Madenlerde Meydana Gelebilecek Patlamalarda Suçlu, ATEX Yönetmeliği Uygulamasını 31.12.2019?a Erteleyenler Olacaktır!

Madenlerde Meydana Gelebilecek Patlamalarda Suçlu, ATEX Yönetmeliği Uygulamasını 31.12.2019‘a Erteleyenler Olacaktır!

4 Ağustos 2015 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla Resmi Gazete`de yürürlüğe giren "Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik"te belirtilen 1.Grup Teçhizat kategorisine uygun olarak sertifikalandırılmamış olan maden ocaklarının teçhizatlarının yenilenmesi 31.12.2019 tarihine ertelenmiştir.

 Son 15 yıla bakıldığında Karaman/Ermenek`te başlayan Kastamonu/Küre, Bursa, Balıkesir, Zonguldak, K.Maraş/Elbistan ile devam eden kitlesel madenci cinayetleri durmamış; Manisa/Soma`da yüzyılın en büyük madenci katliamı yaşanmıştır. Daha bunun toplumsal alanda yarattığı travma atlatılmadan Ermenek`te yine bir madencilik felaketi yaşanmıştır.

 Yapılması gereken, uluslararası normlara uygun sertifika olan ATEX standartlarına uygun teçhizatların bir an önce kullanılması iken, sermaye lobilerinin talepleri doğrultusunda 5 yıl erteleme kararı iş cinayetlerinin devamı anlamına gelecektir. Bu eksiklikler nedeniyle kapatılan yeraltı kömür ocakları da bu düzenleme ile önlem alınmadan çalışma hakkına sahip olacaktır.

 Bu noktada aşağıdaki hususları kamuoyunun dikkatine sunmak gerektiğini düşünüyoruz.

·        

4703 sayılı Kanunun 5. maddesi ile Bakanlar Kuruluna verilen yetki, "Piyasaya arz edilecek yeni ürünlerin, kullanılmış olmakla birlikte değişiklik yapılarak piyasaya tekrar arz edilmesi hedeflenen ürünler ile Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışındaki ülkelerden ithal edilen eski ve kullanılmış ürünlerin ilgili teknik düzenlemeye uygun olması"nı sağlamaya yöneliktir. Oysa kararname, işyerlerinde mevcut olan ekipmanlara ilişkindir, 4703 sayılı Kanun ile Bakanlar Kuruluna böyle bir yetki verilmemiştir.

·        

Kanun ile verilen yetki ürünlerin güvenli olmasının sağlanmasını amaçlarken, kararname ile işyerlerinin en az dört yıl daha güvensiz olmasına izin verilmektedir.

·        

Kararname ile getirilen, "Durum ve Tespit Değerlendirme Raporu"nun hiçbir anlamı ve geçerliliği yoktur. Zira Kararnamede sözü edilen "uygunluk değerlendirme kuruluşları"nın bu konuda yetkisi bulunmamaktadır. Bunun yanında, işyerlerinin en az iki yıl daha güvensiz koşullarda çalışması kabul edilmektedir.

·        

Kararname ile işverenlere hem iki ile dört yıl süre verilmekte hem de "sorumluluk işverendedir" denilmektedir. Dolayısı ile işyerlerinin güvensizliği ve bunun sürekliliği kabul edilmektedir. Bu noktada, ileride yaşanacak sorunlarda sorumluluğun sadece işverenlerde değil, aynı zamanda bu kararnamede imzası olanlarda olacağı bilinmelidir. Ayrıca bu konu yalnızca sorumluluk bazında ele alınamaz; zira önemli olan patlamaların meydana gelmemesi, insanların hayatlarını kaybetmemesidir. Oysa Kararname ile patlamaya ve can kayıplarına razı olunmaktadır.

·        

Özel teçhizat sadece madenlerde değil, patlayıcı ortam oluşabilecek tüm işyerlerinde kullanılmaktadır. Ancak erteleme sadece maden ocaklarına ilişkindir. Kararnamenin arka planında yatan gerçek, teçhizatın uygun olmaması nedeni ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müfettişlerince kapatılan maden ocaklarının açılmasına ve sahiplerinin AKP ye yakınlığı bilinen Amasra`daki maden ocağının Çin`den ithal ettiği teçhizata izin verilmesine yöneliktir.

·        

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesindeki İş Müfettişleri, konuya "6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu", "Çalışanların, Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik", "İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği", "Makine Emniyet Yönetmeliği", "İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği" başta olmak üzere yürürlükte olan mevzuat çerçevesinde yaklaşmak zorundadırlar. İş Müfettişleri, "patlayıcı ortamlarda kullanıma elverişli olmayan teçhizat kullanımı" nedeni ile kapatılmış olan maden ocaklarının açılmasına yönelik karar vermemeli, işyerlerinde yapacakları denetimlerde hiçbir geçerliliği olmayan dört yıllık geçiş süreci düzenlemesine göre davranmamalı; bu kararın alınmasında etkin olan "lobi faaliyeti yürüten kuruluşların" taşeronu konumuna düşmemelidir. (13.08.2015)

TMMOB Makina Mühendisleri Odası                                               
Mersin Şube Yönetim Kurulu Adına Başkan                                                       Mehmet Akif ERMAN