SU HAKKI / BASIN AÇIKLAMASI

Basın açıklaması metni ;

GÜVENİLİR VE YETERLİ MİKTARDA SUYA ERİŞİM HER CANLININ EVRENSEL HAKKIDIR…

İnsanlığın sahibi olması gereken temel haklarından birisi de suya erişim hakkıdır. Su Hakkı, insan hakları içinde somut ve yaşamsal bir öneme sahip olduğundan diğer haklardan farklılık taşır. Hatta suyun yaşamsal fonksiyonu sadece insanlar için değil tüm canlılar içindir. Bu neden suyun bir insan hakkı olmasından daha öte canlıların tümünün hakkıdır. Öte yandan, Dünyamızda azalan su, her geçen gün daha değerli hale gelmekte, ticari bir meta haline ve savaşların da odağı haline dönüştürmektedir.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu‘nun 64/292 sayılı kararı ile kabul edilen ―Suya ve Koruyucu Sağlık Hizmetlerine Erişim Hakkı” su hakkının gerçeklemesi için gerekli tedbirlerin alınmasını şart koşmaktadır.

Ülkemizde genel olarak su ücretleri oldukça yüksektir ve maalesef ülkemizde de suya erişim hakkı, özellikle de kent yoksulları açısından her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Bu durum Kocaeli için de aynıdır.

Halen Kocaeli Halkının şebeke suyu için ödediği bedel de oldukça yüksektir.

İlimizde fiyatlandırmada uygulanan kademe yöntemi Kocaelililerin bütçesine ekstra yük getirmektedir. Meskenler için, aylık 1. Kademe sınırı olan 10 m³ üzeri tüketimler için zamlı tarife uygulaması ilimizde çok sayıda ailenin cebini yakmaktadır.  1. Kademe birim su fiyatları ile üzerine gelen atıksu, bakım, vergiler gibi kalemlerle birim fiyat yükselmekte; 2. Kademeye erken geçişle birlikte de oldukça pahalı bir fatura bedeli ortaya çıkmaktadır. İSU’nun kendi resmi web sayfasında 1. Kademe tüketim için su bedeli atık su ve vergi dahil 3,74 TL’m3, 2. Kademe için ise bu bedel 6.83 TL/m3’tür.

Yine yapılan ilk abonelik işlemlerinde, hem mülk sahibinden, hem de kiracıdan bedel alınmaktadır ve abonelik bedelleri oldukça yüksektir.

Bilmekteyiz ki başka bazı büyükşehirlerde, depozito, abonelik ücretleri gibi ücretler alınmamakta ve kademe uygulanmamaktadır. Kentimizde de bu ve benzeri uygulamaların büyük oranda düşük ücretlerle geçinen ya da işsiz ailelerin, öğrencilerin, işçi ve memur emeklilerinin lehine; Kocaeli halkının çıkarınadır. Hatta suyun bir canlı hakkı olduğunun yasal zeminlerde ve uygulamalarda karşılık bulması gereklidir. Güvenilir ve yeterli suya erişim konusu Belediyeler ve kamu tarafından sağlanmalıdır. Bu durumda halkın suya ücretsiz erişimi bir kamusal hedef olmalıdır.

Köylerde yaşayanların, kendi kaynak suları için bile bedel ödemek zorunda kalması ayrı bir yanlışlıktır. Köylerin giderek boşaldığı günümüz şartlarında köylerin terk edilmesini engelleyici destekler verilmesi gerekirken, su bedelleri köylüye ek yük getirmekte ve tarımsal üretimin düşmesinin bir nedenini oluşturmaktadır.

Yap işlet devret modeli ile yapılan Yuvacık barajının Kocaeli Büyük Şehir Belediyesine devrinden sonra su fiyatlarının ucuzlamasını bekleyen Kocaeli maalesef daima yeni zamlar ile karşılaşmıştır.

2018 yılına ait TUİK İstatistiki verilerine göre;

İçme Ve Kullanma Suyu Şebekesi Için Çekilen Toplam Su Miktarı 163.628.000 (Bin M3/Yıl),

Dağıtılan Su Miktarı ise 111.804.020 (Bin M3/Yıl)’dır. Buradan Kayıp-kaçak oranının ise %31,7 olduğu anlaşılmaktadır. Kayıp kaçak oranı gelişmiş ülkelerdeki duruma göre oldukça yüksektir ve kullandığımız suyun maliyetlerinin yüksek olmasının önemli bir nedenidir. Kayıp-kaçak su oranının düşürülmesi İSU ve Belediye yönetiminin öncelikli uğraşı olmalıdır. Kaldı ki, 3. Su Kayıp ve Kaçakları Türkiye Forumu’nda Dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr.  Veysel Eroğlu, “Türkiye’de kayıp kaçak oranı istatistiklere göre her ne kadar %35  olsa da tespitlerimize göre gerçekte bu oran en az %50-55 civarındadır” diyerek konunun vehametine en yetkili ağızdan gerçekçi bir yorumda bulunmuştur. Dolayısıyla Kocaeli için de istatistiklere yansıyan kayıp-kaçak oranı, yüksek olasılıkla gerçekte çok daha fazladır. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve İSU yöneticilerinin kayıp-kaçak oranını önemli ölçüde düşürmesi durumunda kentlinin kullandığı su maliyeti doğal olarak azalacaktır,

Kademe uygulamasının kalkmasını ya da şimdilik makul bir tüketim sınırının belirlenmesini, abone, ücretlerinin düşürülmesi, Kayıp-Kaçak Suları önleyecek etkin tedbirlerin alınmasını, tarımsal üreticinin ve düşük ücretli tüm kesimlerin desteklenmesini istiyoruz.

SU EVRENSEL BİR HAKTIR. YAŞAM İÇİN ÜCRETSİZ SU HAKKI…

Murat KÜREKCİ                                                      Muammer Hakkı ERSÖZ

TMMOB Makina Mühendisleri Odası              Kocaeli Şb. Yerel Yönetimler ve Kentleşme Komisyon Başkanı

Kocaeli Şube Başkanı