TMMOB ve Oda Denetleme Kurulları Ortak Toplantısı Yapıldı

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı‘nın açılış konuşmasıyla başlayan toplantıda, TMMOB Denetleme Kurulu Üyesi Kirami Kılınç, TMMOB Hukuk Danışmanı Av. Nurten Çağlar Yakış ve TMMOB Mali Müşaviri Vehbi Turan birer sunum yaptılar.

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı‘nın toplantıda yaptığı konuşma şöyle:

TMMOB ve Odalarımızın Sevgili Denetleme Kurulu Üyeleri,
Odalarımızın Sevgili Saymanları, Yöneticileri,
Değerli Arkadaşlar,

Öncelikle hepinizi TMMOB Yönetim Kurulu adına sevgiyle, saygıyla, dostlukla selamlıyorum.

Bugün burada, daha etkin, daha demokratik, daha işlevsel bir TMMOB örgütlülüğü için bir aradayız. Bu toplantı, hem yönetmeliğimiz gereği, hem de TMMOB Denetleme Kurulu‘nun talebi doğrultusunda TMMOB Denetleme Kurulu ile odalar denetleme kurulu üyeleri, oda sayman üyeleri arasında bilgi ve görüş alışverişi için düzenleniyor.

Sevgili Arkadaşlar,

TMMOB olarak en övünç duyduğumuz özelliğimiz Birliğimizin ve Odalarımızın şeffaflığı, yönetimdeki, mali işlerdeki şeffaflıktır. 

TMMOB ve odalarda denetleme kurullarımız TMMOB VE ODALAR DENETİM YÖNETMELİĞİ esaslarına göre çalışmaktadır. TMMOB Denetleme Kurulu, bu yönetmeliğin amacı ve kapsamı doğrultusunda Birlik ve Odaların hesaplarını ve buna ilişkin işlemleri inceleyen bir kuruldur.

Sizlere birazdan, hem Denetleme Kurulu üyelerimiz, hem de mali müşavirimiz ve hukuk müşavirimiz tarafından konu ayrıntıları ile anlatılacağından ben detaylara girmeyeceğim.

Sevgili Arkadaşlar,

Ben esas olarak AKP Hükümetinin TMMOB Yasası‘nda yapmak istediği değişiklikler ve buna karşı Örgüt olarak vereceğimiz mücadele konusunda bir şeyler paylaşmak istiyorum.

AKP Hükümetinin, Örgütümüz TMMOB‘nin kuruluş yasası olan 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu‘nda da değişikler içeren çok kapsamlı bir torba yasa hazırladığını -artık basında da haber olarak çıktı- hepimiz biliyoruz. Bu torba yasada, yapı denetimiyle ilgili kanun tamamen değiştirilmekte, 3194 Sayılı İmar, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti, 2464 Sayılı Belediye Gelirleri, 3621 Sayılı Kıyı Kanunu, 5543 Sayılı İskan Yasası, 4342 Sayılı Mera Yasası, 4736 Sayılı Kamu Kurum Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri, 5846 Sayılı Kültür ve Sanat Eserleri, 644 Sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın kuruluşuyla ilgili Kanun Hükmünde Kararname ve 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname‘de de değişiklik yapılmaktadır. 12 ayrı yasada değişiklik yapan bir torba yasadır.

Evet Arkadaşlar,

Bu torba yasada yer alan düzenlemelerin tamamı, AKP‘nin bir dönemdir adımlarını attığı tüm kentleri, kıyıları, meraları, ormanları ranta açmanın yasal zeminini hazırlamak için yapılmaktadır.

AKP‘nin bir türlü ele geçiremediği, kendi arkada bahçesi haline getiremediği ve tüm bu rant politikalarının önünde engel olarak gördüğü Örgütümüzü yeniden dizayn etmeye yönelik değişiklikler de bu torba yasanın içinde yer alıyor.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu‘nun meslek örgütleri üzerine hazırladığı raporla başlayan, KHK‘lerle kurulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü‘nün oluşturulması ile devam eden, çok sayıda çıkarılan yönetmeliklerle sürdürülen süreçte mesleğimize, meslektaşlarımıza ve örgütümüze de yeni bir ayar verilmeye çalışıldığı aşikârdı. 6235 Sayılı TMMOB Yasası‘nın değiştirileceği, TMMOB‘nin "yeniden düzenleneceği" AKP‘li yetkililer tarafından farklı zeminlerde dile getiriliyordu. AKP‘nin teslim alamadığı Birliğimiz, şimdi yasası değiştirilerek teslim alınmak isteniyor.

Sevgili Arkadaşlar,

AKP Hükümeti TMMOB Yasası hazırlıyor ama TMMOB‘ye sormaya gerek bile duymuyor, çalışmalarını kapalı kapılar ardında yürütüyor. Türkiye‘nin en fazla üyeye sahip, kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütünü yeniden yapılandırmak üzere yasal değişiklikler hazırlanıyor ama yasasını hazırlanan bu örgüte bir şey sorulmuyor.

Elbette sormazlar. Çalışma hayatını düzenleyen yasalar değiştirilirken, Sendikalar Yasası değiştirilirken emek örgütlerine sormadıkları gibi; eğitim sistemini baştan aşağı kendi ideolojilerine göre düzenledikleri 4+4+4 kesintili eğitim sistemini getirirken eğitimcilere sormadıkları gibi; sağlıkta yeniden yapılandırma diye yasalar hazırlayıp sistemi tümüyle insanımızın aleyhine değiştirirken Türk Tabipleri Birliği‘ne sormadıkları gibi, Alevi ve Kürt açılımı yaparken Alevilere ve Kürtlere sormadıkları gibi; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasası‘nı değiştirirken de bu ülkenin mühendislerine, mimarlarına, şehir plancılarına onların örgütü TMMOB‘ye sormazlar. Çünkü sorarlarsa sadece emekten, bilimden, insandan yana yanıtlar alırlar. Bu yanıttan da hiç hoşlanmazlar.

Sevgili Arkadaşlar,

İktidarca öngörülen değişikliklerin toplumsal ya da bilimsel bir düzlemde gerekçelendirilemeyeceği açıktır. 6235 sayılı yasanın gerekçeleri bu ülkede mühendis, mimar, şehir plancısı örgütlenmesinin temel gerekçeleridir ve doğrudur. TMMOB yasasındaki değişiklik TMMOB örgütlülüğünün ya da bu ülkenin mühendislerinin, mimarlarının, şehir plancılarının bir talebine dayalı değildir. Bu değişiklikler Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanı isteği üzerine hazırlanan Devlet Denetleme Kurulu raporunda belirlenmiştir. Koza Altın İşletmeleri sahipleri gibi aktörlerin yönettiği basın kuruluşlarında son 2 senedir çıkan haberleri izliyoruz. Yani kendi deyimleri ile candaş, bizim deyimimizle yandaş medyanın dillendirdiği bir şekilde şekillenmiştir. İktidarın sesi ve yardımcısı konumunda dillendirilen görüşler üzerine şekillenen yasanın gerekçelendirileceği metin asıl gerekçeyi asla dile getirmeyecektir. Demokratik toplumlarda her yasa kamu yararına olduğu ön kabulüne karşın, bu iktidar döneminde çıkarılan tüm yasalar iktidarın ajandasından çıkmaktadır. Yasalar toplumsal talepler üzerine değil, toplum dışlanarak, iktidar oylarıyla mecliste kotarılmaktadır.

Baktığımızda yapılması düşünülen değişiklikle örgüt şeması, seçim, seçimde temsil, vesayet ilişkisi değişiyor. Örgüt şemasında birlik varlığını korumakta, ancak birliğin hak ve yetkileri tümüyle yok ediliyor. Keza oda merkezi korunmakta ancak il odalarının tüzel kişilik kazanması ile odaların hak ve yetkilerine kısıtlama gelmektedir. Oda merkezi ile il odaları arasındaki ilişkinin netliği yoktur. Yürürlükte olan yasamızda bütçe merkezi, tüzel kişilik demokratik merkeziyet ilkesine göre şekillenmişken, il odaları ile merkez arasındaki ilişki bozularak sistem tümüyle parçalanmak istenmektedir. 6235 sayılı yasanın gerekçesinde bu örgütlenmenin ancak ve ancak demokratik merkeziyetçi bir sistemle olabileceği açıkça ifade edilmektedir. Seçim sisteminin değiştirilmesinin, oda merkezlerini zayıflatmaya dönük olduğu açıktır.

Mesleki etik ve meslek kurallarının uygulanamayacağı kaotik bir süreç örülmüştür. İl odalarına piyasaya dönük iş yapma, şirketleşme gibi yetkiler tanınarak meslek odası kimliği zayıflatılmış, çıkar ilişkileri üzerinden şekillenecek bir örgütlenme öngörülmüştür. Meslek odalarının temel görevi olması gereken görevler, il odaları ve odaların en son akıllarına gelecek ötelenmiş görevler olarak tanımlanmıştır. Bu değişiklikler Birlik ve odaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın hiyerarşisi içerisine sokar. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın Birlik ve odalardan taleplerinin reddedildiği konular bu yasaya girmiş ve meslek odasının görevi haline getirilmiştir. Mesleki denetim yapmama, üye bilgilerinin paylaşımı, AB ya da Soros projelerine ortaklık, üye ile haksız rekabet ortamı yaratacak piyasaya proje sunmak, iktisadi teşebbüs kurmak gibi konular yasa ile hüküm haline getirilmiştir.

Birliğin ve odaların mesleğin icrası konularında yönetmelik yapma hakları tümüyle ellerinden alınmaktadır. "Bakanlığın uygun görüşü alınır" demek esas olarak hiyerarşik bir ilişki ve denetim demektir. Yani bu yasanın bu şekliyle çıkması durumunda burası Bakanlığın bir devlet dairesi haline gelecektir. Teknoloji ve bilimin bu kadar geliştiği, uzmanlıkların bu kadar iç içe girdiği bir durumda meslek alanlarımıza ilişkin yetki, hak ve sınırlılıklar tanımlanırken, bütün bu yetkiler bir Bakanlığın ‘uygun görüşü‘ haline getirilmektedir. Yani yasanın özeti, bir vesayet ilişkisidir.

Sevgili Arkadaşlar,

AKP hazırladığı torba yasa içindeki değişikliklerle bir türlü kendinden yana yapamadığı örgütümüzü parçalayarak güçsüzleştirmek, etkisizleştirmek istiyor. AKP Odalarımızı parçalayarak, bölerek TMMOB‘nin gücünü azaltmak istiyor.

Ama bizim de yapacaklarımız var. AKP‘nin 10 yıllık iktidarı boyunca kendi arka bahçesi haline getiremediği, önünde engel olarak gördüğü TMMOB‘yi etkisizleştirmeyi amaçlayan bu yasa değişikliğine karşı bundan önce olduğu gibi bundan böyle de hep birlikte mücadele edeceğiz.

TMMOB‘yi TMMOB yapan, şimdiye kadar ayakta tutan, savrulmasına ve diz çökmesine asla izin vermeyen örgütlülüğümüzün bu saldırıyı geri çevireceğine olan inancım tamdır.

Biz bu yasayı geri püskürteceğiz arkadaşlar. Eğer onlar bu yasayı Meclis‘teki oylarıyla geçirirlerse gene karşılarında yine insandan, emekten, haktan, hukuktan, adaletten yana dik duran bir TMMOB‘yi ve onun kadrolarını bulacaklardır. Yasayla oluşacak oda sayısı 32‘ye çıkıyor. İl odalarının sayısı da 250‘yi buluyor. Ama onlar, mühendis-mimar hareketini böylelikle bölüp parçalayacaklarını sansalar da karşılarında TMMOB‘nin kadroları yine dimdik ayakta duracaktır, bunu da her yerde ifade ediyorum.

Bilinmelidir ki; yüreği insan sevgisi ile dolu olan TMMOB‘nin kadroları her ne pahasına olursa olsun AKP‘ye teslim olmayacak inanç ve kararlılıktadır. AKP asla mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı mesleğini, bu mesleği uygulayanları ve onların örgütü TMMOB‘yi teslim alamayacaktır.

Hepimize kolay gelsin.