmeleri irdelemek, bu alana yönelik yeni açılımlar sunmak, alternatifler üretmek amacıyla III. Enerji Verimliliği Kongresini düzenlemektedir.
Bunun ile birlikte, enerjiyi verimli kullanma çabalarının bir memleket meselesi olduğunu düşünmekteyiz. Çünkü ülkemizin enerjide dışa bağımlılığı % 75`lere ulaşmıştır. Bundan dolayı, dünyadaki enerji fiyatları da ülkemiz ekonomisi ve halkı üzerinde önemli bir baskı unsuru haline gelmiştir. Ülkemizde; düşük maliyetlerle üretilemeyen enerji, sanayi maliyetlerini artırmakta, üretimi daha da zor hale getirmektedir.
Değerli katılımcılar,
Kongremizin hazırlıkları, Oda Yönetim Kurulumuzun Şubemize verdiği sekretarya göreviyle yaklaşık 10 ay önce başladı. Bu süreçte iki düzenleme kurulu, bir danışmanlar kurulu ve on yürütme kurulu toplantıları gerçekleştirdik.Yine birçok akademisyen ve sektör dernekleriyle ikili toplantılar yapılarak görüşleri alınmıştır. İki OSB`de yaptığımız toplantılarla Enerji yöneticileri ile bir araya geldik ve iki kez de sektör toplantıları gerçekleştirerek kongre sürecine hazırlandık.
Düzenleme Kurulumuzun kararıyla; III. Enerji Verimliliği Kongresinin ana temasını Enerji Verimliliği Kanununun üç yılı geçen uygulama dönemindeki deneyimler ışığında ülkemizde yapılan çalışmalar ve teknolojik gelişmeler çerçevesinde "Dünden Bugüne Enerji Verimliliği/Farkındalık – Bilgilenme – Bilinçlenme – Uygulama" olarak belirledik.
Kongre süresince, "Türkiye`de Enerji Verimliliği Nerede, Sorunlar ve Çözümleri" başlığı altında 2007 yılının mayıs ayında yayınlanan Enerji Verimliliği Kanunumuz ve akabinde yayınlanan yönetmelikler sonucu Enerji Verimliliğinde ülke olarak geldiğimiz yeri ve hala mevzuat açısından açıkta duran konuları, özelliklede uygulamadaki sorunlar ve çözümüne yönelik bildiriler, görüşler katılımcılara iletilecektir.
Enerji Verimliliği proje ve çalışmalarında sağlanan "Finansman Destekleri" ile ilgili bilgileri içeren panel oturum ile katılımcılar bu konuda bilgilenecektir.
Yine kongremizde, paralel oturumlarda "Enerji Verimliliği ve Çevre, Ulaşımda Enerji Verimliliği, Binalarda Enerji Verimliliği, Sanayide Enerji Verimliliği, Soğutma ve İklimlendirme Sistemlerinde Enerji Verimliliği, Endüstriyel Fırınlarda Enerji Verimliliği ve Verimlilik Artırıcı Proje Önerileri" başlıklı oturumlarda katılımcılar, konusunda uzman meslektaş, akademisyenler ve sektör temsilcilerinden bilgi edinme fırsatı bulacaklardır.
Pratiğe yönelik olarak düzenleyeceğimiz,"Sanayi Tesislerinde Enerji Etüdü" ve "Verimlilik Arttırıcı Proje Esasları" konulu kursların katılımcılara ciddi fayda sağlayacağını düşünmekteyiz.
Bu çerçevede kurgulanan Kongremizin gerçekleşmesi yolunda kaynak yaratan TÜPRAŞ`a, İZAYDAŞ`a, İZGAZ`a ve fiziksel, teknik olanaklarını bizle paylaşan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve Ulusal Metroloji Enstitüsüne, Kongre Düzenleme Kurulu adına içtenlikle teşekkür ederim.
Değerli katılımcılar,
Kongre hazırlık çalışmaları esnasında sürdürdüğümüz yine Enerji Verimliliği ile bağlantılı çok önemsediğimiz bir çalışmayı da sizlerle paylaşmak isterim.
Enerji Yöneticisi Eğitimlerinde uygulama hizmeti ve A Sınıfı Yetki Belgesi şartı olan uygulama laboratuarını TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına MMO Kocaeli Şubesi yürütücülüğünde kurmuş bulunmaktayız. Dün MMO ailesi olarak çok değerli kurum kuruluşlar ve temsilcileriyle TMMOB MMO Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi`mizi hep birlikte hizmete açtık. 2010 Aralık ayı Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu kararlarında ilan edildiği üzere, bu tesis sayesinde MMO, Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında A Sınıfı yetki belgesi almaya hak kazanan ilk Yetkilendirilmiş Kurum olmuştur.
Kocaeli Şubemizdeki altyapı desteği ve Enerji Verimliliği Kongrelerinin Şubemiz yürütücülüğünde gerçekleştirilmesinin sağladığı bilgi birikimi sayesinde çok kısa sayılabilecek bir sürede Eğitim Merkezi`mizi hizmete sunma mutluluğunu sizlerle bir kere daha paylaşmak isterim.
Kongremizin daha verimli geçmesi noktasında, başta destekleyen tüm kurum ve kuruluşlara, Oda Yönetim Kurulumuza, Kongre Düzenleme, Yürütme ve Danışmanlar Kurulu Üyelerine, MMO Enerji Çalışma Grubuna, bildiri sunan tüm katılımcılara, tüm delege ve izleyicilere ve Kongre Sekreterlerimize katkılarından ötürü teşekkür eder, kongremizin başarılı geçmesi dileğiyle tüm konuklarımıza ve katılımcılara saygılarımı sunarım."
MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber ÇAKAR`ın konuşması:
"MMO Yönetim Kurulu ve şahsım adına hepinizi saygıyla selamlıyorum. Üçüncüsünü düzenlediğimiz III. Enerji Verimliliği Kongresi`ne hoş geldiniz.
Odamız, yarım asrı aşan tarihinde çağdaş, demokratik, üreten, sanayileşen bir Türkiye yaratılmasına katkıda bulunacak çalışmalar gerçekleştirmeyi ilke edinmiştir. Yalnızca örgütlü üyesinden aldığı güç ile çalışmalarını sürdüren Odamız, meslek alanlarına ilişkin olarak kamu ve ilgili tarafların bilgilendirilmesini sağlamaya yönelik platformlar oluşturmakta, oluşan platformlarda yer almakta; bu zeminlerde oluşan görüşleri ilgili yerlere ulaştırmadaki takipçi tavrını sürdürmektedir.
Değerli Katılımcılar,
Enerji Verimliliği Kanunu`nun yürürlüğe girmesinin üzerinden üç yıl geçti. Bu süre içinde mevzuatta önemli değişiklikler yapma ihtiyacı doğdu. 3 binin üzerinde mühendis çeşitli eğitimlere katılarak sertifika aldı. Enerji verimliliği alanında bir hizmet sektörü oluştu. Yurtdışından birçok finans kuruluşu geldi, projelere yerli bankalarla birlikte finansman sağlamaya başladı. MMO olarak, bu kongre ile ülkemizde yapılan çalışmaları hatırlamak, deneyimleri paylaşmak, karşılaşılan güçlükleri masaya yatırarak çözüm önerilerini geliştirmeyi ve enerji verimliliği açısından ülke olanaklarının ortaya çıkarılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktayız. Bu nedenle kongremizin ana teması, Enerji Verimliliği Kanunu`nun üç yıllık uygulama periyodunu değerlendirmeyi de içeren "Dünden Yarına Enerji Verimliliği" olarak belirlendi.
MMO`nun enerji alanına yönelik çalışmaları
Odamız bu kongrenin yanı sıra Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu, Doğalgaz Kongresi, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, LPG-CNG Kongresi gibi enerji alanında birçok etkinlik düzenlemektedir. Ayrıca konuyla ilgili olarak şubelerimizde sayısız panel, söyleşi, seminer organize edilmektedir. 13–16 Nisan`da İzmir`de düzenleyeceğimiz 10. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongremizin ana teması da "Enerji: Dünden Daha Az" olarak belirlenmiştir.
Enerji konusu, aynı zamanda Odamızın eğitim ve belgelendirme çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Meslek İçi Eğitim Merkezlerimizde; Güneş Enerjisi Sistemleri, Isıtma Soğutma Havalandırma Tesisatı, Jeotermal Enerji Uygulamaları, Isı Yalıtımı, Doğalgaz ve Enerji Yönetimi gibi konularda kurslar ve seminerler düzenlenmekte; bu konularda zengin bir yayın faaliyeti de yürütülmektedir.
Enerji Çalışma Grubumuz tarafından hazırlanan "Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları", "Türkiye`nin Doğalgaz Temin ve Tüketim Politikalarının Değerlendirilmesi", "Dünya ve Türkiye`de Enerji Verimliliği", "Türkiye`nin Enerji Görünümü" ve "Türkiye`de Termik Santraller" adlı Oda Raporlarımız referans oluşturacak niteliktedir.
Enerjiyle ilgili kurum ve kuruluşlarla yakın işbirliği içinde olan Odamız bu dönem de Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Yönetim Kurulu`nda temsil edilmektedir.
Odamız yasa ve yönetmelik hazırlık süreçlerine uzman üyelerinin katkısıyla hazırladığı görüş ve değerlendirmelerle katkıda bulunmaktadır. Kamu yararının göz ardı edildiğini değerlendirdiği durumlarda ise Anayasa`nın verdiği yetki çerçevesinde idari yargı yolu ile durumun düzeltilmesi için girişimlerde bulunmaktadır. Enerji verimliliği ve ikincil mevzuatın hazırlıkları ve revizyonları sırasında kapsamlı çalışmalar yapılarak hazırlanan görüş ve önerilerimiz ilgili kurumlarla paylaşılmaktadır.
Odamız, enerji verimliliği ile bağları bulunan "Basınçlı Kaplar", "Kaldırma ve İletme Makinaları" ile "Teknik Ölçüm ve Analizler"e ilişkin "A Tipi Muayene Kuruluşu" olarak 2004 yılında akredite olarak teknik mevzuata uyum ve uluslararası tanınırlık alanında ülkemiz lehine önemli adımlar atmıştır. Tekniğin gerektirdiği araç, gereç ve cihazları kullanarak enerji yönetimi ve çevre mevzuatı çerçevesinde akredite emisyon ölçümleri de Odamızca yapılmaktadır.
MMO Türkiye`nin ilk "Enerji Verimliliği Yetkili Kuruluşu"
Odamız, enerji verimliliği çalışmalarında temel kuruluşlardan biri olarak, Enerji Yönetici Yetiştirme Kurslarının düzenlenmesine özel bir önem vererek yetkilendirme sürecindeki uzun ve bürokratik prosedürleri sabırla tamamlamış ve Türkiye`nin ilk "Enerji Verimliği Yetkili Kuruluşu" olarak, Kasım 2009`da İstanbul Şubemizde ilk sertifika programını düzenlemiştir.
Bugüne kadar sanayi ve bina sektörlerine yönelik olarak düzenlediğimiz 41 Enerji Yöneticisi kursunda 855 mühendis belgelendirilmiştir. Bu önemli bir başarıdır.
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği gereğince Enerji Kimlik Belgesi düzenleme yetkilendirmesi için Odamız, 59 eğitimcisi ile 2.283 serbest müşavir mühendislik hizmeti veren makina, inşaat, elektrik mühendisleri ve mimarlara kurs vererek belge almalarını sağlamıştır.
Eğitimlerimiz ülke geneline yayılarak İstanbul, Kocaeli, İzmir, Adana, Ankara, Antalya, Denizli, Kayseri, Konya ve Samsun Şubelerimizde sürmektedir. Kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olma sorumluluğumuz uyarınca, Kocaeli`nde Odamızın öz kaynaklarıyla; İzmir`de ise İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü işbirliğiyle enstitü bünyesinde, uygulamalı enerji verimliliği laboratuvarları oluşturduk. 2010 Temmuz ayında İzmir`deki merkezi, dün de Kocaeli`ndeki merkezimizi hizmete açtık. Böylece Odamız ekonomik sınaî aktivite ve nüfus yoğunluğu ağırlıklı Ege ve Marmara bölgelerinde enerji verimliliği için önemli eğitim altyapılarını geliştirmiştir.
Enerji kaynaklarının kullanımı egemenlik ve bağımsızlık konusu
Değerli Katılımcılar,
Bildiğiniz gibi uluslararası siyasi gelişmelere paralel olarak yönlenen enerji politikaları günümüzün en aktüel konularının başında gelmektedir.
Dünya enerji tüketimi 12,3 milyar TEP (ton eşdeğer petrol) civarındadır ve Türkiye, dünyada en fazla enerji tüketen 24. ülkedir. Dolayısıyla dünya enerji sektörünü etkileyen olaylar hem bu büyüklük hem de ülkemizin dünya enerji coğrafyasının ortasında olması nedeniyle bizi yakından ilgilendirmektedir.
Dünya enerji sahnesinde enerji kaynaklarının kullanımı ve bu kaynaklar üzerindeki hâkimiyet kavgası doruk noktaya ulaşmıştır. Doğalgaz, su, petrol gibi enerji kaynaklarının kullanımı, ülkelerin egemenlik ve bağımsızlıklarıyla iç içe geçmiştir.
11 Eylül 2001 saldırıları, Afganistan ve Irak işgalleri ile Ortadoğu coğrafyasına yayılmış olan iç çatışmaları dünya enerji pazarındaki gelişmelerle birlikte değerlendirdiğimizde, dünyanın enerji sorunlarında refah ve barıştan çok farklı bir yönelime girdiğini, yatırımlarda ertelemelerin yaşanabileceği ve sürecin çok daha sert geçeceği görülmektedir. Dünyada artacak olan petrol talebinin gelecekte karşılanmasının güçlükleri ve fosil yakıt fiyatlarında önemli artışlar söz konusudur.
Enerji tüketiminin % 30`nu petrolle karşılayan ve ithal petrol bağımlılığı % 93 olan ülkemiz bu durumdan bir hayli etkilenecek ve krizden önce 50 milyar doları bulan enerji ithalat bedeli daha da artacaktır.
Nükleer santral yerine enerji verimliliğine 10 milyar dolar yatırım
Bugün dünyanın en önemli teknoloji ülkesi sayılabilecek olan Japonya`yı vuran görülmemiş büyüklükteki bir deprem ve sonrasındaki tusunami, sadece Japonya için değil bütün dünya ülkeleri için bir nükleer felaket ortaya çıkarmıştır. Birçok ülke bundan ders alarak; nükleer programını, teknolojisinin diğer ülkelere satışını ve mevcut tesislerini gözden geçirmeye yönelik kararlarını açıklarken, bir deprem ülkesi olmamız göz ardı edilerek, hükümetin nükleer santral kurma konusunda "her şeye rağmen nükleere devam" deklarasyonunu Rusya`dan açıklamasını anlamakta zorlanıyoruz. Gelecek nesillerimizi tehlikeye sokacak bu girişimi iktidarın gözden geçirmesini ve bu teknoloji ile nükleer santral kurmak yerine % 25 enerji verimliliği potansiyelimizi geri kazanmak üzere 10 milyar dolar yatırım yapılmasını öneriyoruz.
Ulusal çıkarları kollayan enerji politikası yürütme olanağı kalmadı
Sevgili Katılımcılar,
Ülkemizde nüfus artışına ve sanayileşmeye bağlı olarak enerji talebimiz hızla artmaktadır. Dünya ortalamasının 3 misli bir enerji talebi ile karşı karşıyayız. Son 25 yıldır uygulanan serbestleştirme politikaları ile enerji alanlarındaki kamu kuruluşlarının parçalanması, küçültülmesi, işlevsizleştirilmesi ve özelleştirilmesi sonucunda ulusal çıkarları kollayan enerji politikası yürütme olanağı kalmamıştır.
Ülkemiz enerji temini açısından, değindiğim tüm olgulardan ders almamızı zorunlu kılacak kadar yüksek oranda dışa bağımlıdır. Artan enerji ihtiyacımızın ucuz, sürekli ve güvenli bir şekilde karşılanmasında yaşanan sıkıntılar, ülkemizin en önemli problemlerinden biridir. Bunun en önemli nedeni, stratejik bir planlama anlayışının olmaması, ithal doğalgaza dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinin teşvik edilmesi, kamunun enerji yatırımlarından çekilerek, zengin linyit rezervlerimizin ve hidrolik kaynaklarımızın değerlendirilmemesi ve bu alanlara yatırım yapılmamasıdır. Rüzgâr, jeotermal, güneş gibi yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızın yeterince değerlendirilememesidir.
On binlerce kişiye iş sağlamak mümkün
Sorunların çözümü kamusal planlama ve yerli kaynak kullanımını esas alan enerji politikalarının en geniş katılımla oluşturulup uygulanmasından geçmektedir. Bu politikalarda enerji verimliliği özel bir yer tutmalıdır.
Sanayide yıllık enerji kaybımız en az 5 milyon TEP(ton eşdeğer petrol)`dir. Bina, ulaşım ve elektrik sektöründeki kayıplarla birlikte enerji israfı korkunç rakamlara ulaşılmaktadır. Sanayide % 20, ulaşımda % 15, binalarda % 30`u aşan bir tasarruf potansiyeli bulunmaktadır. Bu potansiyel önemsenmelidir. Zira nihai sektörlerde % 25–30 olan enerji tasarrufu potansiyelinin değeri 5 milyar doların üzerine çıkabilecektir. İmalat sanayinde % 8–50 arasında değişen ürün maliyeti içindeki enerji maliyeti payının azaltılması da söz konusu olabilecektir.
AB ortalamasından en az % 30 yüksek olan enerji yoğunluğumuz ekonomimizin rekabet şansını düşüren unsurlar arasındadır. Bunu azaltmak üzere başta sanayi sektörümüz olmak üzere, binalarda ve ulaşım sektöründeki önlemlerin neler olduklarını biliyoruz, bu önlemlerin hepsini uygulayacak mühendislik yeteneğine sahibiz. Mevcut enerji verimliliği potansiyelinin en az 20 milyon TEP (ton eşdeğer petrol) civarında olduğu düşünüldüğünde, birçoğu teknik eleman olmak üzere on binlerce kişiye iş sahası açılabilecektir.
"Enerji aydınlanması" gerekli
Türkiye mutlaka etkin enerji verimliliği politikaları ve enerjide kaynak çeşitlemesine yönelmek, bir tür bir "enerji aydınlanması" gerçekleştirmek zorundadır. Enerjinin verimli ve etkin kullanımı ulusal, toplumsal bir politika haline getirilmelidir.
Bu noktada enerji verimliliğinin daha da etkinleştirilmesi, kurumlardaki kadroların güçlendirilmesi, genel ve sektörel hedeflerin ve eylemlerin belirlenmesi, halkın ve sanayicinin enerji verimliği önlemlerini uygulamak üzere finansman ile teşvik edilmesi, mevzuatın bürokratik güçlükler getiren uygulamalarının gözden geçirilerek düzeltilmesi ve tüm bu çalışmaların yerli mühendis ve mimarlar tarafından yürütülmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
Değerli Katılımcılar,
Odamız adına Kongrenin gerçekleştirilmesini sağlayan Danışma, Düzenleme ve Yürütme Kurullarımıza, kongreyi destekleyen ve katkıda bulunan tüm kurum, kuruluş ve üniversitelerimize, bildiri sunacak, seminer verecek tüm konuşmacılara, Şube Başkanı Nedim Kara şahsında tüm Kocaeli Şube Yönetim Kurulu üyeleri ve çalışanlarına, Oda Enerji Çalışma Grubuna, tüm delege ve izleyicilere Oda Yönetim Kurulumuz adına içtenlikle teşekkür ediyorum.
Kongremizin Türkiye`nin sanayi üretiminin ve dolayısıyla enerji tüketiminin önemli bir bölümünün gerçekleştiği Kocaeli ilimizde yapılmasının beklenen yararı en üst düzeye çıkaracağını umarak etkinliğimizin başarılı geçmesini diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum."
Kongrenin devamında "Türkiye enerji verimliliğinde nerede, sorunlar, çözümler" ve "enerji verimliliği finansman destekleri" konulu iki panel yapılacak ve enerji verimliliği ve çevre, sanayide enerji verimliliği, ulaşımda alternatif enerji, soğutma-iklimlendirme sistemlerinde enerji verimliliği, alternatif yakıt eldesi ve kullanım alanları, endüstriyel fırınlarda enerji verimliliği, binalarda enerji verimliliği, verimlilik artırıcı uygulama örnekleri konularında bildiriler sunulacak. Ayrıca enerji etütleri ve enerji projelerinin hazırlanmasına ilişkin iki ayrı kurs yapılacak.
