Kirazlıyayla Çinko - Kurşun - Bakır Zenginleştirme Tesisi ve Atık Barajı Projesi Nihai ÇED Raporu TMMOB Bursa İKK Raporu

TMMOB Bursa İl Koordinasyon Kurulu (İKK) tarafından, Meyra Mühendislik Proje ve Madencilik San. Tic. A.Ş firmasının Bursa İli Yenişehir İlçesi Kirazlıyayla Mahallesinde yapılması planlanan Çinko - Kurşun - Bakır Zenginleştirme Tesisi ve Atık Barajı Projesi ile ilgili hazırlanan nihai ÇED raporu ile ilgili TMMOB Bursa İKK görüşünün paylaşıldığı basın toplantısı gerçekleştirildi. Açıklamayı TMMOB Bursa İKK Sekreteri Ferudun Tetik yaptı.

“Yenişehir İlçesi, Kirazlıyayla Mahallesinde Meyra Mühendislik Proje ve Madencilik San. Tic. A.Ş’nin “Çinko-Kurşun-Bakır zenginleştirme (Flotasyon) tesisi ve Atık Barajı Projesi Nihai ÇED Raporu”na Bakanlık tarafından onay verilmemeliydi. Buna yönelik gerekçelerimiz aşağıda belirtilmektedir” ifadelerini kullanan Tetik açıklamay şöyle devam etti:

“Söz konusu raporda, proje alanı için gerekli olan proses su ihtiyacının Yenişehir Ovasından, İznik gölünden, Göllüce Sulama Kooperatifinden ve ocak alanı içinde açılacak olan kuyudan karşılanabilmesi gerekli izinlerin alınacağı belirtilmiştir.

Ancak; DSİ tarafından Göllüce Sulama Kooperatifine tarımsal sulama amaçlı tahsis edilmiş olan suyun başka amaçlarla kullanılması yasal değildir.

307,19 km²’lik alana sahip yüzeysel sularla beslenen İznik göl seviyesi, yüzeysel sulardan ve gölden çekilerek tüketilen su miktarlarının gölü besleyen su miktarından fazla olması nedeniyle her geçen gün düşmektedir. İklimsel değişimler, göl yüzeyindeki buharlaşmaların artması, gölü besleyen su kaynakları üzerinde geliştirilen projeler, ihtiyaçlar talepler/çekimler gölün kısa sürede kurumasına neden olacaktır. İznik gölünü besleyen su miktarının tamamının kullanılması, çok kurak yıllar dikkate alındığında elde rezerv kalmaması açısından uygun görülmemesine rağmen, İznik gölünün mevcut su miktarı bile mevcut su taleplerini karşılamakta yetersiz kaldığı bilinmektedir.

Proses suyu ihtiyacını karşılayabilmek için, Yenişehir ovasında izinler alındıktan sonra açılabileceği belirtilen yer altı suyu kuyularının yerleri ve kapasiteleri hakkında da ÇED raporunda herhangi bir bilgi verilmemiştir.

ÇED raporunda proje alanında mutlak ve koruma altında bitki ve hayvan türleri olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca zeytinlik alanlara 3 km’den daha yakındır.

Proje alanı 2. deprem bölgesinde olup, riskli alandadır. Atık barajı Yenişehir ovasına %15-20 eğimli arazi üzerine planlanmıştır. Gövdenin patlaması halinde bütün atık Yenişehir ovasına akacaktır.

Atık barajının ömrü 10 yıl olacağı, buna rağmen proje ömrünün uzayabileceği ifade edilmiş, ancak; yeni atıkların depolanması konusu belirsiz bırakılmıştır. Tehlikeli ve tehlikesiz atıklar için geçici atık alanları oluşturulacağı ifade edilmiş, neden geçici olduğu konusunda belirtilmemiştir. Tehlikeli atık depolama alanında meydana gelebilecek dökülmelere karşı zemin eğiminin kör kanal ve kör kuyuya yönlendirilecek olması ifadesi olup, bu kanal ve kuyu özellikleri verilmemiştir.

Atık barajından suyun arıtılarak tekrar proseste kullanılacağı ifade edilmesine rağmen, arıtma sistemine yönelik bilgi projede görülememiştir. Ayrıca, flotasyon tesisinde de kullanılan su geri kazanılacak dense de sistemine projede yer verilmemiştir. Firma buna rağmen hiçbir şekilde atıksu oluşmayacağını ifade etmektedir. Sistemdeki suyun geri dönüşümlü olarak kullanılması mümkün olmadığından deşarj kaçınılmaz olacaktır.

Flotasyon kimyasallarının dökülmesinin temizliğinde oluşacak sıvıların drenaj hattıyla yönlendirileceği sızdırmaz toplama tankının teknik özellikleri belli değildir. Tank kapasitesi dolduğunda ne yapılacağı belirsizdir. Kullanılacak bütün kimyasalların özellikleri projede yer almamıştır. Flotasyon işleminde kullanılacak kimyasalların, flotasyon ünitesine beslenmeden önce karışım hazırlamak üzere alınacağı tanklara aktarımı ya kendi akışı, ya da dozaj pompaları ile denilerek projede net olarak sistemi yer almamaktadır. Çelişkili olarak insan gücü ile karıştırma tanklarına aktarılacağı ifade edilmiştir. Tankların bir kısmı saçtan, bir kısmı PVC’den olacaktır denilerek hangi kimyasalların hangi tanklara alınacağı belirsizdir. Flotasyon atıkları atık yönetimi yönetmeliği Ek-4’e göre tehlikeli atıktır.

İTÜ’nün hazırlamış olduğu raporda 15 adet numunenin asit üretmediği, 2 adet numunenin belirsiz olduğu, 2 adet numunenin asit ürettiği belirlenmiştir. Üniversitenin hazırlamış olduğu rapor incelendiğinde tüm numunelerin yüzeyden alındığı cevherleşmeyi temsil etmediği kesindir. Yüzeydeki cevherler oksitlendiğinden cevheri temsil etmemektedir. Cevher sülfürlü olacağı için asit yağmuruna neden olacaktır. Bu asit yağmurlarının çevreye olan zararları göz ardı edilmemelidir.”